publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (zesz. 23-26)

W zeszycie (nr 23) autorka notuje swoje refleksje od listopada 1984 r. Głównymi tematami są: praca autorki, jej życie codzienne i bieżące wydarzenia z kraju. Matylda Wełna opisuje też wrażenia po lekturze utworów literackich (czyta m.in. dzieła Lechonia, Kornhausera, Gombrowicza, Kasprowicza). Notuje cytaty z utworów oraz artykułów dotyczących kultury i literatury polskiej. Autorka ma problem z wydaniem tomiku Żagiew kulista, który bardzo długo tkwi w wydawnictwie. Ostatecznie zostaje opublikowany w lipcu 1985 r.

publikacje

Wróć do listy

Mrówka z Powiśla. Pamiętnik 1939–1945

Swoje wojenne wspomnienia z Warszawy Franciszka Borycka otwiera opisem ostatnich dni sierpnia spędzonych na letnisku z najmłodszą córką. Tam dotarła do niej wiadomość o zawarciu paktu Ribbentrop-Mołotow. Przekonana, że jest to niechybna zapowiedź wojny, pośpiesznie spakowała się i wróciła z córką do Warszawy. Wkrótce potwierdziły się jej najgorsze obawy: na ulicach tłumnie przemieszczało się wojsko, a wśród cywilów panował chaos. Niedługo potem doszło do pierwszych bombardowań i problemów z żywnością: „Zaczynały się dni okropne. Głód dokuczał wszystkim.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik 1939–1946

Pamiętnik otwierają przemyślenie autorki na temat hitlerowskiej okupacji Polski: „Ilekroć wracam myślą do tego najbardziej chyba ponurego okresu w historii Europy – do strasznych lat okupacji niemieckiej w Polsce zawsze jednakowo ogarnia mnie zdumienie i zgroza. Zdumienie, że jednak tylu z nas mogło to wszystko przeżyć, i, zgroza, że to cośmy przeżyli było w ogóle możliwe” (k. 1r).

publikacje

Wróć do listy

Zgubione lata. Pamiętnik na tle okupacyjnej Warszawy

Pamiętnik Krystyny Wierzbowskiej rozpoczyna się od sceny, w której zaczepiana przez grupkę Niemców autorka odmawia przyjęcia od nich chleba i papierosów. Upiera się, że honor Polki nie pozwala jej przyjąć niczego z rąk hitlerowskich żołnierzy. Ci starają się przekonać ją, że nie są tacy źli, jak przedstawiają ich Polacy, Autorka jednak nie wierzy im jednak i wraca do domu, gdzie zostaje skarcona przez ojca za wdawanie się w rozmowę z Niemcami na ulicy. Obawia się, że inni Polacy mogą uznać ich za zdrajców.

publikacje

Wróć do listy

Rezerwistka. Pamiętnik 1939-1948

Swój pamiętnik Maria Ratuszyńska zaczyna od opisu gorączkowych przygotowań do wojny w sierpniu 1939 r. Jako żona i matka oficerów Wojska Polskiego doskonale zdawała sobie sprawę z nadchodzącego niebezpieczeństwa i, podobnie jak mąż i syn, zaangażowała się w pracę na rzecz kraju, organizując przyszłe punkty pomocy cywilom.

publikacje

Wróć do listy

Ewa z Bródna. Pamiętnik 1939-1945

Narracja pamiętnika prowadzona jest z perspektywy trzeciej osoby. W roli głównej bohaterki autorka umieściła samą siebie, zmieniając jednak imię i nazwisko protagonistki. Opowieść płynnie przechodzi pomiędzy okresem powojennym a wojennymi przeżyciami autorki. Konstrukcja narracji sprawia, iż pamiętnik przypomina bardziej powieść niż pisarstwo autobiograficzne.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik 1939-1947

Pamiętnik rozpoczyna się od opisu przyjazdu autorki w okolice Wisły pod koniec sierpnia 1939 r. Tam szybko dociera do niej wiadomość o mobilizacji rezerwistów, która skłania ją do podjęcia podróży powrotnej do Warszawy. Na miejscu zastaje nerwową atmosferę, nie dostrzega jednak strachu w mieszkańcach stolicy – wszyscy są zdenerwowani, ale pewni zwycięstwa w nadchodzącej wojnie: „Przygnębienia i strachu nie zauważyłam u ludzi.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (zesz. 18-22)

Matylda Wełna kontynuuje diarystyczną opowieść w zeszycie (nr 18) w styczniu 1984 r. Autorka opisuje swoją pracę i rozmyślania na temat literatury. Inspiracją dla kolejnych utworów stają się dla niej poematy hinduistyczne (m.in. Bhagawadgita), wiersze Jana Kochanowskiego. Diarystka uskarża się również w zapiskach na stan ówczesnej literatury i poezji polskiej. Ma bardzo złą opinię na temat większości czytanych utworów. Krytycznie wypowiada się również o muzyce. Relacjonuje bieżące wydarzenia polityczne. Dużo uwagi poświęca działalności papieża Jana Pawła II.

publikacje

Wróć do listy

Wyjątki z pamiętników 1939-1945

Wyjątki ze swoich wojennych dzienników rozpoczyna Wanda Ryś-Straszyńska od przedstawienia najważniejszych wiadomości o swoim ślubie, który odbył się w 1935 r. Następnie przechodzi do relacjonowania wydarzeń z sierpnia i września 1939 r. oraz przepisywania prowadzonych wówczas przez siebie notatek: „Pod koniec sierpnia rozpoczęła się u nas mobilizacja, była ona robiona dość tajemniczo. Ludzie jednak nie wierzyli w możliwość wojny, uspokajali jedni drugich, uważali, że Niemcy nie będą mieli odwagi zaczepić nas” (s. 4).

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie o Adamie Doboszyńskim

Pierwszą część wspomnień Jadwiga Malkiewicz poświęca na opowieść o wyprawie myślenickiej zorganizowanej przez jej brata w nocy z 22 na 23 czerwca 1936 r. W narracji diarystki Adam Doboszyński jest postacią niemal heroiczną, bohaterem bez skazy, który na swoje barki bierze odpowiedzialność za wszystkich uczestników wyprawy, a także stara się temperować ich zachowanie: „Ze starostwa wrócili na rynek, gdzie Adam ze zgrozą zobaczył rozbite żydowskie sklepiki i chłopów rabujących buty, ubrania i piwo.

Strony