publikacje

Wróć do listy

b.t. [Jest styczeń 1945 rok …]

Tekst opowiada głównie o pierwszych latach powojennych. Historia autorki zaczyna się w styczniu 1945 r., kiedy następuje wyzwolenie Rzeszowszczyzny. Przebywała wówczas w rodzinnej wsi w okolicach Dukli na podkarpaciu. Znajdujemy tu relację z okresu działań wojennych, które toczyły się tam od września 1944 r. Wtedy ginie jej ojciec. Cztery miesiące wcześniej zostaje rozstrzelany przez partyzantów jej szwagier, komunista i najbliższy współpracownik Edmunda Patery, pierwszego organizatora PPR na podkarpaciu.

publikacje

Wróć do listy

1944–54. Wspomnienia

Tekst dotyczy tworzenia organów władzy komunistów na terenie ówczesnego powiatu pułtuskiego. Autorka bardzo aktywnie uczestniczyła w tym procesie, podobnie jak większość jej rodziny związana była z Polską Partią Robotniczą. Swoją relację zaczyna od momentu wyzwolenia Wyszkowa (4 września 1944 r.), gdzie mieszkała z matką i rodzeństwem (ojciec zmarł w 1940 r.). Jej starszy brat, dwudziestopięcioletni Konstanty Lonca, został członkiem tymczasowego Komitetu Powiatowego PPR i wiceprzewodniczącym Miejskiej Rady Narodowej. Jesienią 1944 r.

publikacje

Wróć do listy

Modlitwa

Utwór rymowany, piętnastowersowy. Podmiot liryczny wyraża tęsknotę za ojcem i ma nadzieję, że szybko będą mogli się zobaczyć.

publikacje

Wróć do listy

b.t [W okresie okupacji…]

Dot. polowania na odchylenia prawicowe w PPR/PZPR.

Jest to relacja Ireny Tarłowskiej, dotycząca jej męża, Ignacego w związku z kryzysem partii.  Autorka opisuje zdarzenia wyłącznie na podstawie własnych wrażeń i obserwacji.

Na wstępie dowiadujemy się, że w czasie okupacji Tarłowska mieszkała u tow. Morawskich. Spotykała się wówczas wyłącznie z tow. Fornalską i tow. Kozłowską. Mieszkanie było zakonspirowane i nikt do nich nie przychodził.

publikacje

Wróć do listy

Elżbieta i Małgorzata Marek do Heleny Marek, 1970-1985

Zbiór jedenastu kartek i listów Elżbiety i Małgorzaty Marek do Heleny Marek.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik Anny Beck

Dziennik Anny Beck stanowi realizację diarystycznego podgatunku, popularnego w dziewiętnastowiecznej diarystyce, również polskiej – dziennika dla dzieci. Typowy także dla dziewiętnastowiecznej diarystyki jest autobiograficzny wstęp, którym autorka poprzedza dzienne notatki. W tym biograficznym zarysie opisuje pochodzenie swojej rodziny, najważniejsze wydarzenia z dzieciństwa, relacje z rodzicami i rodzeństwem, okres zaręczyn i małżeństwo z Józefem Beckiem.

publikacje

Wróć do listy

Adela Muszyńska do Heleny Marek, 14.11.1965–21.09.1985

Kolekcja składa się z dwunastu listów pisanych do Heleny Marek w ciągu dwudziestu lat, przy czym cztery spośród nich znalazły się omyłkowo wśród korespondencji Adeli Dobrzańskiej (sygn. 56 tego samego zespołu).

publikacje

Wróć do listy

Simone Kaminer do Heleny Marek, 1964–1971

Mieszkające w Marsylii (Francja) Simone Kaminer i jej siostra Ida korespondowały z Heleną Marek. Dziesięć wysłanych listów dotyczyło prywatnych spraw. Ida była w bliższych stosunkach z adresatką, w listach zwracała się do niej po imieniu, zaś Simone pisała per pani. W pierwszym liście datowanym na 1964 r. Ida zdała relację z pobytu syna Heleny Marek, Wiktora, we Francji. Odwiedził on Idę i Natana w Marsylii, byli razem na Île d'Yeu, po czym pojechał do Paryża. Po jego powrocie zamierzała go zapoznać z tamtejszą młodzieżą komunistyczną, żeby wyrobił sobie zdanie, jak to wygląda we Francji.

publikacje

Wróć do listy

Wanda Jelicz do Heleny Marek, 1969

Wanda Jelicz opisała prywatne rozliczenia pomiędzy nią a Heleną Marek, wobec której miała systematycznie spłacany dług. Ubolewała z powodu choroby męża Heleny i jego pobytu w szpitalu, wyrażając jednocześnie nadzieję, że leczenie odniesie dobry skutek.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z pobytu u Kirgizów w latach 1940–1946

Tekst wspomnień spisał Włodzimierz Kaszuba na postawie opowiadań Zofii Bezruk. Kaszuba po raz pierwszy spotkał Zofię w 1978 r. na wycieczce autokarowej, podczas której usłyszał fragment historii z okresu przesiedlenia. W oświadczeniu załączonym do wspomnień stwierdził, że natychmiast po przybyciu do domu spisał wszystko, co udało mu się zapamiętać. Drugie spotkanie miało miejsce w 1984 r. podczas wycieczki do Kazimierza. Po raz kolejny zobaczyli się na prośbę Kaszuby, który zachęcił Bezruk do opowiedzenia swojej historii i przeżyć związanych z przymusowym wysiedleniem 1940 r.

Strony