publikacje

Wróć do listy

[Jadę, jadę, w piątek...]

Autorka zaczyna od informacji, że jest w drodze, ale nie do Krakowa, tylko do Podgórza, które jest dzielnicą znajdującą się po drugiej stronie Wisły od przylegającej do Starego Miasta żydowskiej dzielnicy Kazimierz. Zaznacza jednak, że nie będą się mogli tego dnia spotkać, ponieważ nie będzie sama i byłoby to zbyt niej niebezpieczne. Prosi Żuławskiego, by przyjechał później [nie zaznacza kiedy dokładnie], i pisze: "szukaj mnie w Podgórzu".

publikacje

Wróć do listy

[Dzień do dnia niepodobny...]

List nie posiada daty dziennej - rozpoczyna go tylko informacja o dniu tygodnia i porze dnia: "niedziela rano".

List rozpoczyna wzmianka, że poprzedniego dnia Solska była jeszcze pełna nadziei na prędkie spotkanie. Tego dnia już wie, że na spotkanie będą musieli poczekać niecały tydzień.

Autorka przeprasza w liście Żuławskiego za wysłanie depeszy [brakuje jej w korpusie listów]. Nazywa to nieodpowiedzialnym zachowaniem, próbuje jednak wyjaśnić mu powód jej wysłania oraz zapewnia, że treść depeszy nie wskazywała na łączącą ich relację.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętniki z okresu pierwszej wojny światowej

Maria Walewska spisała swoje wspomnienia w 1915 i 1916 r. „trochę z nudów, a trochę z poczucia społecznego obowiązku” – zachęcona artykułami w prasie wzywającymi do pisania pamiętników (z okazji pierwszej rocznicy wybuchu wojny). Od sierpnia 1962 do 1963 r., porządkując swoje notatki, starała się zachować ich autentyczność; dodała trochę wyjaśnień, jej zdaniem niezbędnych, wykreśliła zbyt rozwlekłe fragmenty.

publikacje

Wróć do listy

Kilka lat z życia emerytki

Libiszowska pisze, że była w dobrej formie fizycznej i psychicznej, kiedy przeszła na emeryturę. Stwierdza, że mogłaby nadal pracować, ale tego nie chciała. Nie tęskni za pracą biurową, aczkolwiek wykonywała ją bardzo sumiennie przez wiele lat. Ma wiele planów i widzi przed sobą wiele możliwości.

publikacje

Wróć do listy

Relacja z 1946 r.

Wspomnienia Elizy Bator dotyczą przesiedlenia w 1946 r. Rozpoczyna je opis dnia wyjazdu, kiedy 13-letnia autorka wraz z matką szykowały się do opuszczenia rodzinnego domu i Wilna. Bator opisuje przygotowania do podróży, refleksje towarzyszące wysiedleniu – smutek rozstania z bliskimi ludźmi i miejscami. Dokument zawiera również relację z podróży transportem na zachód: wymuszanie łapówek przez żołnierzy, incydenty w trakcie tułaczki, okoliczności dotarcia do Wrocławia oraz odniesienia do życia osobistego autorki.

publikacje

Wróć do listy

Relacja z rejonu Tarnopola Stanisławy Kowalewskiej

Wspomnienia Stanisławy Kowalewskiej są krótkim zapisem doświadczeń z 1945 r., kiedy została przymusowo przesiedlona z Horodnicy (obecnie Ukraina), gdzie wraz z mężem prowadziła gospodarstwo rolne, na Dolny Śląsk. Najwięcej miejsca autorka poświęciła okolicznościom poprzedzającym wysiedlenie: rabunkowi, poczuciu zagrożenia i zamordowaniu Polaka, o czym usłyszała.

publikacje

Wróć do listy

Urodziłam się na Polesiu

Wspomnienia Stefanii Karpińskiej dotyczą przymusowego wysiedlania ludności polskiej z Kresów Wschodnich po II wojnie światowej. Autorka opisała swoje przeżycia z tego okresu, m.in.: nastroje panujące wśród mieszkańców w związku z ogłoszoną akcją repatriacyjną, oczekiwanie na wyjazd, wydarzenia i warunki panujące podczas miesięcznej podróży na zachód, okoliczności dotarcia do Malborka. Wspomnienia ukazują także pierwsze dni egzystencji w nowym miejscu zamieszkania oraz ówczesnych mieszkańców Malborka – napływową i miejscową ludność.

publikacje

Wróć do listy

Droga na Zachód

Wspomnienia ukazują okoliczności i przebieg przymusowego przesiedlenia Julii Ostrowskiej w 1945 r., z rodzinnej miejscowości autorki na zachód. W lapidarnym opisie przedstawia ona, jak zdana tylko na siebie, z małym dzieckiem, po długiej podróży ostatecznie osiedliła się na Dolnym Śląsku, przez pewien czas mieszkając w nowym domu z jego niemieckimi mieszkańcami („musieliśmy się dzielić biedą”).

publikacje

Wróć do listy

Repatrianci – relacja Jadwigi Podleskiej

Wspomnienia Jadwigi Podleskiej rozpoczyna opis sytuacji ludności polskiej na Kresach Wschodnich w przededniu przymusowych przesiedleń – napięć na tle etnicznym, zbrodni. Autorka nawiązuje również do osobistej historii i przeżyć: wspomina pozostawiony rodzinny majątek w Czernielowie Mazowieckim (obecnie Soborne na Ukrainie), procedury ewakuacyjne, podróż na Ziemie Zachodnie, przybycie do nowego miejsca i kolejne etapy na drodze do stabilizacji własnego życia: Kłodzko, Gliwice.

publikacje

Wróć do listy

Osadnictwo polskie po roku 1945 na Ziemiach Zachodnich i Północnych – wspomnienia Heleny Stosio

Wspomnienia Heleny Stosio dotyczą czasów po II wojnie światowej, kiedy jako mała dziewczynka wraz z rodziną została przymusowo wysiedlona z Drohobycza i skierowana na tzw. Ziemie Odzyskane. Autorka opisuje okres poprzedzający wyjazd, m.in.: przygotowania, nastroje wśród ludności polskiej, oczekiwanie na transport i samą podróż w nieznane – warunki, egzystencję. Autorka przywołuje również obrazy ukazujące życie po przyjeździe do Wałbrzycha, np. relacje z niemieckimi właścicielami nowego domu autorki.

Strony