publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Jadwigi z Sanguszków Adamowej Sapieżyny. Zebrał i przypisami opatrzył Adam Stadnicki

Na wspomnienia zebrane przez wnuka autorki, hr. Adama Stadnickiego, składają się fragmenty dziennika Jadwigi Sapieżyny z Sanguszków z pierwszych lat małżeństwa (1852–1854), Krótki opis życia napisany w 1903 r. pióra autorki oraz rozproszone fragmenty z dzienników z lat późniejszych – pierwszy zapis datowany na 1873 r., ostatnie pochodzą z 1916 r. Nieregularnie spisywane, urywkowe notatki o osobistym charakterze z początku małżeństwa Jadwigi z Adamem Sapiehą dotyczą codziennych zajęć i życia młodej żony. Autorka często opisywała swoją samotność oraz zapracowanie małżonka.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie – życiorys Jerzego Lalewicza spisany przez żonę Antoninę Lalewiczową

Wspomnienia zostały poświęcone przez autorkę jej mężowi, słynnemu pianiście – Jerzemu Lalewiczowi. Antonina z Lewaków jako dziecko trafiła na wychowanie do Lalewiczów po tym, jak zmarła jej matka, a ojciec powtórnie się ożenił. W swoich wspomnieniach skupia się przede wszystkim na dokładnym oddaniu sylwetki męża – szczegółowo charakteryzuje jego działalność zawodową i artystyczną, narrację opatruje fragmentami pokoncertowych recenzji, a w niewielkim stopniu skupia się na własnej biografii.

publikacje

Wróć do listy

Zapiski Eugenii Hemplowej

Pierwszy zeszyt: 4 kwietnia 1938 r. – 22 kwietnia 1938 r. Wpisy z drugiego zeszytu z datami: 28 grudnia 1945 r. – 10 lutego 1946 r., potem 23 listopada 1950 r. Dziennik Eugenii Hemplowej rozpoczyna się od wyjazdu do rodziny (przyjaciół?) do Świercz, gdzie autorka miała odbyć praktykę ogrodową. Dziennik ma charakter osobisty, prywatny. Diarystka pisze o stosunkach rodzinnych, spotkaniach z najbliższymi, ale również o dojmującej tęsknocie za domem i strachu przed podjęciem pracy zawodowej w ogrodnictwie. Smutek jest potęgowany złym samopoczuciem.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Chany Grinberg

Chana Grinberg opisuje przesiedlenia okolicznej ludności żydowskiej do Kozienic. Przypomina, że przed wojną nie chodziła jeszcze do szkoły, a podczas okupacji niemieckiej wędrowała po wsiach i prosiła o jedzenie. Polska rodzina nauczyła ją pacierza i poradziła, aby ukryła się na wsi. Grinberg odwiedza rodziców w kozienieckim getcie, gdzie zastała tylko jedną ze swoich sióstr, która opowiadziała jej o śmierci ojca i matki i trzeciej siostry. Autorka znalazła pracę w gospodarstwie, przyznaje się, że jest Żydówką, ale gospodyni zabrania jej o tym mówić komukolwiek i zatrzymuje u siebie.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Zewijah Rosenbusch

Relacja bez daty dziennej, zapewne powstała na przełomie 1945 i 1946 roku. Dotyczy wydarzeń z 1940 roku.

Autorka skoncentrowała się na opisaniu aresztowania jej ojca oraz na tym, co wiedziała o losach. Opisała, że 9 maja 1940 roku do mieszkania, w którym mieszkała z rodzicami, przyszli gestapowcy. Zapowiadali, że aresztują ludzi z planem przesłuchania ich i późniejszego wypuszczenia. Poza ojcem Autorki aresztowali także profesora Hersteina, mieszkającego po sąsiedzku.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Zofii Michałowskiej poświęcone Adamowi Michałowskiemu i Edwardowi Wróblewskiemu

Wspomnienia skoncentrowane na działalności publicznej ojca autorki, Adama Michałowskiego, i jej dziadka, Edwarda Wróblewskiego. Jest to swego rodzaju hołd złożony dawno zmarłym bliski autorki, a także wszystkim patriotom polskim – emigrantom w Turcji. Adam Michałowski w 1863 roku (będąc wówczas studentem trzeciego roku medycyny) wziął udział w powstaniu. Na skutek represji więziono go w Wiedniu, ostatecznie został skazany na wygnanie. Udał się do Konstantynopola, gdzie mieszkał jego stryj, uczestnik wypadków listopadowych.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Szarlotty Splewińskiej

Relację otwierają zdawkowe informacje biograficzne dotyczące Autorki.

Następnie kobieta przeszła do zrelacjonowania losów swojej rodziny w pierwszych dniach po wejściu wojsk niemieckich. Opisała ucieczkę dziesięcioosobowej grupy krewnych do Wolbromia oraz poszukiwanie kogoś, kto skłonny byłby udzielić im schronienia. Zanotowała, że początkowo ukrywali się razem u polskiego gospodarza, później podzielili się na mniejsze grupy i zaczęli mieszkać w różnych miejscach. Po czasie trudnym do ustalenia kobietę (pozostającą z mężem i córką) wydała polska stróżka.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Zofii Gromek z powstania warszawskiego

Główna część wspomnień dotyczy powstania warszawskiego. Rodzina Zofii Gromek zdecydowała się, by pozostać w Warszawie. Pierwszego sierpnia autorka razem z córką chroniła się w piwnicach na warszawskiej Woli (m.in. w budynku przy ul. Płockiej) i obserwowała rzeź na Woli. Podczas ucieczki została ranna, ale ocalała dzięki temu, że upadła na ulicę pełną ciał zabitych cywilów i udawała martwą. W budynku znajdującym się niedaleko miejsca, w którym została ranna, znalazła schronienie dla siebie i córki – w piwnicy przebywała przez siedemnaście dni.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniczek

Opis dotyczy dwóch zeszytów dziennika osobistego Poli Gojawiczyńskiej. Początkowe karty pierwszego zeszytu odnoszą się do okresu przed 1948 r. Autorka odnotowuje m.in. datę ślubu córki Wandy (7 listopada 1945 r.), jej wyjazd z mężem do Sztokholmu (w czerwcu 1946 r.), informację o przekładach Dziewcząt z Nowolipek, a także narodziny wnuka – Jacka. Do minionych lat Pola powraca także przy okazji robienia wypisów z „Gazety Polskiej” z 1938 r., których podjęła się w ramach przygotowań do kolejnej powieści.

publikacje

Wróć do listy

Moje wspomnienia

Wspomnienia. Część pierwsza. Wołyń i Podole

Strony