publikacje

Wróć do listy

Pamiętniki z lat 1898–1915

Pamiętniki z lat 1898–1915 to składający się z dwóch zeszytów dziennik, który autorka zaczęła pisać jako osiemnastoletnia panna. W trakcie pisania Matula zmienia stan cywilny, jednak dziennik nie jest podzielony na panieński i małżeński. Otwierający wpis dotyczy śmierci ojca oraz związanych z tym przeżyć dziewczyny i pozostałych członków rodziny. Zapiski są krótkie i dotyczą codziennego życia. Dopiero kiedy pojawia się jej zalotnik, Aleksander Matula, notatki stają się dłuższe. Widać w nich wahanie dziewczyny co do osoby samego Aleksandra.

publikacje

Wróć do listy

Cena przetrwania 1812–1863–1917–1939

Koleje życia rodziny spisane na podstawie wspomnień matki i ciotki autorki. Wodzinowska-Taklińska rozpoczyna swoją relację od wydarzeń najwcześniejszych i prowadzi historię aż do czasów sobie współczesnych. Poprzez spisanie wspomnień chce okazać tym, którzy odeszli, miłość i szacunek. Jej motywacją jest także próba zachowania w pamięci historii jej rodziny.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Wandy Pawlikowskiej

Wspomnienia Wandy Pawlikowskiej to notatki dotyczące historii rodziny i przyjaciół, powstałe prawdopodobnie w różnych okresach. Zostały spisane w dwóch zeszytach i na luźnych kartach. Opisany zakres lat to czas od 1891 do 1963 r. Język jest elegancki, charakteryzuje osobę wykształconą lub obracającą się w kulturalnych kręgach. Rodzina Pawlikowskich należała do znanych w kraju i za granicą, skoligacona była m.in. z rodziną Dzieduszyckich. Pierwszy zeszyt rozpoczyna się od opisu dnia, w którym urodził się Jaśhistorie  (Jan Gwalbert Pawlikowski młodszy).

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia o matce

Rękopis powstał w początkach II wojny światowej, tuż po przesiedleniu Ludwiki Dobrzyńskiej-Rybickiej do schroniska dla starców w Śremie w 1940 r.

publikacje

Wróć do listy

Konstancja z Ziołeckich-Sławska. 1848–1942

Wspomnienia Marii Wicherkiewiczowej o matce, Konstancji Sławskiej, otwiera cytat z listu księdza prałata Krzeszkiewicza z Gniezna, przesłany w 1942 r. do przebywającej wówczas w Warszawie autorki. Zdaniem Marii jej matka przeczuwała śmierć syna w Oświęcimiu, co w konsekwencji doprowadziło do jej własnej śmierci. Wspomnienia o matce rozpoczyna Wicherkiewiczowa od nakreślenia genealogii rodu, sięgając pamięcią rodzinną do drugiej połowy XVIII w., gdy najstarszy znany jej przodek przebywać miał w Grodnie w orszaku królewskim Stanisława Augusta Poniatowskiego.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik 1939–1946

W odróżnieniu od pierwszego zeszytu relacjonującego szczegółowo pobyty Róży Erzepki w uzdrowiskach na przełomie XIX i XX w., zeszyt drugi, obejmujący lata okupacji hitlerowskiej i pierwszy rok po zakończeniu wojny, jest bardzo skąpy w informacje. Zapiski składają się z krótkich notatek na temat zmian miejsca pobytu autorki i członków jej rodziny, a także losów najbliższych osób – nie sposób powiedzieć, czy lakoniczność wpisów wiąże się z wojenną traumą, czy też z innych powodów diarystka nie chciała wdawać się w szczegóły bieżących wydarzeń.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 20/29.11.1889–29.08.1897

Głównym tematem dziennika jest rodzina, a najważniejszymi wydarzeniami – narodziny kolejnych potomków (Marii i Eweliny) i poszczególne etapy ich dorastania (pierwsze dni po porodzie, odstawienie od piersi, ząbkowanie, pierwsze słowo, kroki, choroby itd.). O świecie pozarodzinnym autorka pisze, o ile był bezpośrednio związany z jej dziećmi; można uznać, że ten tom dziennika reprezentuje typ dziennika dla dzieci, popularnego w dziewiętnastowiecznej kobiecej diarystyce.

publikacje

Wróć do listy

[Moja droga Jadziuniu, proszę cię, donieś mi...]

List Anny Potockiej do siostry, Jadwigi Zamoyskiej, to przede wszystkim kilka próśb zarówno osobistych, jak i odnoszących się do osób trzecich. Jedna z nich dotyczy sióstr felicjanek, które planują przyjechać do Paryża, by zbierać datki. Autorka listu uważa, że wybrały zły moment, ponieważ obecnie wiele klasztorów we Francji potrzebuje wsparcia. Obiecała im jednak, że zwróci się do Jadwigi Zamoyskiej z prośbą o wskazanie osób, do których mogłyby udać się po wsparcie. Twierdzi, że felicjanki pełnią bardzo ważną rolę – są „jedyną dźwignią oświaty i moralności naszego ludu”.

publikacje

Wróć do listy

[Moja Jadziuniu droga, serdecznie dziękuję...]

Anna Potocka tłumaczy, dlaczego nie odpisała siostrze, Jadwidze Zamoyskiej, na list – odebrała go, kiedy wyjeżdżała z domu. Relacjonuje, że święta (prawdopodobnie wielkanocne) spędziła z synami w Tarnopolu, następnie pojechała do Poznania, a list swój pisze z Rokosowa, skąd nazajutrz wyjeżdża do domu.

publikacje

Wróć do listy

[Moja najdroższa, biedny Władyś jeszcze…]

Anna Potocka martwi się, że jej siostrzeniec, syn Jadwigi Zamoyskiej, Władysław Zamoyski, jest poddawany namowom na wyjazd z kraju. Władysław broni się przed tą podróżą, a Potocka go w tym wspiera. Nie wierzy, że adresatka sprowadziłaby go do Francji (gdzie wówczas mieszkała), nie zbadawszy uprzednio wszystkich okoliczności. Pisze, że Władysław na pewno powie matce, że ona i jej mąż, Stanisław Potocki, nigdy nie powstrzymywali go od wyjazdu, choć mieli na to ogromną chęć. Potocka pisze, że Władysław jest dla niej jak brat albo syn.

Strony