publikacje

Wróć do listy

Halina i Wiktor Martinowie do Czesława Przedpełskiego, 1956–1996

Kolekcja listów Haliny i Wiktora Martin, do Czesława Przedpełskiego, syna Wiktora Przedpełskiego (ojczyma Haliny) z pierwszego małżeństwa. Czesław mieszka na stałe w Stanach Zjednoczonych. Listy są zwykle kierowane do Czesława i jego żony dotyczą głównie spraw rodzinnych, ale Wiktor porusza również kwestie biznesowe. Początkowo Przedpełscy mieszkają w Atlancie, ale w 1955 r. przeprowadzają się do Bostonu.

publikacje

Wróć do listy

Halina Martin do Jerzego Osmeckiego, 1.09.1981–19.07.1986

Korespondencja z synem Kazimierza Iranka-Osmeckiego, Jerzym Osmeckim.

1.09.1981 r. – List do Jerzego Osmeckiego, mieszkającego w Monachium, w sprawie jego ojca. Halina bardzo martwi się jego stanem, ostatnio bardzo się pogorszył. Podejrzewa, że syn nie wie o złej sytuacji rodziców materialnej, którzy są bardzo dumni i nikomu się nie skarżą. Ona w tajemnicy stara się o miejsce w domu opieki. Ma na oku dwa miejsca, gdzie starsi ludzie mają samodzielne mieszkania, ale i odpowiednia opiekę. Na razie nic o tym nie mówi, bo nie wiei, czy się uda to załatwić.

publikacje

Wróć do listy

b.t.[Kochani! Jak to się zawsze…]

Jest to rodzaj listu ogólnego, pisanego prawdopodobnie do różnych przyjaciół. Autorka dzieli się swoimi przemyśleniami na temat aktualnej sytuacji w Polsce, sięgając do niektórych kwestii historycznych.

publikacje

Wróć do listy

Alice Bellier do Haliny Martin, 25.01.1979

Alice była przyjaciółką Izabeli Kuczyńskiej i jej skrzynką kontaktową w Europie Zachodniej, za jej pośrednictwem Kuczyńska wysyłała listy na Zachód, aby uniknąć cenzury, dzięki niej również odbierała przesyłki adresowane do niej, np. z książkami wydawanymi na Zachodzie. Autorka wraz z listem przesłała Halinie publikacje otrzymane od Izabeli w Atenach i dokument wysłany wcześniej. Bellier przepraszała, że przesyłkę wysłała z dużym opóźnieniem, spowodowanym śmiercią jej ojczyma i koniecznością opieki nad osamotnioną matką.

publikacje

Wróć do listy

Halina Martin do Alice Bellier, 16.10.1978–6.02.1979

Dwa listy do Alice Bellier z Liege w Belgii. Alice była przyjaciółką Izabeli Kuczyńskiej i jej „skrzynką kontaktową" w Europie Zachodniej, z jej pomocą Kuczyńska wysyłała listy na Zachód z pominięciem cenzury, przez nią również odbierała przesyłki, zawierające m.in. książki wydawane na Zachodzie.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Heleny Błażejewskiej

Autorka relacjonuje, że przyjechała do Kraju Krasnojarskiego w poszukiwaniu swoich dzieci. Wcześniej udało jej się ustalić, że zostały one wywiezione do jej teścia pod opieką Stanisławy Knurowej. Opiekunka ta jednak nie dowiozła dzieci do celu podróży. Po drodze, na stacji pod Gorkowem, oddała syna Błażejewskiej komendantowi obozu karnego Pierożyńskiemu, a córkę –  nauczycielce polskiego pochodzenia. Autorce nie udało się odnaleźć córki. Natomiast nawiązała kontakt z Pierożyńską, która za wszelką cenę chciała zatrzymać dziecko.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Emilii Wiszniewskiej

Autorka relacjonuje dziesięcioletni pobyt na przymusowych robotach w Kazachstanie. Emilia Wiszniewska została aresztowana przez NKWD w Stanisławowie, w sierpniu 1945 r. i po dziesięciomiesięcznym śledztwie skazana na siedem lat robót w Kazachstanie. Mimo to spędziła na zesłaniu dziesięć lat. Przebywała w różnych łagrach, wykonując ciężkie prace fizyczne (np. pracowała w kamieniołomach). Cierpiała głód, przebyła malarię. Zapadła na nieuleczalną chorobę – stopniową utratę władzy w nogach. Oprócz niepełnosprawności fizycznej, nabawiła się również urazu psychicznego.

publikacje

Wróć do listy

Halina Martin do Wiktora Martina, 1939–1940

Listy do męża, Wiktora Martina, pisane z okupowanej Polski do Budapesztu. Autorka, ze względów konspiracyjnych, posługuje się czasem zmienionymi imionami i pozostawia sporo niedomówień.

Pierwszy list pochodzi z 30. listopada 1939 r. Autorka pisze, że otrzymała kartki od męża i od matki. Cieszy się, że wszyscy są razem. Tęskni za nimi. Często myśli serdecznie o mężu. Starsza córka, Kaja, z płaczem go wspomina. Rozłąka z rodzicami dobrze wpłynęła na uczucia rodzinne.

publikacje

Wróć do listy

Boże Narodzenie w Londynie, 1966

Halina Martin opisuje święta Bożego Narodzenia w Londynie. Swój tekst rozpoczyna opisem miasto w przedświąteczny, deszczowy dzień – w każdym miejscu, które odwiedziła widziała tłumy ludzi z pakunkami, na ulicach tworzyły się korki. Następnie przedstawia domową krzątaninę, wspomina pisanie licznych kartek z życzeniami, które wysyłała do wszystkich znajomych, stojąc w długiej kolejce na poczcie. Częścią przygotowań było sprzątanie domu, wykonywanie dekoracji świątecznych, szykowanie prezentów i paczek, strojenie choinki. U Martinów zamiast indyka przygotowywano bażanty.

publikacje

Wróć do listy

Wywiad z panią Martą Gieras ur. 19 lutego 1929 r...

Jest to relacja Marty Gieras o losach Łemków żyjących w okolicach Szczawnicy, którzy po II wojnie światowej byli kilkakrotnie wysiedlani ze swych rodzinnych stron. Spisany tekst zachowuje charakterystyczny, oryginalny język wypowiedzi. Znalazły się tu również teksty dwóch pieśni ludowych z tamtych stron [prawdopodobnie w języku Łemków].

Strony