publikacje

Wróć do listy

Godło BUCZACZ

Wspomnienia Zofii Sawickiej z czasów II wojny światowej i po jej zakończeniu są zwięzłym opisem losów autorki, w których dokonuje po trosze bilansu swego życia. Autorka wraca pamięcią m.in. do pięknych lat młodości przerwanych wybuchem wojny: opisuje dom rodzinny w Buczaczu, następnie okupację sowiecką i niemiecką, lata spędzone we Lwowie (w sumie 6 lat) oraz życie po przesiedleniu na Ziemie Zachodnie – najpierw w Bytomiu, a od 1949 r. we Wrocławiu.

publikacje

Wróć do listy

Nasza Podolan rozpacz – Sowietów hańba!

Janina Sikorowska opisuje przymusowe wysiedlenie swojej rodziny z Zaleszczyk w 1945 r. – okoliczności i okres poprzedzający wyjazd na Ziemie Zachodnie. W emocjonalnym wpisie autorka wspomina m.in. represje wobec polskiej ludności podczas II wojny światowej i emocje towarzyszące opuszczeniu rodzinnej miejscowości – rozpacz i tęsknotę.

publikacje

Wróć do listy

Osadnictwo polskie po roku 1945 na Ziemiach Zachodnich i Północnych – wspomnienia Heleny Stosio

Wspomnienia Heleny Stosio dotyczą czasów po II wojnie światowej, kiedy jako mała dziewczynka wraz z rodziną została przymusowo wysiedlona z Drohobycza i skierowana na tzw. Ziemie Odzyskane. Autorka opisuje okres poprzedzający wyjazd, m.in.: przygotowania, nastroje wśród ludności polskiej, oczekiwanie na transport i samą podróż w nieznane – warunki, egzystencję. Autorka przywołuje również obrazy ukazujące życie po przyjeździe do Wałbrzycha, np. relacje z niemieckimi właścicielami nowego domu autorki.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 28.10.1909– 14.01.1910 (tom 66)

Dziennik prowadzony od 28.10.1909 do 14.01.1910, opatrzony przez autorkę numerem 66.

Tom obejmuje pobyt Kieniewiczowej w Wiesbaden, następnie pobyt z mężem w Paryżu,powrót przez Warszawę, w której małżonkowie spędzają część grudnia, oraz czas święteczny po powrocie do domu na Polesiu.

publikacje

Wróć do listy

Opis historii mego życia w okresie osadnictwa polskiego po roku 1945 na Ziemiach Zachodnich i Północnych

Bernadeta Swirska wspomina niełatwe dzieciństwo, które przypadło na lata II wojny światowej. Autorka opisuje m.in. życie rodziny w czasie wojny i rodzinną wieś, najwięcej zaś miejsca poświęca losom swoich bliskich po 1943 r. W pracy znalazły się m.in.: fragmenty dotyczące sytuacji wiejskiej ludności polskiej w tym czasie (np. wzmianka na temat rzezi wołyńskiej), zapowiedź wyjazdów w 1945 r., przygotowania do opuszczenia Łoszniowa i wreszcie opis samego wyjazdu.

publikacje

Wróć do listy

Pamięcią sięgam dziecięcych lat

Nostalgiczne, utrzymane w patetycznym tonie refleksje Magdaleny Trybuły na temat stron rodzinnych i wojennych dziejów ojczyzny. Autorka odniosła się do osobistych doświadczeń i przeżyć: wysiedlenia w 1946 r. z teranu dzisiejszej Ukrainy i osiedlenia się jej rodziny w Bystrzycy Kłodzkiej; z tych doświadczeń starała się wysnuć wnioski natury ogólnej, przekraczające jej jednostkową perspektywę.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia repatriantki

Pochodzącej z terenu dzisiejszej Ukrainy Krystyna Węgrzyn szczegółowo przedstawiła losy bliższej i dalszej rodziny rodziny podczas II wojny światowej, bazując na pamięci własnej i relacjach przekazanych bezpośrednio od opisywanych osób (opowieści, listy). Autorka opisała dzieje poszczególnych rodzin, których losy przeplatały się z jej własnymi, m.in. ciotki Kazimiery – siostry matki autorki – która z mężem i synkiem została wywieziona na Syberię i w nieregularnych listach przekazywała wiadomości z zesłania.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Sary Melzer

Relacja obejmuje wydarzenia z lat 1940-1945.

Autorka rozpoczyna od informacji o tym, że pod koniec 1940 roku zaczęto wszędzie tworzyć getta. Ona sama bardzo nie chciała w getcie zamieszkać. Postanowili więc z mężem, że będą się ukrywać pod zmienioną tożsamością. Autorka bardzo nie chciała zamieszkać w getcie, gdyż uważała to za uwłaczające jej godności. Wspomina ona również, że jeszcze przed utworzeniem getta, spotkała swoją współpracownicę z zakładu dentystycznego na ulicy, a ta nagle, przez całą ulicę krzyknęła „o patrzcie, idzie Żydowica”.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Franciszki Presser

Franciszka Presser w czasie wojny wyprowadziła się z rodziną z Krakowa w okolice Bochni. Presserowie wielokrotnie zmieniali miejsca pobytu, według powtarzanej zasady: „kto będzie 50 km poza Krakowem, ten spokojnie przeżyje wojnę”. Towarzyszyli jej córka (syn we wrześniu 1939 r. został powołany do wojska), matka i rodzeństwo z rodzinami. Na wieść o utworzeniu getta w Bochni autorka zdecydowała się jechać do getta w Krakowie. Tam wkrótce potem rozpoczęła się akcja likwidacyjna, przeżyły Franciszka i jej córka. Presser pracowała w fabryce Schindlera na Zabłociu do jesieni 1944 r.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Salomei Flaumhaft

Relacja obejmuje wydarzenia z lat 1939-1943.

Autorka rozpoczyna od wspomnienia jeszcze sprzed wojny – opisuje dom rodzinny. Ojciec jej, był kolejarzem, więc wszyscy mieszkali w domu należącym do kolei. Po wybuchu wojny z domu rodzinnego, wraz z czternastoletnią córką, została przeniesiona na ulicę Floriańską w Krakowie. Wspomina, że wówczas, w 1941 roku, wiele osób żydowskich starało się przedostać do Związku Radzieckiego. Wspomina ona, że znała osoby, które zajmowały się pomocom osobom, które chciały się znaleźć po drugiej stronie granicy.

Strony