publikacje

Wróć do listy

Relacja NN na temat getta warszawskiego

Brak daty powstania, ale kolekcja relacji zawiera dokumenty tworzone od roku 1945 do około 1948, można więc założyć, że tekst powstał w tym okresie. Relacja skupia się na latach 1939-1942, choć zawiera także informacje o wydarzeniach późniejszych – do jesieni 1945 roku.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Racheli Silkiji

Relacja opatrzona datą 21 III 1945, obejmuje lata 1944-1945.

Tekst otwierają informacje dotyczące likwidacji getta w Kownie latem 1944 roku. Autorka opisała pobieżnie akcję oraz transporty wychodzące z Kowna do Sztutowa (obóz Stutthof). Więcej miejsca poświęciła selekcji, jakiej poddawani byli więźniowie po przyjeździe. Obszernie zrelacjonowała wygląd obozu, nadzorców oraz stosowane w nim praktyki. Skoncentrowała się też na warunkach panujących w obozie, pracy, warunkach mieszkaniowych, żywieniu więźniów i zachowaniu strażników.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Feli Foerstman

Fela Foerstman opisała wydarzenia po wybuchu II wojny światowej, m.in. kampanię wrześniową w okolicach jej rodzinnych Bełżyc (pow. lubelski) oraz napływ przesiedleńców z obszarów działań wojennych. Po zajęciu Bełżyc przez Niemców rozpoczęły się prześladowania i pogromy ludności żydowskiej. Utworzono getto, gdzie trafiali Żydzi wysiedleni z Lublina i Szczecina.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Sonii Katzman

Tekst powstał w roku 1945, opisuje okres od 1941 do 1944.

Relacja oznaczona datami, Autorka przytacza historie wielu znanych sprzed wojny osób, oraz tych, które poznała w okresie okupacji – są to Żydzi, członkowie żydowskiej policji, Polacy i Ukraińcy. Tekst otwierają opisy prześladowań ludności żydowskiej ze strony zarówno Niemców, jak i Ukraińców i Polaków – rabunki mienia, egzekucje, przepędzanie, odmowa pomocy, proponowanie wymiany po zaniżonych cenach itp.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Estery Waldman

Relacja Estery Waldman dotyczy warunków życia w getcie łaskarzewskim oraz akcji likwidacyjnej. W dalszej części autorka opisuje obóz pracy w Wildze oraz masowe egzekucje Żydów. Waldman ocalała dzięki pomocy Polki. Ukrywając się po tzw. aryskiej stronie, doczekała wyzwolenia.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Eugenii Gutstadt

Eugenia Gutstadt opisuje początek wojny i okupacji: wkroczenie wojsk niemieckich do Radomia, prześladowania ludności żydowskiej, nakładane kontrybucje, utworzenie getta i powołanie Judenratu, a także akcje likwidacyjne w getcie. W 1943 r. ucieka z mężem i synem do Warszawy, ukrywają się po tzw. aryjskiej stronie.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Dwojry Szczucińskiej

Dwojra Szczucińska opisuje prowokację gestapo (sprawa Hotelu Polskiego) i rolę, jaką odegrał żydowski agent gestapo Lolek Skokowski. Na przełomie 1941 i 1942 r. z inspiracji szwajcarskich organizacji żydowskich na terenie Generalnej Guberni Żydzi mogli ubiegać się o paszporty państw, z którymi III Rzesza nie była w stanie wojny (głównie dokumenty wystawione przez kraje Ameryki Południowej) i uzyskać pozwolenie na wyjazd z Europy.

publikacje

Wróć do listy

Spośród tysięcy jedna

Tekst obejmuje lata 1939-1945. Autorka poświęciła pierwszą jego część omówieniu losów Żydów mieszkających w Radomyślu Wielkim (miasto w województwie podkarpackim, w powiecie mieleckim). Rozpoczęła od informacji o utworzeniu getta i Judenratu. Poświęciła nieco miejsca wyglądowi dzielnicy żydowskiej, warunkom w niej panującym i nastrojom społecznym. Opisała wywózki do obozu pracy w Pustkowie (dziś wieś Pustków-Osiedle na Podkarpaciu), wymordowanie dzieci i ludzi starszych, akcję likwidacyjną oraz wywiezienie pozostałych przy życiu do obozu zagłady.

publikacje

Wróć do listy

The Birds Are Singing Again

Tekst obejmuje lata 1939-1945

Autorka skupiła się na opisaniu swoich wojennych przeżyć – pobytu w warszawskim getcie oraz ucieczce na „aryjską stronę”. Opisała ukrywanie się w Zielonce, na terenie Warszawy i w Bobrownikach.

Sporo miejsca poświęciła warunkom panującym w getcie – niedostatkom, głodowi, przeludnieniu, strachowi. Wspomniała o szmalcownikach i groźbie wydania. Opisała docierające do niej informacje dotyczące powstania warszawskiego, łapanek, egzekucji. We wspomnieniach pojawiają się informacje dotyczące rodziny i życia przedwojennego.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Sary Silfen

Wspomnienia spisane w roku 1982, dotyczące lat 1939-1945. Autorka urodziła się w Sosnowcu, przebywała w mieście w chwili wybuchu wojny. Tekst dotyczy wojennych losów sosnowieckich Żydów, którzy znaleźli się w getcie i obozie Auschwitz. Otwierają go informacje dotyczące getta, warunków życia oraz przesiedleń. Autorka kładzie duży nacisk na zmiany, jakie zaszły w mieście po wejściu wojsk niemieckich. Opisała szeroko zarówno akcje wysiedleńcze jak i likwidację getta. Poświęciła nieco miejsca poszukiwaniu miejsca, w którym mogłaby się ukryć.

Strony