publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie o Halinie Wasilewskiej (pierwowzorze jednego z aniołów w ołtarzu Matki Boskiej Anielskiej w kościele O.O. Jezuitów w Krakowie przy ul. Kopernika)

Pierwotnie, jak się zdaje, zapisany tekst mówiony, do którego Dłuska odręcznie dopisała uzupełnienie. Jest to niedługi życiorys starszej siostry Wandy Wasilewskiej, dla którego punkt wyjścia stanowią historia osobistej znajomości Haliny i Marii i przytoczenie historii o tym, jak Halszka została modelką do rzeźby jednego z aniołów w ołtarzu kościoła Jezuitów w Krakowie.

publikacje

Wróć do listy

Słowiki

Jest to powieść lub zarys powieści z kluczem o losach docenta i jego ucznia Andrzeja. Akcja zaczyna się w ogarniętym wojną Lwowie, następnie przenosi się do „Ułanowic”, a kończy w Sandomierzu oraz w Lublinie. Chociaż żadna data w tekście nie występuje, można łatwo określić, że chodzi mniej więcej o lata 1942-1944. Opowiadanie ma formę narracji trzecioosobowej auktorialnej z okazjonalnie pojawiającą się mową pozornie zależną, przeważnie w monologach wewnętrznych docenta.

publikacje

Wróć do listy

Notatnik przyjaźni

Maria Dłuska opisuje historię swojej znajomości z Kazimierzem Wierzyńskim, przytaczając fragmenty korespondencji, którą z nim prowadziła. Wspomnienia zaczyna od 1919 r., kiedy jako studentka pierwszego roku polonistyki zachwyciła się tomem Wiosna i wino. W następnych dekadach o Wierzyńskim zapomniała, poświęcając się pracy naukowej. Wróciła do jego twórczości dopiero w 1962 r., kiedy Zbigniew Siatkowski podarował jej przywieziony ze stypendium w Stanów Zjednoczonych zbiór Tkanka ziemi, wyprosiwszy u autora dedykację dla niej.

publikacje

Wróć do listy

Wiersz Weroniki Fidyk

Wspomnienie Weroniki Fidyk przysłane na konkurs poświęcony tekstom wspomnieniowym z sierpnia 1980 r., zorganizowany przez Gdański Oddział Polskiego Towarzystwa Socjologicznego. Tekst ma formę wiersza podzielonego na czterowersowe zwrotki, autorka operuje prostym rymem i rytmem. Opisuje narastający kryzys gospodarczy i niezadowolenie społeczne, wybuch strajków na Wybrzeżu, następnie zmianę ekipy rządzącej: odejście Edwarda Gierka i objęcie funkcji I Sekretarza KC PZPR przez Stanisława Kanię. Wiersz przypomina balladę ludową, ma formę narracyjną.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Julii Żakiewicz z sierpnia 1980

Wspomnienie Julii Żakiewicz koncentruje się na poszukiwaniach przyczyn gwałtownego wzrostu niezadowolenia społecznego w sierpniu 1980 r. Autorka diagnozuje głęboki kryzys polityczno-społeczny spowodowany takimi zjawiskami, jak korupcja, arogancja elit partyjnych, demoralizacja i brak właściwych postaw obywatelskich: „Mało jest dyscypliny, wychowania obywatelskiego, uczciwości” (s. 2). Przedstawia własną wizję wyjścia z kryzysu, polegającą przede wszystkim na odnowie moralnej i jedności całego społeczeństwa.

publikacje

Wróć do listy

List Hilarii Budzyńskiej

Krótkie wspomnienie opisujące wydarzenia z sierpnia 1980 r. w Gdyni. Zostało zawarte w liście, który Hilaria Budzyńska przesłała na konkurs Oddziału Gdańskiego Polskiego Towarzystwa Socjologicznego. Do listu autorka dołączyła maszynopis wierszy autorstwa osoby podpisującej się pseudonimem „Jotes”, przedstawionej jako długoletni robotnik pracujący w którejś z trójmiejskich stoczni. Budzyńska opisywała swoje emocje i odczucia towarzyszące strajkom w Gdyni. Najbardziej doniosłym przeżyciem była dla niej msza święta na terenie stoczni, obserwowana spod jej bramy.

publikacje

Wróć do listy

Sierpień 1980

Jolanta Apryasz w momencie spisywania wspomnienia z sierpnia 1980 r. miała szesnaście lat. Była uczennicą szkoły średniej, bardzo religijną, interesowała się polityką. Tekst wspomnienia zaczyna się od informacji o wybuch strajków na Wybrzeżu. Autorka dowiedziała się o tym z dziennika telewizyjnego, przyjęła wiadomość z radością i nadzieją na zmianę. Dalsze informacje o wydarzeniach na Wybrzeżu czerpała ze słuchanych razem z rodzicami audycji Radia Wolna Europa. Ze wzruszeniem zareagowała na wiadomość o modlitwach i śpiewaniu pieśni religijnych na terenie stoczni.

publikacje

Wróć do listy

Sierpniowe refleksje Elżbiety Janik

Wspomnienie Elżbiety Janik dotyczy strajków na Wybrzeżu w sierpniu 1980 r. Autorka nie relacjonuje bieżących wydarzeń, nie przytacza informacji zaczerpniętych z mediów, koncentruje się na własnych przemyśleniach i emocjach. Opisuje złą sytuację zaopatrzeniową, np. problem z zakupem chleba w wiejskim sklepie. O strajkach dowiaduje się z radia BBC: „włączyłam radio z audycją z Londynu i wtedy usłyszałam, że w Polsce są strajki” (s. 1). Jest oburzona faktem, że oficjalne media nie informują o wydarzeniach na Wybrzeżu, a robią to zachodnie rozgłośnie.

publikacje

Wróć do listy

Życie codzienne w czasie kryzysu

Wspomnienia Anny Dębskiej tylko w niewielkiej części dotyczą wydarzeń z sierpnia 1980 r.  Autorka koncentruje się na opisie życia codziennego w warunkach kryzysu narastającego od początku lat 70. Wspomina także wydarzenia wcześniejsze, zapamiętane z dzieciństwa i wczesnej młodości: odwilż 1956 r., następnie protesty studenckie w 1968 r., wydarzenia na Wybrzeżu z 1970 r. i strajki w Radomiu w 1976.  Wszystkie one są dla niej dowodem na nieprawidłowości funkcjonowania gospodarki socjalistycznej oraz na przekłamania i przemilczenia polityki informacyjnej prowadzonej przez rząd i PZPR.

publikacje

Wróć do listy

Moje dni sierpniowe

Wspomnienie Gabrieli Wichlińskiej dotyczy Sierpnia 1980. Autorka koncentruje się na opisie własnych emocji i przemyśleń, nie relacjonuje bieżących wydarzeń ani informacji zaczerpniętych z mediów. Nie podaje nazwisk działaczy opozycyjnych, zaś o strajkach na Wybrzeżu pisze bardzo ogólnie, jako o zjawisku społecznym. Nie podaje również żadnych dat, ani szczegółów wspomnianych wydarzeń.

Strony