publikacje

Wróć do listy

Nasza Podolan rozpacz – Sowietów hańba!

Janina Sikorowska opisuje przymusowe wysiedlenie swojej rodziny z Zaleszczyk w 1945 r. – okoliczności i okres poprzedzający wyjazd na Ziemie Zachodnie. W emocjonalnym wpisie autorka wspomina m.in. represje wobec polskiej ludności podczas II wojny światowej i emocje towarzyszące opuszczeniu rodzinnej miejscowości – rozpacz i tęsknotę.

publikacje

Wróć do listy

Osadnictwo polskie po roku 1945 na Ziemiach Zachodnich i Północnych – wspomnienia Heleny Stosio

Wspomnienia Heleny Stosio dotyczą czasów po II wojnie światowej, kiedy jako mała dziewczynka wraz z rodziną została przymusowo wysiedlona z Drohobycza i skierowana na tzw. Ziemie Odzyskane. Autorka opisuje okres poprzedzający wyjazd, m.in.: przygotowania, nastroje wśród ludności polskiej, oczekiwanie na transport i samą podróż w nieznane – warunki, egzystencję. Autorka przywołuje również obrazy ukazujące życie po przyjeździe do Wałbrzycha, np. relacje z niemieckimi właścicielami nowego domu autorki.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 28.10.1909– 14.01.1910 (tom 66)

Dziennik prowadzony od 28.10.1909 do 14.01.1910, opatrzony przez autorkę numerem 66.

Tom obejmuje pobyt Kieniewiczowej w Wiesbaden, następnie pobyt z mężem w Paryżu,powrót przez Warszawę, w której małżonkowie spędzają część grudnia, oraz czas święteczny po powrocie do domu na Polesiu.

publikacje

Wróć do listy

Opis historii mego życia w okresie osadnictwa polskiego po roku 1945 na Ziemiach Zachodnich i Północnych

Bernadeta Swirska wspomina niełatwe dzieciństwo, które przypadło na lata II wojny światowej. Autorka opisuje m.in. życie rodziny w czasie wojny i rodzinną wieś, najwięcej zaś miejsca poświęca losom swoich bliskich po 1943 r. W pracy znalazły się m.in.: fragmenty dotyczące sytuacji wiejskiej ludności polskiej w tym czasie (np. wzmianka na temat rzezi wołyńskiej), zapowiedź wyjazdów w 1945 r., przygotowania do opuszczenia Łoszniowa i wreszcie opis samego wyjazdu.

publikacje

Wróć do listy

Pamięcią sięgam dziecięcych lat

Nostalgiczne, utrzymane w patetycznym tonie refleksje Magdaleny Trybuły na temat stron rodzinnych i wojennych dziejów ojczyzny. Autorka odniosła się do osobistych doświadczeń i przeżyć: wysiedlenia w 1946 r. z teranu dzisiejszej Ukrainy i osiedlenia się jej rodziny w Bystrzycy Kłodzkiej; z tych doświadczeń starała się wysnuć wnioski natury ogólnej, przekraczające jej jednostkową perspektywę.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia repatriantki

Pochodzącej z terenu dzisiejszej Ukrainy Krystyna Węgrzyn szczegółowo przedstawiła losy bliższej i dalszej rodziny rodziny podczas II wojny światowej, bazując na pamięci własnej i relacjach przekazanych bezpośrednio od opisywanych osób (opowieści, listy). Autorka opisała dzieje poszczególnych rodzin, których losy przeplatały się z jej własnymi, m.in. ciotki Kazimiery – siostry matki autorki – która z mężem i synkiem została wywieziona na Syberię i w nieregularnych listach przekazywała wiadomości z zesłania.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Sary Melzer

Relacja obejmuje wydarzenia z lat 1940-1945.

Autorka rozpoczyna od informacji o tym, że pod koniec 1940 roku zaczęto wszędzie tworzyć getta. Ona sama bardzo nie chciała w getcie zamieszkać. Postanowili więc z mężem, że będą się ukrywać pod zmienioną tożsamością. Autorka bardzo nie chciała zamieszkać w getcie, gdyż uważała to za uwłaczające jej godności. Wspomina ona również, że jeszcze przed utworzeniem getta, spotkała swoją współpracownicę z zakładu dentystycznego na ulicy, a ta nagle, przez całą ulicę krzyknęła „o patrzcie, idzie Żydowica”.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Franciszki Presser

Franciszka Presser w czasie wojny wyprowadziła się z rodziną z Krakowa w okolice Bochni. Presserowie wielokrotnie zmieniali miejsca pobytu, według powtarzanej zasady: „kto będzie 50 km poza Krakowem, ten spokojnie przeżyje wojnę”. Towarzyszyli jej córka (syn we wrześniu 1939 r. został powołany do wojska), matka i rodzeństwo z rodzinami. Na wieść o utworzeniu getta w Bochni autorka zdecydowała się jechać do getta w Krakowie. Tam wkrótce potem rozpoczęła się akcja likwidacyjna, przeżyły Franciszka i jej córka. Presser pracowała w fabryce Schindlera na Zabłociu do jesieni 1944 r.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Salomei Flaumhaft

Relacja obejmuje wydarzenia z lat 1939-1943.

Autorka rozpoczyna od wspomnienia jeszcze sprzed wojny – opisuje dom rodzinny. Ojciec jej, był kolejarzem, więc wszyscy mieszkali w domu należącym do kolei. Po wybuchu wojny z domu rodzinnego, wraz z czternastoletnią córką, została przeniesiona na ulicę Floriańską w Krakowie. Wspomina, że wówczas, w 1941 roku, wiele osób żydowskich starało się przedostać do Związku Radzieckiego. Wspomina ona, że znała osoby, które zajmowały się pomocom osobom, które chciały się znaleźć po drugiej stronie granicy.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Kazimiery Pregier

Kazimiera Pregier w czasie wybuchu wojny przebywała we Lwowie. Jej brat z rodziną ukrywał się w Warszawie po tzw. aryjskiej stronie. Pregierowa, posługując się „aryjskimi papierami”, wydostała się z lwowskiego getta, w Warszawie dołączył do niej mąż, który uciekł z transportu na Pawiak. Podczas powstania warszawskiego wraz z bratem i bratową opuściła dom na Bielanach i wszyscy znaleźli schronienie pod Warszawą. 

Strony