publikacje

Wróć do listy

Ze wspomnień więźniarki

Barbara Tylińska rozpoczyna swoje wspomnienie od pobytu na Pawiaku, gdzie była więziona w drugiej połowie 1942 r. – w 24-metrowej celi przebywało ok. 30–40 więźniarek. Autorka relacjonuje, jakie aktywności wykonywały więźniarki, by wytrzymać w więziennych warunkach, np. jedna z nich wyglądała za okno i opowiadała innym kobietom, co się działo na zewnątrz. Również sama Tylińska wybiera z pamięci obrazki, które wskazują na jej ówczesną ucieczkową strategię przetrwania w więzieniu: opisuje wygląd wieży kościoła św.

publikacje

Wróć do listy

Życiorys Heleny Winogrodzkiej, b. przewodniczącej Ligi Kobiet, Koło Oświęcim, wdowy po lek. pow. w Oświęcimiu

Helena Winogrodzka z d. Weigel urodziła się 7 X 1880 r. we Lwowie, jako córka Ignacego i Teresy Wieglów, mieszkających następnie w Oświęcimiu. Jej mężem był Alfred Winogrodzki, syn Piotra – powstańca styczniowego.

publikacje

Wróć do listy

Życiorys Zofii z Sienkiewiczów Wójcikowskiej

Zofia Wójcikowska z d. Sienkiewicz urodziła się w 1872 r. w Hrubieszowie, szkołę średnią kończyła w Lublinie na tajnych kompletach. Potem została nauczycielką. Pochodziła z rodziny o tradycjach niepodległościowych. Jej dziad - Michał Sienkiewicz walczył w Powstaniu Listopadowym, zaś ojciec - Ignacy Sienkiewicz w Powstaniu Styczniowym, po czym obaj byli zesłani na Sybir. Jej wuj, brat matki – Władysław Łatwiński zginął w walkach pod Krakowem w 1863 r.

publikacje

Wróć do listy

Udział w pracy społecznej i narodowej Janiny Wrzesińskiej

Janina Wrzesińska należała do Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego (LKP PW) w Kielcach przez cały czas funkcjonowania tej organizacji, tj. w latach 1914–1921. Pracowała najpierw w sekcji intendentury, szyjąc i reperując bieliznę w schronisku dla Legionistów, a po zlikwidowaniu tej placówki w latach 1916–1917 – w sekcji szpitalnej, gdzie opiekowała się rannymi i chorymi. Pracowała także w sekcji opieki nad rodzinami Legionistów. W latach 1918–1919 wraz z innymi członkiniami LKP pełniła dyżury w utrzymywanej przez Ligę herbaciarni dla żołnierzy w koszarach przy ul.

publikacje

Wróć do listy

[Urodziłam się we wsi Soczewka…] b.t.

Jadwiga Witczyńska z d. Turowska urodziła się we wsi Soczewka pod Płockiem. Jej ojciec zajmował się asekuracją budynków oraz prowadził gospodarstwo, dzierżawiąc ziemię. Jej wykształceniem zajmowała się przyjęta do domu rodziców nauczycielka.  Rodzice starali się wpoić swoim siedmiorgu dzieciom patriotyzm, m.in. poprzez literaturę i opowiadania dziadka –powstańca styczniowego.  Osierocona w młodym wieku, zmuszona była wraz z bratem i starszą siostrą pracować na utrzymanie rodziny.

publikacje

Wróć do listy

[Urodziłam się na wsi w Dziewczopolu…] b.t.

Stanisława Waśniewska z d. Kossowska urodziła się we wsi Dziewczopol w rodzinie szlachecko-obywatelskiej. Nauki pobierała w Łodzi, kończąc najpierw 4-klasową pensję prywatną, a potem gimnazjum rządowe, po czym dawała lekcje w prywatnej pensji. Po wyjściu za mąż starała się brać udział w ruchu niepodległościowym - oboje z mężem sympatyzowali z PPS. Jako że mieszkali niedaleko granicy, często ukrywali prześladowanych przez  rząd rosyjski, ich dom był także punktem przerzutu bibuły. Później zatrzymywali się u nich Legioniści.

publikacje

Wróć do listy

Jadwiga z Turowskich Witczyńska

Jadwiga Witczyńska z d. Turowska wychowana była w Płockiem, w tradycjach powstańczych. Sympatyzowała z PPS, do której należał jej brat. Prowadziła działalność oświatową – pogadanki po wsiach w powiecie olkuskim podczas okupacji. Od 1915 r. należała do Ligi Kobiet, gdzie pełniła funkcje sekretarki, delegatki na zjazdy ogólne, wiceprzewodniczącej. Udzielała się przy wyborach do I Sejmu, przy plebiscycie na Górnym Śląsku. Pomagała jeńcom i repatriantom w olkuskim oddziale Komitetu Obrony Państwa, urządzając szpital dla rannych, agitując po wsiach, urządzając wiece.

publikacje

Wróć do listy

Wieńczysława z Miłkowskich Buchawiecka

Regina Tacikowska opisała postać Wieńczysławy Buchawieckiej, żony generała Stefana Buchawieckiego, legionisty od 1914 r., potem lekarza w szpitalach wojskowych w Warszawie. Dom Buchawieckich w Olkuszu był już od 1914 r. przystanią dla legionistów, tu odbywały się narady i zebrania. Z tego powodu podczas odwrotu Austriaków zmuszona była opuścić dom. Po powrocie w 1916 r. została przewodniczącą Koła Olkuskiego Ligi Kobiet Polskich, aż do 1919 r.. Na ten okres przypadł największy rozkwit Koła, m.in. założenie muzeum wojennego i biblioteki, finansowanych z dochodów ze sklepu tytoniowego.

publikacje

Wróć do listy

Życiorys Reginy Tacikowskiej

Regina Tacikowska z d. Araszkiewicz urodziła się w Dobrem, woj. Warszawskie. Lata dziecięce spędza na wsi. Wykształcenie zdobywa w  Warszawie: w 1891 r. kończy 7-klasowe II Gimnazjum Rządowe, a w latach 1892-93 kontynuuje naukę na uniwersytecie latającym. Wkrótce zostaje nauczycielką polskiego w niższych klasach w prywatnej pensji. W 1899 r. wychodzi za mąż i poświęca się życiu rodzinnemu, nie angażując się w pracę społeczną aż do roku 1909, kiedy zamieszkuje w Olkuszu.

publikacje

Wróć do listy

b.t. [Helena z Baców Rzadkowska...]

Helena Rzadkowska z d. Baca urodziła się w 1885 r. w Pruszowicach. W latach 1906-1907 pracowała w Kole Polskiej Macierzy Szkolnej we wsi Klimontów, ziemi Pruszowskiej. W latach 1915-1918 była wiceprzewodniczącą i skarbniczką pruszowskiego Koła Ligi Kobiet  P.W. oraz przewodniczącą Koła Szreniawskiego. W l. 1918-1919 pracowała w Kole Pruszowskim Katolickiego Związku Polek, kontynuując pracę rozpoczętą w Lidze Kobiet, t.j.

Strony