publikacje

Wróć do listy

Opowiadania Katarzyny Smreczyńskiej

Zbiór zawiera rękopisy kilku opowiadań Katarzyny Smreczyńskiej: Pierwsze kroki, Prządki, Do dzieci... [z wędrówek z Krakowa], Wigilia św. Wojciecha, Dwie siostry, Głupi Kubuś, Całe życie utrapienie. Dotyczą one życia prostych ludzi na podhalańskiej wsi, wędrówek, podczas których prosi się o nocleg u obcych ludzi, opieki nad zwierzętami domowymi, przywołują czasy, gdy prządki odwiedzały po pracy domy na wsi, by snuć opowieści, i dotykają problemów życia na wsi: wiary, wierności, celebrowania świąt, biedy i ubóstwa.

 

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 1950–1964

Pod wpływem lektury Nikołaja Nikitina Rosji wierni synowie autorkę nachodzi refleksja, że jej życie było dość bogate, aby sama mogła napisać własny pamiętnik: „Ostatecznie i ja widziałam i przeżyłam trochę ciekawych rzeczy, i teraz dopiero, gdy czasem usiłuję o nich myśleć, widzę, jak prędko wszystko zaciera się w pamięci” (k. 5r). Dzięki zasłyszanej w radiu amerykańskiej melodii przypomina pierwszy dłuższy pobyt w Szwecji, w Sztokholmie, gdzie w 1946 r. była z matką.

publikacje

Wróć do listy

O paniach Branickich

Krótkie wspomnienie Stanisławowej Tarnowskiej na temat pań Branickich poświęcone jest losom sześciu kobiet: Zofii z Branickich Potockiej, jej siostry Katarzyny Branickiej Sanguszkowej, Elżbiecie z Branickich Woroncowej, Elżbiecie z Branickich Krasińskiej, Zofii z Branickich Odescalchi oraz Katarzynie z Branickich Potockiej. Autorka skupia się przede wszystkim na życiu rodzinnym oraz publicznym opisywanych przez siebie postaci. Wspomina zatem o ich młodości, stosunkach rodzinnych, relacjach z dziećmi oraz działalności charytatywnej.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik Heleny Ostrowskiej, podkomorzyny bracławskiej

Zdecydowaną większość dziennika zajmują opisy codziennych spraw dotyczących najbliższej rodziny autorki oraz znaczniejszych przedstawicieli szlachty, zamieszkałych w odwiedzanych przez nią miejscowościach. Ostrowska odnotowuje informacje na temat przebiegu porodu i połogu swojej córki (narodziny pierwszego wnuka), tworzy alegorię na cześć swojej zmarłej siostry, komentuje narodziny i zgony w zaprzyjaźnionych rodzinach, a także skrupulatnie notuje wszystkie wizyty w swoim domu. Od czasu przyjazdu do Warszawy w 1805 r.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik Anny Ksawerowej Branickiej

Zdecydowaną większość dziennika wypełniają wpisy autorki dotyczące aktualnej pogody. Dzień po dniu notuje ona minimalną i maksymalną temperaturę oraz sytuację atmosferyczną, porównując je z analogicznymi okresami w latach wcześniejszych. Wpisy o innej tematyce na pierwszych kilkudziesięciu kartach są niemal nieobecne, a jeśli już się pojawiają, to tylko w formie krótkich, jednozdaniowych wzmianek, jak np. pod datą 27 października 1897 r.: „pochmurno – byłam na ślubie Jadzi Zamoyskiej z p. Stefanem Kwileckim” (s. 22); czy pod datą 22 listopada 1897 r.: „Pochmurny ale ciepły dzień.

publikacje

Wróć do listy

Zapiski pań Hołowińskich

Pierwsze zachowane strony silva rerum wypełniają wiadomości na temat bieżących wydarzeń w gospodarstwie Hołowińskich w drugiej połowie XVIII w. – dowiadujemy się z nich m.in., co jadało się w gospodarstwie, jakie zwierzęta w nim żyły, a także tego, co niemal dzień po dniu się z nimi działo (szczególnie liczne są informacje o cieleniu się krów).

publikacje

Wróć do listy

Dziennik Celiny Dominikowskiej z 1893 r.

Dziennik obejmuje okres od lipca do października 1893 r. Celina Dominikowska przebywała wówczas w trzech stałych miejscach – Polance, Jurczycach (gościła u znajomych) i Lwowie (u siebie) – z których odbywała liczne wycieczki i eskapady, odwiedziła m.in. Tyniec, Czernichów, Kopytówkę, Kalwarię Zebrzydowską, Nowe Dwory, Krzęcin, Skawinę, Swoszowice, Brzuchowice oraz co najmniej trzykrotnie Kraków. 

publikacje

Wróć do listy

Dziennik Celiny Dominikowskiej z lat 1863–1864

Pierwsze dwie części dziennika – Podróż do Węgier oraz Wycieczka do Debreczyna – obejmują opis podróży Celiny na Węgry wraz z matką Konstancją, służącą Teklą oraz Bińcią (Elżbieta Treter z d. Łodyńska) i jej córką Jadwigą. Diarystka opisuje trudy podróży, m.in. wypadek na drodze – złamane koło u wozu, poszukiwanie nowego powozu i dalszą drogę; krajobrazy, swoje wzruszenie nad ładnym wieczorem, podróż na koźle obok furmana i palenie cygar. Po drodze podróżniczki dostają i próbują różnych owoców: śliwek, gruszek, a przede wszystkim winogron ze słynnych winnic.

publikacje

Wróć do listy

List Ireny Grosz do Franciszki Themerson, 1962

Pięćdziesięciopięcioletnia Irena Grosz nie traci zapału w swoich działaniach na rzecz organizacji spraw wystawienniczych i wydawniczych Themersonów w Polsce: „[...] zaczynam od sprawozdania: «figura» w ZAIKSie nazywa się Wołosiuk, nie Wojtasiuk, stąd wynikła komplikacja, ale już załatwione. Tyle, że te 2150 trzeba wpłacić przez redakcję”. Zaangażowanie autorki polega więc nie tyle na formie pośrednictwa, ile na przejęciu pełnej zaangażowania odpowiedzialności, również finansowej, za krajową karierę artystów.

publikacje

Wróć do listy

List Ireny Grosz do Franciszki Themerson, 15.12.1961

Czwarty z zachowanych dokumentów to pocztówka, prawdopodobnie wysłana jednak w kopercie, ponieważ nie ma na niej stempli pocztowych. Irena Grosz przesyła Franciszce Themerson przyjacielskie pozdrowienia, pytając również o to, czy dotarły do nich książki: Spiżowa brama i Urząd Tadeusza Brezy. Jak można wnioskować z całości korespondencji, dziennikarka często i chętnie posyłała Themersonom polskie nowości wydawnicze. Wybór tytułów bywa jednak zaskakujący.

Strony