publikacje

Wróć do listy

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Józefy Lach Szyrmy, 28.05.1836

Klementyna Hoffmanowa pisze, że tęskni za wiadomościami od Józefy i Krystyna Szyrmów, dlatego, pomimo braku odpowiedzi na poprzedni list, kontaktuje się z nimi ponownie. Donosi, że po przeprowadzce z Paryża do Saint-Germain-en-Laye czują się z mężem, Karolem Hoffmanem, dobrze. Wprawdzie brakuje im towarzystwa, ale mają miłe mieszkanie koło parku i lasu. Hoffmanowa stwierdza, że są tam szczęśliwsi niż w Paryżu. Karol Hoffman wyzdrowiał i zajął się malarstwem, w którym, w ocenie żony, robi wielkie postępy.

publikacje

Wróć do listy

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Józefy Lach Szyrmy, 13.02.1836

List Klementyny Hoffmanowej rozpoczyna się od wytłumaczenia długiego milczenia jego autorki. Nie pisała z powodu kłopotów związanych z bankructwem banku Ludwika Jelskiego, przez które wielu emigrantów znalazło się w trudnej sytuacji materialnej. Nie chciała jednak niepokoić tą sprawą Szyrmów. W chwili pisania listów problemy finansowe Hoffmanów zmierzały ku rozwiązaniu, ale stracili oni stały dochód i poczucie bezpieczeństwa. Prawie cała paryska emigracja – pisze Hoffanowa – była „skwaszona przygodą Jelskiego”. Hoffmanowa dodaje, że nie ma obecnie ochoty na zabawę i rozrywki.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 24.01.2012–27.03.2012

Dziennik prowadzony od 24.01.2012 do 27.03.2012 r. Obejmuje pięć długich wpisów. Poszczególne notatki dzieli przerwa kilku dni lub nawet kilku tygodni. Dziennik rozpoczyna się opisem snu dwa dni po śmierci dobrej znajomej autorki – Małgorzaty [Baranowskiej]. Sen zawiera elementy niesamowitości i budzi w autorce grozę – zwłaszcza jego końcowy obraz, w którym autorka widzi w dziecięcym wózku niemowlę z twarzą dorosłego. W dzienniku znajduje się zapis także kilku innych snów, związanych – według autorki – z jej stanem wewnętrznym, zwłaszcza z trudną sytuacją w małżeństwie.

publikacje

Wróć do listy

Spojrzenie wstecz

Pamiętnikarka kreśli portrety członków rodziny: sióstr Zofii (nazywanej przez nią Lalą) i Danuty, oraz braci: Antoniego, Janusza, Zdzisława i Stefana. Pisze o ich szkołach, miejscach pracy, rodzinach oraz losach po II wojnie światowej. Spojrzenie wstecz jest poświęcone przede wszystkim najstarszej z dziewcząt – Zofii – utalentowanej muzycznie, obdarzonej słuchem absolutnym, która nie mogła rozwijać swojego talentu, bo rodzice sprzedali pianino, aby wykupić od wojska Antoniego.

publikacje

Wróć do listy

Mój Ojciec

Pamiętnikarka kreśli portret swego ojca Bolesława, który studiował w klasie rysunku i malarstwa Wojciecha Gersona w Szkole Sztuk Pięknych im. Matejki, interesował się literaturą i poezją – podczas spotkań towarzyskich recytował wiersze – był twórcą i projektantem kaplicy na Cmentarzu Powązkowskim dla rodziny Gustawa Kamieńskiego. Przez wiele lat pracował w branży ubezpieczeń, zapewniając dostatek dużej rodzinie (dziewięcioro dzieci, ciotka autorki, często goszczeni krewni).

publikacje

Wróć do listy

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Józefy Lach Szyrmy, 21.07.1834

Klementyna Hoffmanowa wyraża ubolewanie z powodu przykrości, które spotkały Krystyna Lach Szyrmę, męża adresatki – Szyrma był krytykowany przez część emigrantów polskich w Paryżu jako zwolennik konserwatywnego obozu księcia Adama Czartoryskiego, m.in. za poparcie dla projektu włączenia polskich wojsk do Legii Cudzoziemskiej w Algierze, która brała udział w kolonialnych walkach przeciwko ruchom narodowo-wyzwoleńczym.

publikacje

Wróć do listy

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Józefy Lach Szyrmy, 03.1834

Hoffmanowa rozpoczyna list, pisząc, że choć wie, że dotrze on dopiero za kilka tygodni, cieszy ją, że nadarzyła się możliwość przesłania najszczerszych życzeń. Do listu dołącza prezent – kołnierzyki dla córek adresatki, które sama zrobiła. Autorka zawiadamia, że kilka dni temu odebrała list od Szyrmowej z informacjami o jej stanie zdrowia i martwi się jej trwającym ciągle kaszlem. Odpisze wkrótce obszerniej. Informuje, że ona i jej mąż wciąż cieszą się dobrym zdrowie. Pisze także, że wieści z Warszawy również są pomyślne. Kończy list pozdrowieniami od Hoffmana dla obojga Szyrmów.

publikacje

Wróć do listy

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Krystyna Lach Szyrmy, 15.10.1833

Klementyna Hoffmanowa zawiadamia, że właśnie odpisała na odebrany dawniej list Krystyna Szyrmy, ale otrzymała teraz kolejny, więc odpisze na oba jednocześnie. Przekazuje adresatowi informację z listu od swojej ciotki, Justyny Weigel, z 2 października: Józefa Lach Szyrma dostała już paszport i może wyruszać w podróż. Hoffmanowa pociesza adresata, że ten niepotrzebnie rozpacza, ponieważ wkrótce zobaczy się z żoną i córkami, Bożeną i Czesławą. Dodaje jednak, że nie śmie go za tę rozpacz strofować, ponieważ jej samej towarzyszy mąż, Karol Hoffman, dzięki czemu łatwiej jej znieść emigrację.

publikacje

Wróć do listy

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Krystyna Lach Szyrmy, 17.08.1833

Klementyna Hoffanowa donosi o informacji, którą otrzymała z Wrocławia: żona adresata, Józefa Lach Szyrma, wraz córkami, Bożeną i Czesławą, przebywają tam i cieszą się dobrym zdrowiem. Autorka pisze również o zdrowiu, chorobach, śmierci, zatrudnieniu oraz planach emigracyjnych dotyczących jej własnej rodziny.

publikacje

Wróć do listy

Opowiadanie babci

Wspomnienia w skrótowej formie przedstawiają losy Stanisławy Stachowicz i jej rodziny. Bohaterka opisuje wieś Dublany, w której się wychowała i sąsiednie osiedle Kranzberg. Wspomina szkołę, mieszkańców: Polaków, Ukraińców, Żydów, Niemców, i życie we wsi do wybuchu II wojny światowej. Okres okupacji nie został opisany. Dokument ukazuje następnie okoliczności przymusowego opuszczenia Dublan w 1945 r. i podróż polskich mieszkańców Dublan na tzw. Ziemie Odzyskane. Końcowa część pracy poświęcona została powojennym losom bohaterki.

Strony