publikacje

Wróć do listy

Relacja Reginy Fingier

Relacja powstała w Warszawie, w roku 1945, obejmuje lata 1939-1945. Autorka rozpoczyna swój tekst informacjami na temat Łodzi, by następnie przejść do opisu ucieczki z miasta i przedostania się do getta warszawskiego. Relacjonuje również swoją ucieczkę z getta (towarzyszyła jej bratowa) oraz aresztowanie, które nastąpiło w efekcie donosu. Regina wspomina egzekucję kobiety Następnie przeszła do opisu ucieczki z miasta i przedostania się do getta w Warszawie. Zrelacjonowała ucieczkę z getta (razem z bratową), oraz aresztowanie, jakie miało miejsce w efekcie donosu.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Dory Szuster (II)

Dora Szuster opisuje getto w Bolechowie (ob. Ukraina): prześladowania ludności żydowskiej i grabieże mienia. W okresie od 28 grudnia 1941 do 6 stycznia 1942 r. Żydom zabierano m.in. futra, ubrania, żywność. Odbierano im domy i byli zmuszeni podpisywać umowy najmu mieszkań w getcie. 3 września 1942 r. rozpoczęła się (trzecia) akcja likwidacyjna. Autorka szczegółowo zrelacjonowała wydarzenia, wymieniła nazwiska ofiar, przypominając okoliczności śmierci znanych osób. Podała również nazwy fabryk, gdzie przymusowo pracowali Żydzi.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Zofii Kodis-Freyer

Zofia Kodis-Freyer spisywała swoje wspomnienia w wieku dojrzałym. Dysponowała wówczas pamiętnikiem matki, Józefy Kodis z Krzyżanowskich (1865–1940). Posiada również spuścizny swoich rodziców, w tym ich korespondencję z czasów ich pobytu w USA. Analizując pamiętnik matki i córki, można zauważyć wiele elementów wspólnych. We wspomnieniach Zofii widoczne jest przejęcie celu, dla którego podjęła się spisania wspomnień oraz struktury i zasad (jak pisanie pamiętnika z pozycji świadka dziejów). Zasadnicza część wspomnień zawiera historię najbliższej rodziny pamiętnikarki.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia dotyczące uratowania żydowskiego lekarza z Butrymańc (pow. olicki, Litwa) i dzieci Wilhelma Finka, Benjamina i Renany

W pierwszej części autorka opisuje spotkanie w Tel Awiwie (w 1965 lub 1966 r.) z panem Menkinem, który był wujem Wilhelma Finka. Menkin obracał się w konserwatywnym środowisku i chrzest Wilhelma stanowił dla niego problem, z trudem przychodzi mu tolerowanie nieżydowskiej żony siostrzeńca.W dalszej części zbioru znajduje się list Wilhelma Finka do wuja z 30 maja 1965 r., w którym tłumaczy on powody swojej zażyłości z Polakami i Polkami, a także opisuje historię ocalenia, które zawdzięcza Marii Zagałowej i ciotce Ninie.

publikacje

Wróć do listy

Aneks nr 4: Losy rodziny córki Bronisławy i Felicjana Suligowskich Jadwigi

Nota biograficzna Jadwigi Lucht z Suligowskich rozpoczyna się od informacji o jej ślubie i historii poznania się małżonków. Następnie autorka podała podstawowe wiadomości dotyczące dzieci Jadwigi i Władysława Luchtów: Felicjana, Konrada, Alicji i Jadwigi. Spisała szlaki przeprowadzek, do których rodzina była zmuszona w wyniku wydarzeń historycznych i osobistych: ewakuacji rodzin wojskowych w głąb Rosji podczas I wojny światowej, kryzysu lat 30.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie o rodzinie Suligowskich. Album fotografii rodzinnych

Pamiętnik zawiera wspomnienia dotyczące rodziny w linii żeńskiej. Autorka przywołuje osoby do czwartego pokolenia wstecz i zdarzenia dotyczące czasów od połowy XIX w. do drugiej połowy XX w. Z zebranych informacji wyłania się obraz rodziny drobnoszlacheckiej, której członkinie i członkowie zasilali później szeregi inteligencji, a także wizerunek rodu, który jest przywiązana do tradycji patriotycznych i idei pozytywistycznych. Maria Walewska tłumaczy się z rosyjskiego munduru dziadka pracującego w intendenturze, który pozostał jednak – jak twierdzi – dobrym Polakiem.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Olgi Goldfajn o dzieciach w getcie w Prużanach

Dodatek do teczki o sygnaturze 301/138.

Na dokumencie dopisany tytuł: "Dzieci podczas okupacji w Prużanach". Tytuł nie został uwzględniony w archiwalnych inwentarzach i katalogach.

Dokument stanowi opis fizycznego stanu dzieci z getta w Prużanach. W wielu miejscach przewijają się informacje o strachu obecnym w życiu dzieci, który miał powodować ich przedwczesne dorastanie. Opisane przez Autorkę dzieci były poważne, posłuszne, zgnębione, unikające zabawy, rozumiejące powagę sytuacji i grożące im niebezpieczeństwo.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Olgi Goldfajn o ambulatorium w Prużanach

Spisana małym drukiem karta zawierająca informacje dotyczące ambulatorium działającego w getcie w Prużanach. Tekst zawiera opis kategoryzacji rannych i chorych wraz z najczęstszymi spotykanymi obrażeniami. Autorka wymieniała: bicie po oczach, po nasadzie nosa, za uszami, po genitaliach i po żebrach.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Olgi Goldfajn o jej wojennych przeżyciach

Tekst powstał w roku 1945, obejmuje okres 1941-1944.

publikacje

Wróć do listy

Ulica Chłodna

Wspomnienia rozpoczyna opisu placu Kercelego obserwowanego przez dziewczynkę, której mama zabroniła „błąkania się” w tym miejscu, jednak „[m]ałe dziewczynki wyrastają i zakazy mamy nie trwają wiecznie”. Jako czternastolatka zwiedzała nie tylko Kercelak, ale także okolice Wolskiej, Bema i Górczewskiej, gdzie „wykuwała się niezłomna wola «czerwonej» Woli”. Bohaterka jest zafascynowana ulicą Chłodną i znajomymi chłopcami. Na początku II wojny światowej zmieniają się nazwy ulic, lecz mieszkańcy uważają, że te obce nazwy kiedyś znikną.

Strony