publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Antoniny Górskiej (zeszyt 9)

Po śmierci męża Antonina Górska oddała się całkowicie wychowaniu synów. Stwierdza, że miłość macierzyńska jest najwyższą formą uczuć – wymaga wyzbycia się egoizmu i oczekiwań wobec dzieci, które dorastają i potem same kierują swoim życiem. Autorka wspomina, że w zakresie wychowania dzieci dużo nauczyła się od Stefanii Marciszewskiej, która prowadziła ochronki (przedszkola) w Warszawie i na wsi. Nazywa ją geniuszem pedagogicznym. Marciszewska uświadomiła jej, że należy szanować wewnętrzną wolność dziecka.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Antoniny Górskiej (zeszyt 8)

W kolejnej części pamiętnika Antonina Górska opisuje wydarzenia z życia rodziny i znajomych, wspomina o ślubach i pogrzebach, a także o swojej teściowej, z którą miała dobrą relację. Nie zgadzały w jednej kwestii, Maria Górska z Łubieńskich, jak pisze autorka, „bardzo nie lubiła, gdy ludzie prości wychodzili ze swego środowiska, pchali się wyżej”. Natomiast autorka uważała, że ambitne zamiary są rzeczą słuszną i naturalną. Przywołuje proces formowania się „stanu średniego” we Francji, przekonana, że jest on siłą kraju.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Antoniny Górskiej (zeszyt 4)

Antonina Górska wspomina kilkuletni pobyt z mężem w Paryżu. Sporo miejsca zajmują opisy miasta, które zachwyciło autorkę. Odnotowuje wydarzenia z tamtych lat – pożar w maju 1897 r. na Bazar de la Charité, podczas którego zginęło ponad sto osób, sprawę Dreyfusa, która wzbudziła skrajne emocje: „Był to początek dla innych zamąceń we Francji, zaraz w latach następnych [...]”. Stwierdza również, że w Paryżu wyczuwało się wyraźny rozłam między wiarą i nauką, spowodowany ważnymi odkryciami przyrodniczymi. Autorka szczegółowo pisze o życiu kulturalnym miasta, spektaklach teatralnych i wystawach.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Bruchy Sznajer

Brucha Sznajer informuje o licznych akcjach likwidacyjnych przeprowadzonych w chełmińskim getcie. Podaje daty i liczbę zabitych, wspomina też, że Żydzi byli wysyłani do obozu zagłady w Bełżcu. Autorka  uciekła z getta i ukrywała się po „stronie aryjskiej”. Jej rodzice, siostry i szwagier zginęli. Potem przebywała w obozie pracy przymusowej w Dreźnie, miała tzw. aryjskie papiery (przybrała imię/nazwisko: Maria Kozioł).

 

publikacje

Wróć do listy

Relacja Ady Rems

Rodzina Ady Rems przed wojną posiadała fabrykę gumy Rygawar. Po wkroczeniu Niemców do Warszawy część pracowników podpisała volkslistę i awansowała. Remsów wysiedlono z mieszkania, a po roku wszyscy trafili do getta. Zamieszkali w jednym pokoju, ojciec pracował w sklepie z puchem i pierzem. Po 21 lipca 1942 r. pojawiły się obwieszczenia o możliwości podjęcia pracy w gospodarstwach rolnych. Ochotnikom obiecywano trzy kg chleba i dwa kg marmolady. W getcie rozpoczęły się pierwsze łapanki, ale żydowscy policjanci nie przeszukiwali starannie mieszkań.

publikacje

Wróć do listy

Błogosławieństwo Jackowi Mieroszowskiemu synowi memu dane wyiezdającemu [!] do Lublina d. 24 kwietnia 1791o roku

„Błogosławieństwo” Katarzyny Mieroszewskiej stanowi interesujący przykład piśmiennictwa prywatnego, wskazujący na trwałość gatunku, którego opublikowane dotychczas realizacje pochodzą głównie ze stulecia siedemnastego i pierwszej połowy osiemnastego. Na uwagę zasługuje autorstwo matki podróżującego do Lublina Jacka Mieroszowskiego – jak wskazują szesnastowieczne i siedemnastowieczne realizacje gatunkowe, rady przed podróżą do swoich synów kierowali głównie ojcowie lub opiekunowie – mężczyźni (zob. instrukcje Jakuba Sobieskiego, Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, Krzysztofa Radziwiłła).

publikacje

Wróć do listy

Notatki z czasów okupacji Bronisławy Bobrowskiej

Notatki Bronisławy Bobrowskiej z czasów okupacji niemieckiej, uzupełnione dopiskami (głównie o losach różnych osób) z lat późniejszych. Rozpoczynają się 30 sierpnia 1939 r., ostatni wpis datowany jest na 8 maja 1941 r. Początkowo zapiski prowadzone są codziennie, następnie z niewielkimi przerwami – przeważnie jedno- bądź kilkudniowymi. Z czasem przerwy między wpisami wydłużają się i robią się coraz częstsze (najdłuższa, trzymiesięczna przerwa w pisaniu pokryła się z okresem aresztowania starszego syna).

publikacje

Wróć do listy

Poetycko stylizowane wspomnienia z okresu dzieciństwa i młodości. 1905–1933

Wspomnienia składają się z krótkich opowiastek dotyczących wydarzeń z życia Anny Kowalskiej, obejmujących dzieciństwo oraz wczesną młodość pisarki. Krótkie, przeważnie kilkustronicowe teksty zwykle są opatrzone odautorskim tytułem, wskazującym główny temat wspomnień, będący najczęściej tylko pretekstem do głębszych, osobistych rozważań. Wspomnienia rozwijają wiele różnych wątków, dotyczących m.in. relacji Kowalskiej z matką, niechęci do podporządkowywania się narzucanym zasadom i silnej potrzeby niezależności, która towarzyszyła autorce już od najmłodszych lat.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Jadwigi z Sanguszków Adamowej Sapieżyny. Zebrał i przypisami opatrzył Adam Stadnicki

Na wspomnienia zebrane przez wnuka autorki, hr. Adama Stadnickiego, składają się fragmenty dziennika Jadwigi Sapieżyny z Sanguszków z pierwszych lat małżeństwa (1852–1854), Krótki opis życia napisany w 1903 r. pióra autorki oraz rozproszone fragmenty z dzienników z lat późniejszych – pierwszy zapis datowany na 1873 r., ostatnie pochodzą z 1916 r. Nieregularnie spisywane, urywkowe notatki o osobistym charakterze z początku małżeństwa Jadwigi z Adamem Sapiehą dotyczą codziennych zajęć i życia młodej żony. Autorka często opisywała swoją samotność oraz zapracowanie małżonka.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie – życiorys Jerzego Lalewicza spisany przez żonę Antoninę Lalewiczową

Wspomnienia zostały poświęcone przez autorkę jej mężowi, słynnemu pianiście – Jerzemu Lalewiczowi. Antonina z Lewaków jako dziecko trafiła na wychowanie do Lalewiczów po tym, jak zmarła jej matka, a ojciec powtórnie się ożenił. W swoich wspomnieniach skupia się przede wszystkim na dokładnym oddaniu sylwetki męża – szczegółowo charakteryzuje jego działalność zawodową i artystyczną, narrację opatruje fragmentami pokoncertowych recenzji, a w niewielkim stopniu skupia się na własnej biografii.

Strony