publikacje

Wróć do listy

Irena Koberdowa do Żanny Kormanowej, 5.03.1953–24.11.1964

Kolekcja listów do Żanny Kormanowej.

5 marca 1953 r., Warszawa, autorka podziękowała Kormanowej za okazaną troskę. Od tygodnia leżała chora w łóżku, brakowało jej Instytutu. W tym czasie uczyła się i czytała, m.in. Kapitał Karola Marksa. Miała nadzieję, że za kilka dni wróci. List zakończyła życzeniem powrotu do zdrowia dla Józefa Stalina.

publikacje

Wróć do listy

Krystyna Kawecka do Żanny Kormanowej, 2.03.1967–17.11.1981

Zbiór listów i kartek do Żanny Kormanowej.

publikacje

Wróć do listy

Żanna Kormanowa do Liu Dzu-si i Czżen Żen-cian, 15.11.1979

List Żanny Kormanowej do byłych uczniów (Chińczyków z Pekinu). Bardzo się ucieszyła ich listem, po 17 latach milczenia. Chwali ich nienaganną polszczyznę, którą zachowali pomimo upływu lat. Cieszy ją także zamiar opracowania historii Polski i deklaruje gotowość pomocy. Wysyła im kilka książek ze swej prywatnej biblioteczki (tu podana jest lista tych pozycji).

Akta Żanny Kormanowej zawierają także bogatą korespondencję do niej od Liu Dzu-si.

publikacje

Wróć do listy

Ida Kamińska do Żanny Kormanowej, 8.07.1950

Autorka pisała w sprawie swojej córki, Ruty Turkow-Kamińskiej, która była uczennicą Kormanowej. Prosiła ją o wystawienie zaświadczenia, że jej Ruta ukończyła żeńskie Gimnazjum Zofii Kaleckiej w Warszawie, ponieważ bez poświadczenia miała ona stracić posadę nauczycielki języka angielskiego w szkole w mieście Kokczetaw w północnym Kazachstanie, gdzie przebywała z dzieckiem. Autorka była u Kormanowej w Warszawie, ale jej nie zastała, dlatego pisała w tej sprawie. W liście wyjaśniła przyczynę rozbieżności nazwisk Ruty.

publikacje

Wróć do listy

Magdalena Krak do Żanny Kormanowej, 3.07.–16.10.1965

Zbiór listów i kartek do Żanny Kormanowej.

3.07.1965 r. - Autorka w połowie lipca zaczyna pracę w Muzeum Ruchu Robotniczego w Białymstoku. Bardzo się cieszy, że dostała tę pracę, bo to jedyny etat w Białymstoku, gdzie będzie mogła utrwalać i pogłębiać studia historyczne. Prosi panią profesor o podpisanie załączonego zaświadczenia i pyta, czy może przyjechać 10.07 do Warszawy, by odebrać swoją pracę magisterską.

publikacje

Wróć do listy

Portrety czytelników zbiorów muzycznych Biblioteki Narodowej 1947–1977

Maria Prokopowicz opisuje funkcjonowanie działu Zbiorów Muzycznych Biblioteki Narodowej w latach 1947–1977. Autorka skupia uwagę na zasobach bibliotecznych, które zostały niemal kompletnie zniszczone w czasie II wojny światowej i z wielkim trudem były odtwarzane przez pracowników tej instytucji, a także przez czytelników i darczyńców, którzy też wnieśli swój wkład w rozwój Biblioteki.              

publikacje

Wróć do listy

Historia jednego życia 1939–1945

Zofia Polanowska opisuje swoje pobyty w obozach pracy przymusowej podczas II wojny światowej i przeżycia z tym związane. Wspomnienia są próbą autobiografii; stanowią część dziejów pokolenia wojennego. Pośrednim celem jej tekstu było ujawnienie i upowszechnienie wiedzy o łódzkim obozie pracy, w którym przebywała. Dzięki informacjom Polanowskiej Instytut Pamięci Narodowej zweryfikował zgromadzoną dokumentację, ustalając, że w tym obozie działała szkoła z internatem.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Anny Lermer

Anna Lermer wymienia rozporządzenia wydane przez Niemców po zajęciu Krakowa, m.in. wprowadzenie godziny policyjnej, nakaz oznaczania sklepów żydowskich, przesiedlenia ludności żydowskiej (w mieście nie mogło przebywać więcej niż piętnaście tys. Żydów). W 1941 r. Lermer wraz z rodziną trafiła do krakowskiego getta. W pośpiechu bierze ślub, aby uniknąć wysiedlenia. W 1942 r. jej trzy siostry i matkę wywieziono do obozu w Bełżcu, a ona znalazła się w obozie Płaszów i pracowała w fabryce Schindlera.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Anny Lerchenfeld (1946)

Anna Lerchenfeld opisała getto w Będzinie i akcję likwidacyjną: publiczne i masowe egzekucje, poszukiwania ukrywających się Żydów, topienie ich w rzece nieopodal Sławkowa, a także transporty wysyłane do obozów Auschwitz, Blechhammer (Blachownia Śląska) i Annaberg (Góra Świętej Anny). Obszernie relacjonuje zachowania członków Żydowskiej Służby Porządkowej. W zakończeniu znalazły się informacje o pracy, jaką wykonywała w jednym z szopów w getcie. 

publikacje

Wróć do listy

W sprawie SS Zugwachmeistra Glasera

Relacja dotyczy lat 1943-1944. Jest to najprawdopodobniej zeznanie składane na rzecz procesu Glasera. Autorka opisuje brutalność i przemoc, której się dopuszczał. Irena słyszała opowieści Glasera podczas pracy jako manikiurzysta, pedikiurzysta i kosmetyczka, gdy świadczyła usługi dla żołnierzy niemieckich oraz ich żon w obozie płaszowskim. W relacji wspomina strach i rozpacz, jaką budziły w nim jego historie. Charakteryzuje Glasera jako osobę, której łatwo przychodziło zadawanie śmierci – przed wojną był on rzeźnikiem, a jego zdaniem „człowiek niczym nie różni się od zwierzęcia”.

Strony