publikacje

Wróć do listy

Boże Narodzenie w Londynie, 1966

Halina Martin opisuje święta Bożego Narodzenia w Londynie. Swój tekst rozpoczyna opisem miasto w przedświąteczny, deszczowy dzień – w każdym miejscu, które odwiedziła widziała tłumy ludzi z pakunkami, na ulicach tworzyły się korki. Następnie przedstawia domową krzątaninę, wspomina pisanie licznych kartek z życzeniami, które wysyłała do wszystkich znajomych, stojąc w długiej kolejce na poczcie. Częścią przygotowań było sprzątanie domu, wykonywanie dekoracji świątecznych, szykowanie prezentów i paczek, strojenie choinki. U Martinów zamiast indyka przygotowywano bażanty.

publikacje

Wróć do listy

Wywiad z panią Martą Gieras ur. 19 lutego 1929 r...

Jest to relacja Marty Gieras o losach Łemków żyjących w okolicach Szczawnicy, którzy po II wojnie światowej byli kilkakrotnie wysiedlani ze swych rodzinnych stron. Spisany tekst zachowuje charakterystyczny, oryginalny język wypowiedzi. Znalazły się tu również teksty dwóch pieśni ludowych z tamtych stron [prawdopodobnie w języku Łemków].

publikacje

Wróć do listy

Relacja Bogumiły Karczewskiej z d. Wawrzyniak

Autorka opisuje swoje losy podczas okupacji, a także działalność konspiracyjną w latach powojennych, w ramach tajnego harcerstwa. Urodziła się w maju 1931 r. w Żabikowie k. Poznania. Pochodzi z rodziny ks. Piotra Wawrzyniaka. Jej ojciec pomimo wykształcenia był bezrobotny. Autorka wspomina, że w jej domu panowała bieda. Dzieciństwo spędziła w Świerczenie pod Poznaniem. W czasie wojny przebywała przez jakiś czas, wraz ze swoim rodzeństwem, w domu ks. Wawrzyniaka w Wyrzece koło Śremu. W 1941 r. musieli się przenieść do Poznania, przebywając 50 km na sankach.

publikacje

Wróć do listy

Helena Grobecka

Relacja Heleny Grobeckiej dotyczy inwigilacji jej środowiska przez bezpiekę, głównie w latach powojennych, ale również później (aż do stanu wojennego). Tekst jest raczej chaotyczny i niezbyt konkretny. Autorka na początku pisze, że w okresie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej mieszkała w Poznaniu i że nie była świadoma procesów politycznych zachodzących w tym czasie w Polsce. Przyznaje, że wierzyła propagandzie szerzonej w środkach masowego przekazu i poza tym niezbyt się interesowała polityką, choć przeczuwała, że coś jest nie w porządku. Dopiero po 1980 r.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Moniki Gozdowskiej o ostatnich dniach wojny w Poznaniu

Dokument przedstawia ostatnie dni II wojny światowej na terenie Poznania z perspektywy rodziny autorki. Z tekstu wynika, że kobieta mieszkała z rodzicami i starszym bratem w stolicy Wielkopolski. Podczas okupacji jej ojciec kolportował ulotki konspiracyjne. Rodzina posiadała w domu urządzenie produkcji zakładu Telefunken, dzięki któremu mogła nasłuchiwać wiadomości, przepisywać je na maszynie i kolportować dalej. Na skutek zaangażowania w działania konspiracyjne bliscy kobiety byli na bieżąco informowani o stanie walk frontowych.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Zofii Szumery

Tekst opowiada o losach rodziny autorki i dziejach firmy prywatnej, założonej tuż po wojnie.

publikacje

Wróć do listy

Złote jabłko

Autorka opisuje powojenne losy rodziny jej ciotki na Ziemiach Odzyskanych (Pomorze).

publikacje

Wróć do listy

Witold Bunikiewicz (wspomnienie) pisane przez żonę, Marię z Gralewskich Bunikiewiczową

Wspomnienia o Witoldzie Bunikiewiczu spisane przez żonę. Autorka, starając się zachować dystans, pisała wspomnienia, używając trzeciej osoby. Narrację podzieliła na dwie części. 

publikacje

Wróć do listy

List Magdy Leji do Krzysztofa Jasiewicza

List kierowany jest do Krzysztofa Jasiewicza z Ośrodka Karta w odpowiedzi na prowadzone przez niego badania dotyczące obywateli wysiedlonych do Polski. Autorka opisuje w nim historię pewnej kobiety, którą spotkała w 1960 r. w moskiewskim hotelu dla pasażerów czekających na przesiadkę na samolot odlatujący dalej za granicę. Wracała wtedy z Indii do Polski. W hotelu zakwaterowano ją ze znacznie starszą od niej prostą kobietą, lecącą z Kijowa do Londynu. Okazało się, że kobieta mówi bardzo dobrze po polsku – była Ukrainką i żoną Polaka. Jechała w odwiedziny do syna zamieszkałego w Anglii.

publikacje

Wróć do listy

Halina Martin do Wandy Lesisz, 3.05.2004

List do Wandy Lesisz, żony Tadeusza Lesisza. Martin była pod wrażeniem opowiadań męża Wandy pt. Od deski do deski, które ukazały się w prasie. Autorka obiecała Lesisz opisać jej swoje wspomnienia z dzieciństwa. Przytoczyła wydarzenia, gdy w okresie międzywojennym mieszkała z matką w Gdyni. Opisała podróż pociągiem do Pucka, w którym stacjonował eszelon wojskowy. Podróżowały z żołnierzami jako rodzina wojskowa. Po drodze zostały zatrzymane na granicy przez Niemców. Na pomoc przyszli Anglicy, którzy stacjonowali wówczas w Wolnym Mieście Gdańsku.

Strony