publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie o Kazimierzu Wierzyńskim

Jest to podzielona na oddzielnie zatytułowane części relacja ze spotkań badaczki z poetą we Włoszech w drugiej połowie lat 60. Na owe wspomnienia składają się różne gatunki mowy od anegdot, przez ogólne refleksje, aż po opis (wraz z rysunkiem) mieszkania Wierzyńskich w Rzymie. Autorka na w pierwszych zdaniach tłumaczy tę różnorodność: „Jeżeli uda mi się coś napisać, to nie będzie opowieść ciągła, to będą strzępki”.

publikacje

Wróć do listy

List Celiny Mickiewiczowej do NN, b.d. [1847–1848?]

Karteczka informuje o możliwym miejscu przebywania Pani Wodpolowej, która, według autorki, podróżuje w tym czasie między Poznaniem a Budziszewem (dzis. Budziszewko). Mickiewiczowa instruuje nieznanego adresata, w jaki sposób ma dostarczyć załączony list (niezidentyfikowany). Liścik może pochodzić z lat 1847–1848, gdy Maria Mickiewiczówna przebywała w Wielkopolsce pod opieką Konstancji Wodpolowej (do 1847 r. Łubieńskiej [1v.]).

publikacje

Wróć do listy

Niektóre daty i fakta z życia Andrzeja Towiańskiego

Pierwsza znana biografia Andrzeja Towiańskiego została napisana jeszcze za jego życia. Opisuje wydarzenia do 1866 roku włącznie; kończy się zapowiedzią „artykułu, który prześle się z czasem” (k. 68v.). Narrację utrzymano w konwencji hagiografii. Nadzwyczajne okoliczności towarzyszą mistykowi od narodzin, którym błogosławią trzej zbłąkani w śnieżycy kapłani. Przez życie prowadzi go Opatrzność – jej narzędziem jest to „natchnięty Boską myślą” (k. 9) bezwzględny Generał-Gubernator, to poznana w podróży „staruszka prostaczka” (k.

publikacje

Wróć do listy

List Anny Guttowej do NN, b.d. [1843]

Anna Guttowa, szwagierka mistyka Andrzeja Towiańskiego, zwraca się do anonimowego „Brata Kochanego” z prośbą o pomoc w pozyskaniu nowego paszportu, który będzie ważny w Belgii, Niemczech i Szwajcarii. Zaznacza, że w razie gdyby pojawiły się trudności z wyrobieniem dokumentu, można pomyśleć o użyciu francuskiego imienia. Autorka potrzebuje paszportu na 22 sierpnia, co pozwala z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić, że list powstał w 1843 roku, gdy Guttowie gościli z wizytą we Francji i przebywali w Nanterre. Mickiewicz był wówczas w podróży, co wyklucza go jako adresata listu.

publikacje

Wróć do listy

List Anny Guttowej do Michała Kulwiecia, b.d. [1877]

List, utrzymany w poufałym, serdecznym tonie („Już pozna pora oczy do snu skłonione i lampa wyciekła [...] Ściskam Ciebie a może i synek jak przy Tobie to i jego ściskam”), jest niemal pozbawiony elementów nowomowy charakterystycznej dla korespondencji w Kole Sprawy Bożej. Autorka nie opatrzyła go podpisem ani datą (podaje jedynie godzinę – „10 wieczór” – k. 1).

publikacje

Wróć do listy

List Arnsztajnowej do Antoniego Madeja, 7 grudnia 1934

Arnsztajnowa uważa, że wyjazd do Zakopanego pomoże Madejowi fizycznie i duchowo. Z jego wrażliwością na przyrodę będzie się czuł w swoim żywiole. Chwali przysłane jej wiersze, szczególnie ustęp czwarty poematu Zwykła droga. Wyraża zainteresowanie, jakie książki filozoficzne wybrał sobie do czytania. O sobie pisze, że w Warszawie czuje się jak Robinson Crusoe, tylko bez Piętaszka. Poetka wspomina, że raz był u niej Józef Czechowicz i przywiózł jej egzemplarz „Dźwigarów”.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (zesz. 8-11)

W zeszycie (nr 8) znajdują się zapiski z pobytów Matyldy Wełny w Trzcińcu w 1977 i 1978 r. Autorka pomaga rodzinie w pracach na polu. Zapisuje przy okazji obserwacje dotyczące lokalnej przyrody i relacjonuje codzienne życie na wsi. Wspomina o problemach małżeńskich swojej krewnej, H. Notuje też różne zasłyszane od miejscowych opowieści. Jedna z nich dotyczy żyjącej niegdyś w Trzcińcu ekscentrycznej kobiety, Marianny Gierejki: „25 lat pościła, nawet z mlekiem nie jadła – suchary, woda, kartofle. Przed śmiercią podali jej jedzenie zakropione mlekiem – odsunęła.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik 4.10.1829 – 12.06.1831

Podobnie jak wcześniejsze zeszyty Heleny Szymanowskiej-Malewskiej z pobytu w Petersburgu, również ten stanowi świadectwo rozległych kontaktów towarzyskich jej rodziny. Pod koniec 1829 r. autorka miała zatem okazję poznać m.in. Humboldta i Puszkina – w szczególności ten pierwszy wywarł na niej duże wrażenie, pozytywnie wypowiadając się o twórczości Adama Mickiewicza: „Wieczór pojechałyśmy do P. Bagrejeff gdzie mnie Mama prezentowała Aleksandrowi Humboltowi. Był tam także A. Puszkin. Humboldt mówił dużo o swoim wojażu do Syberii i o Mickiewiczu którego bardzo chwalił” (k. 96r).

publikacje

Wróć do listy

Dziennik 17.10.1828 – 03.10.1829

Dziennik powstał w czasie pobytu autorki w Petersburgu, stanowi świadectwo rozlicznych kontaktów towarzyskich jej matki. Pierwsze karty zeszytu ograniczają się niemal wyłącznie do relacjonowania kolejnych spotkań i wizyt licznych gości, którzy bywali w domu pań Szymanowskich. Większość opisów ma charakter lakoniczny, ogranicza się niemal wyłącznie do nazwisk uczestników spotkań, wśród niektórych wpisów pojawia się jednak także rys ówczesnego życia kulturalno-towarzyskiego rosyjskiej metropolii: „Wrociwszy od X. Galitzyn zastałyśmy wielki kostiumowy koncert. P.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik 12.05.1828 – 16.10.1828

Dziennik powstał w trakcie podróży z Moskwy do Petersburga, którą siedemnastoletnia podówczas Helena Szymanowska odbyła wraz z matką i siostrą w 1828 r. Pobyt w Petersburgu jest dla młodej autorki męczący, przytłacza ją atmosfera metropolii: „Niema dla mnie większej przyiemnosci iak nigdzie niebywać, iak wszystko mnie w Moskwie wszystko bawiło tak mnie tu wszystko nudzi” (k. 4v). W wielu wpisach wyraźnie przebija tęsknota diarystki za stolicą rosyjskiego imperium – „Za każdą razą co iest u nas kilku Polaków przypominaią mnie się wieczory u Najdroższej Pani Zaleskiej w kochanej Moskwie.

Strony