Biblioteka Raczyńskich

Najstarsza biblioteka publiczna w Polsce, założona w 1829 r. przez Edwarda Raczyńskiego. Początkowo księgozbiór stanowiły zbiory rodzinne, następnie wzbogaciły go cenne rękopisy, stare druki i obiekty kartograficzne m.in. z kolekcji Juliana Ursyna Niemcewicza. Zaborcy pruscy dążyli do germanizacji instytucji, ale dzięki zbiorom i personelowi, biblioteka przez cały XIX w. była ostoją polskiej kultury. Korzystali z niej polscy uczeni, działacze społeczni, młodzież gimnazjalna, prawdopodobnie podczas pobytu w Poznaniu odwiedził ją także Adam Mickiewicz. W dwudziestoleciu międzywojennym księgozbiór biblioteki powiększano przede wszystkim o prace naukowe, a także zbiory specjalne, w szczególności spuścizny zasłużonych Wielkopolan. W trakcie II wojny światowej biblioteka była dostępna tylko dla Niemców, co uratowało ją samą oraz znaczną część księgozbioru przed likwidacją. Po 1945 r. czynna ponownie, od 1949 r. rozpoczęto proces tworzenia filii biblioteki w różnych częściach miasta (obecnie funkcjonuje ich trzydzieści sześć).