publikacje

Wróć do listy

Wejście Strzelców w Proszowskie w dniu 6 sierpnia 1914 r.

Helena Rzadkowska opisała wejście Strzelców do Szreniawy w dniu 6 sierpnia 1914 r. Zobaczenie Wojska Polskiego było dla niej ogromnym wzruszeniem, napisała, że dzień ten będzie miała w pamięci do końca życia. Dla kobiet stało się to impulsem do aktywnego wsparcia czynu orężnego, w wyniku czego powstało Proszowsko-Szreniawskie Koło Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego. Autorka pisała o wieściach, jakie do niej docierały: mobilizacja, wkroczenie Prusaków do Częstochowy, oczekiwanie wypowiedzenia wojny przez Austrię, a przede wszystkim spodziewane wejście Strzelców do Królestwa.

publikacje

Wróć do listy

b.t. [… kurtach razem z nimi…]

Autorka jest członkinią Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego [prawdopodobnie w Strzelcach] i opisuje działalność tej organizacji. W tekście brakuje pierwszej strony i nie wiadomo jaki jest początek opowieści. Z treści wynika, że autorka opisuje działalność Ligi po rozwiązaniu Legionów – jest tu wzmianka o internowanych w Beniaminowie i Szczypiornie. Kobiety z organizacji szykowały i wysyłały paczki dla internowanych, chociaż nie były pewne, czy docierają one do adresatów. Autorka wspomina przy tym z jaką radością niedawno szykowały paczki na front.

publikacje

Wróć do listy

Nałęczów ziemi Lubelskiej

Autorka opisuje swoją działalność niepodległościową na rzecz Legionów, jako przewodniczącej Koła Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego w Nałęczowie. Na wstępie pisze, że bezpośredni udział w walce o wolność jest wielką rozkoszą i że Liga pracowała z wielką wiarą w ukochanego Komendanta.

publikacje

Wróć do listy

Z obserwacyj „ligawki” łomżyńskiej.

Tekst opisuje budzenie się w społeczeństwie świadomości narodowej i potrzeby dążenia do niepodległości w czasach Legionów Piłsudskiego.

publikacje

Wróć do listy

Częstochowa

Autorka opisuje historię klasztoru na Jasnej Górze, podkreślając znaczenie cudownego obrazu dla narodu polskiego. Znajdujący się w Kaplicy Matki Boskiej obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, cel pielgrzymek milionów wierzących, został sprowadzony do Częstochowy przez księcia Władysława Opolskiego w 1382 r. i umieszczony w drewnianym kościółku na Jasnej Górze. Następnie na jego miejscu zbudowano murowaną świątynię, która z czasem została rozbudowana. Dobudowano klasztor i mury obronne oraz wieżę, która doszczętnie spłonęła w 1690 r.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z tamtych lat

Autorka w momencie wybuchu II wojny światowej przebywała z rodziną w Brześciu nad Bugiem. Zgłosiła się do Polskiego Czerwonego Krzyża i otrzymała pracę sanitariuszki w punktach obrony przeciwlotniczej. Wśród uchodźców, którzy trafili do Brześcia i którym Stawiarska udzielała pomocy byli, m.in. Adolf Dymsza i Ludwik Sempoliński. W swojej relacji autorka wspomina, m.in. wywiezienie polskich oficerów z twierdzy brzeskiej, deportację, która zaczęła się 10 lutego 1940 r. i objęła rodziny wojskowych i leśników. Transport trwał kilka tygodni.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Klary Dolniak

Wychowywana w patriotycznym domu autorka wspomnień od dziecka inspirowała się losami i działalnością Klaudyny z Działyńskich Potockiej, Emilii Plater, Emilii Szczanieckiej, autorytetem był również dziadek, uczestnik powstania styczniowego. Początek wspomnień dotyczy wybuchu I wojny światowej, w której brał udział ojciec Klary, muzykolog. 26 sierpnia 1939 roku autorka otrzymuje kartę mobilizacyjną do punktu sanitarnego (m.in. do szpitala w Wildze, następnie do szpitala na ul. Polnej w Poznaniu) wystawioną przez Pogotowie Harcerskie.

publikacje

Wróć do listy

Wrześniową nocą

Wiersz Wrześniową nocą odnosi się do ukrywania w czasie wojny dwóch młodych Żydówek, którym udało się uciec z transportu, oraz do starań związanych z uzyskaniem dla nich fałszywych dokumentów. Mężczyzna – podmiot liryczny – wysyła ukrywane kobiety na roboty do Niemiec. Uważa, że tam będą bezpieczne, a po zakończeniu wojny dostaje od nich list, że przeżyły. Ostatnie dwie strofy zmieniają ton. Podmiot liryczny twierdzi, że jego przykład powinien wszystkim rzucającym oskarżenia o współudział Polaków w Zagładzie zamknąć usta.

publikacje

Wróć do listy

Liga Kobiet Pogotowia Wojennego

Tekst Leokadii Śliwińskiej stanowi zwięzły zapis dziejów Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego  w latach 1914-18. Początkowo na ziemiach zaboru rosyjskiego działało zaledwie 6 kół: w Warszawie, Ząbkowicach, Dąbrowie Górniczej, Będzinie, Kielcach i Końskich. Po ustąpieniu wojsk rosyjskich koła Ligi zawiązują się wszędzie. Na lata 1915-18 przypada okres największego rozwoju Ligi Kobiet PW na terenie b. Kongresówki.

publikacje

Wróć do listy

O „rozłamie” w Kole Warszawskim Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego. Wrzesień 1915 -sierpień 1916

Autorka opisuje genezę i przebieg tzw. „rozłamu” w Kole Warszawskim Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego (LKPW), który trwał od września 1915 r. do sierpnia 1916 r. Rozdźwięk, o którym mowa powstał w Zarządzie Głównym Ligi warszawskiej, na skutek działań dwóch spośród trzech członków Zarządu: Izabeli Moszczeńskiej i Heleny Ceysingerówny (3. członkiem była, opisująca te wydarzenia, Joanna Nieniewska), dążących do uzależnienia Ligi Kobiet, wbrew jej statutowi, od Naczelnego Komitetu Narodowego (NKN), prowadzącego politykę proaustriacką.

Strony