publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Wandy Kindy

Wanda Kinda, urodzona i mieszkająca na Podolu (obecnie Ukraina) opisała realia II wojny światowej na Kresach i akcję przesiedleń Polaków po II wojnie światowej. Wojna przerwała jej młodość. Aby uniknąć wywózki na roboty do Niemiec, pospiesznie wyszła za mąż. W obawie przed UPA, napadami i prześladowaniami kilkakrotnie zmieniała miejsce pobytu (Ludwikówka, Stanisławów).

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Reginy Kozłowskiej

Regina Kozłowska po zakończeniu II wojny światowej w ramach akcji przesiedleńczej opuściła rodzinne Wilno i w grudniu 1945 r. wraz z matką znalazła się w Bydgoszczy. Autorka opisała losy rozdzielonej rodziny (ojciec pozostał w Wilnie, siostra i brat wyjechali dalej na Zachód) oraz pierwsze lata w nowej rzeczywistości: pracę (pracowała m.in. w Powiatowym Urzędzie Ziemskim w Bydgoszczy) i stosunek miejscowej ludności do przesiedleńców.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Bronisławy Ładygo

Krótki faktograficzny zapis historii rodziny Bronisławy Ładygo począwszy od 1944 r., kiedy ścieżki członków rodziny zaczęły się rozchodzić, a ich losy gmatwać. W ciągu kolejnych powojennych lat rodzina stopniowo zaczęła się rozdzielać i znikać z Wilna, na co złożyło się m.in. zesłanie na Syberię i wyjazdy w kolejnych akcjach przesiedleńczych. Ładygo wraz z matką opuściły Wilno podczas ostatnich transportów w ramach tzw. repatriacji i po kilku miesiącach podróży i oczekiwań na przydział mieszkania zamieszkały w Tychach.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Cecylii Łuciów z zesłania na Sybir

Wspomnienia Cecylii Łuciów z lat wojny, kiedy jako dziewczynka została wywieziona z rodziną na Syberię. Zachowując perspektywę dziecka, autorka opisała swoje i rodziny życie przed wojną, w jej trakcie i na zesłaniu. Miała troje starczego rodzeństwa. Matka prowadziła gospodarstwo rolne, ojciec był kierownikiem w spółdzielni mleczarskiej. Wojna rozłączyła rodzinę – ojciec został zmobilizowany, matkę autorki aresztowano i wywieziono wraz z dziećmi.

publikacje

Wróć do listy

Osadnictwo

Dokument jest streszczeniem losów autorki i jej rodziny na zesłaniu, gdzie spędzili łącznie sześć lat (1940–1946), oraz początków nowego życia po powrocie do Polski. Pękala opisuje m.in. straszne warunki, w jakich musieli przeżyć i pracować – zarówno dorośli, jak i dzieci, które też były wykorzystywane w charakterze darmowej siły roboczej. Zapiski kończą się wspomnieniem z pierwszych chwil na tzw. Ziemiach Zachodnich, gdzie autorka wraz z rodziną trafiła po przesiedleniu i krótko dzieliła dom i życie z mieszkającymi tam wciąż Niemcami.

publikacje

Wróć do listy

Osadnictwo polskie po roku 1945 na Ziemiach Zachodnich i Północnych – wspomnienia Marii Piszczek

Maria Piszczek we wspomnieniach szczegółowo opisuje wojenne losy swej rodziny i długą drogę, którą przebyła ze Lwowa do Krosnowic na tzw. Ziemiach Zachodnich, gdzie trafiła w ramach akcji przesiedleńczej w 1945 r. Autorka przedstawia m.in.: wydarzenia z życia rodzinnego, warunki egzystencji podczas okupacji we Lwowie – najpierw sowieckiej, następnie niemieckiej (aresztowania i wywózki, atmosferę panującą wśród Polaków mieszkających we Lwowie) oraz swoją wędrówkę po opuszczeniu Lwowa w 1942 r.

publikacje

Wróć do listy

Świadectwo Urszuli Płochcińskiej

Krótkie świadectwo Urszuli Płochcińskiej dotyczące przymusowego przesiedlenia na tzw. Ziemie Odzyskane z rodzinnego Lwowa. Autorka pisze o strachu i nieustannym poczuciu zagrożenia ze strony Rosjan i Ukraińców, które zmusiły jej rodziców do pozostawienia dorobku życia (dom, sklep, zakład szewski) i wyjazdu.

publikacje

Wróć do listy

Kwestionariusz

Informacje dotyczące życia i rodziny Teresy Rostworowskiej, spisane przez autorkę w formie kwestionariusza, wypełnionego według pytań zamieszczonych w „Gazecie Wyborczej” nr 82 z 6 kwietnia 1992 r. Kwestionariusz zawiera 15 punktów – m.in.: stosunek do tytułu własności, losy rodziny, losy własne, żyjący spadkobiercy.

publikacje

Wróć do listy

Osadnictwo polskie po roku 1945 na Ziemiach Zachodnich i Północnych – wspomnienia Stefanii Rząsy

Wspomnienia Stefanii Rząsy przedstawiają w skrócie jej losy: lata wojny, przesiedlenie na tzw. Ziemie Zachodnie i okres powojenny – naukę, rozwój zawodowy, pracę, życie rodzinne. W czasie wojny była łączniczką AK – dostarczała żywność do getta żydowskiego w rodzinnej Bóbrce. Wspomina także o prześladowaiach polskiej ludności przez ukraińskich nacjonalistów. Najwięcej uwagi autorka poświęciła swoim doświadczeniom powojennym, ukazując m.in. ścieżkę edukacji i awansu zawodowego. Po zakończeniu wojny zamieszkała z rodzicami w Miliczu na tzw. Ziemiach Odzyskanych, kontynuowała edukację.

publikacje

Wróć do listy

Godło BUCZACZ

Wspomnienia Zofii Sawickiej z czasów II wojny światowej i po jej zakończeniu są zwięzłym opisem losów autorki, w których dokonuje po trosze bilansu swego życia. Autorka wraca pamięcią m.in. do pięknych lat młodości przerwanych wybuchem wojny: opisuje dom rodzinny w Buczaczu, następnie okupację sowiecką i niemiecką, lata spędzone we Lwowie (w sumie 6 lat) oraz życie po przesiedleniu na Ziemie Zachodnie – najpierw w Bytomiu, a od 1949 r. we Wrocławiu.

Strony