publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia rodzinne

Wspomnienia rodzinne Pelagii Dąbrowskiej dotyczą głównie okresu, w którym jej narzeczony, a później mąż, Jarosław Dąbrowski został uwięziony w warszawskiej Cytadeli przez wojska carskie. Pisanie tych wspomnień było dla autorki bolesne, nazwała je orką pamięci. Od opisywanych wydarzeń minęło już wiele czasu, jej męża również nie było już wśród żywych, co czyniło wspominanie go jeszcze trudniejszym.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 17.01.–20.03.1920

Dwunasty zeszyt dziennika Romualdy Baudouin de Courtenay obejmuje okres od 17 stycznia do 20 marca 1920 r. Autorka na początku zeszytu usprawiedliwia się, jest bardzo zmęczona, zapracowana i dlatego nie ma czasu zapisać tego, co dzieje się w Polsce i na świecie. Autokomentarze dotyczące praktyki wskazują na inne, prozaiczne warunki diariuszowania: 29 lipca autorka tłumaczy się z „marnotrawstwa papieru” (s. 99), czyli z niechlujnego pisma, ponieważ pisała po ciemku. Zeszyt w Warszawie kosztuje 50 marek, na Pomorzu nie ma takich wcale.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik wojenny, t. 7

Ostatni tom wojennych dzienników Amelii Łączyńskiej obejmuje tułaczkę autorki po Generalnym Gubernatorstwie w poszukiwaniu rozproszonej rodziny. Jej głównym celem jest odnalezienie córek, o których losie nie wie nic pewnego od chwili, gdy w przededniu wybuchu powstania warszawskiego zdecydowały się wstąpić do leśnej partyzantki. W trakcie swojej odysei Łączyńska relacjonuje tragiczną sytuację warszawskich uchodźców, tułających się po coraz bardziej okrajanym terenie GG, w obliczu braku mieszkań i zbliżającej się zimy.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik wojenny, t. 4

Czwarty tom wojennych dzienników Amelii Łączyńskiej poświęcony jest przede wszystkim wydarzeniom frontowym: autorka z uwagą śledzi zajścia w Afryce i we Włoszech, z niepokojem, ale zarazem i nadzieją patrzy na załamującą się ofensywę niemiecką na wschodzie i stopniowe wycofywanie się Wehrmachtu w kierunku zachodnim. Pomimo wszystkich okropności okupacji niemieckiej nadal uważa, że najgorsze, co może przytrafić się Polsce, to zajęcie kraju przez bolszewików: „Ciężka bitwa toczy się w okolicy Winnicy.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik wojenny, t. 3

Trzeci tom dzienników wojennych Amelii Łączyńskiej rozpoczyna się od opisu sytuacji okupowanych narodów europejskich. Szczególną uwagę przykłada diarystka do wydarzeń bezpośrednio ją poruszających: pisze zatem o pozornej zmianie nastrojów w ZSRR na propolskie, a także o wzmagającym się kursie antyukraińskim, wywołanym przez coraz to liczniejsze grupy uzbrojonych Ukraińców, przedzierających się na niemiecką stronę granicy.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik wojenny, t. 1

Pierwszy tom dzienników wojennych Amelii Łączyńskiej rozpoczyna się w połowie marca 1940 r. Autorka pokrótce przedstawia sytuację ludności w okupowanym przez bolszewików Lwowie, a także działania propagandy komunistycznej: „[...] na każdej kamienicy nalepiono afisze propagandowe przedstawiające dobrodziejstwo wolności przyniesionej przez oswobodzicielski Związek Radziecki, np. taki obrazek. Do salonu, w którym siedzi opasły szlachcic polski, ksiądz i oficer polski, wkracza bolszewik, niosąc swoją konstytucję, szlachcic przerażony zrywa się, bo wie, że ostatnia jego godzina wybiła.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 5.01.1906-9.01.1906

Dziennik rozpoczyna się datą 5 stycznia prawdopodobnie 1906 r. (rok 1906 jest wpisany na okładce zeszytu ze znakiem zapytania). Później pojawia się data 9 stycznia. Zapiski mają formę sprawozdawczą, są mało czytelne. Sporządzone są ołówkiem prawdopodobnie „na gorąco”. Zawierają 20. stron. Pierwsze zdanie brzmi: „Zjazd Delegat. K.D. dotychczas w sali Zw.” (s. 1). Podany jest cel zjazdu: wybór sekretarzy. Mowa jest o Dumie Państwa Imperium Rosyjskiego (autorka używa skrótu: Duma), zebraniach, wyborach, organizacji biur.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 9.01.1905

Tytuł dziennika: „1-wszy początek pamiętnika dla rodziny” sugeruje, że autorka pisze z myślą o dzieciach. Pod tymże tytułem widnieje napis sporządzony już nie piórem a ołówkiem: „Tu kilka stronic tylko. Dalej spr. atialkaliz. [sic!] etc.”. Notatki są jednak niepełne. Zeszyt zawiera jedynie początek relacji z 9 stycznia 1905 r. (niedziela rano, Petersburg). Był to dzień nadzwyczajny dla całego miasta, jak pisze autorka. Jest wyraźnie podekscytowana, ale zastanawia się, czy wychodzić z domu, gdyż może być niebezpiecznie.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 4.03–23.09.1917

Dziesiąty zeszyt dziennika Romualdy Baudouin de Courtenay obejmuje okres od 4 marca do 23 września 1917 r. Autorka przebywa razem z rodziną w Petersburgu, dlatego tematyka tego tomu to przede wszystkim rodzina i warunki życia oraz wydarzenia społeczno-polityczne w Petersburgu. Czasami autorka pochylała się również nad „szczegółami” życia codziennego: „Zapisuję ot tak, jako szczegół czasu, menu obiadu” (s. 7). Diarystka pisze regularnie średnio co kilka dni, z jednym wyjątkiem.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 5.06.1946–28.12.1946

Drugi powojenny dziennik Ludwiki Dobrzyńskiej-Rybickiej otwierają przemyślenia na temat fundamentów istnienia nowopowstałej w Polsce władzy ludowej – ostro potępia autorka donosicielstwo, zwłaszcza donosicielstwo anonimowe, które traktuje jako przejaw zwykłego tchórzostwa: „jest to zawsze wstrętne i jednak nie mogę znaleźć dobrych stron” (k. 4v).

Strony