publikacje

Wróć do listy

Udział w pracy społecznej Czesławy Czaplińskiej, naucz. szkoły powsz. Skarżysko-Kamienna, dom własny

Czesława Czaplińska urodziła się 25 grudnia 1893 r. Od ukończenia w 1913 r. gimnazjum pracowała jako nauczycielka szkoły powszechnej na prowincji. Do Ligi Kobiet należała od 1914 r. aż do jej rozwiązania i była jej czynną członkinią. W latach 1916–1918 należała do Polskiej Organizacji Wojskowej – była zastępczynią komendantki poczty i kolportażu. W latach 1916–1919, pracując jako nauczycielka w Sandomierskiem, we wsi Pielaszów, prowadziła Koło Związku Młodzieży Wiejskiej i byłą sekretarką Kółka Rolniczego. Od maja 1920 r. aż do rozwiązania była w SPiO, w gosp. nr 15, 11 Dywizji, 4 Armii.

publikacje

Wróć do listy

Życiorys Julii Bujnowskiej

Julia Bujnowska opisuje swoją działalność społeczną i niepodległościową.

publikacje

Wróć do listy

Życiorys i udział w pracy narodowej i społecznej

Emilia Borkowska opisuje swoją działalność społeczną i niepodległościową.

publikacje

Wróć do listy

Pluton Łączności przy Dowództwie I Obwodu Armii Krajowej W-wa Śródmieście – Powstanie Warszawskie

Autorka tekstu opisuje powstanie warszawskie z perspektywy łączniczki. Felicja Bańkowska została wówczas przydzielona do Samodzielnego Plutonu Łączności przy Dowództwie I Obwodu Warszawa-Śródmieście. Zadaniem dwudziestoosobowej drużyny kobiecej była obsługa centrali telefonicznej i aparatu dowódcy obwodu oraz utrzymywanie łączności za pośrednictwem gońców z dowódcami rejonów, a także z poszczególnymi zgrupowaniami bojowymi na terenie Obwodu. Prawie wszystkie dziewczęta pełniły zarówno funkcje telefonistek, jak i gońców. Przez większość czasu centrala zlokalizowana była w budynku na ul.

publikacje

Wróć do listy

Trochę o towarzyszach

Jest to zbiór notatek o działaczach Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS). Aleksander Sulkiewicz, pseud. „Michał” (1867–1916), s. 2c–12a oraz 46–47a; wieloletni członek Centralnego Komitetu Robotniczego PPS i wieloletni „nielegalnik”, od 1915 r. należał do I Brygady Legionów Polskich, zginął od kuli wroga. Prowadził różnorodną działalność: przewożenie pomiędzy zaborami bibuły, czcionek, broni, organizowanie techniki; utrzymywał stosunki z socjalistami rosyjskimi. Był marksistą, organizował klasę robotniczą do walki o ustrój socjalistyczny i niepodległość. Wincenty Ziółkowski, pseud.

publikacje

Wróć do listy

Wyciąg z opisu działalności Konstancji z Klępińskich Jaworowskiej ps. „Jadwiga”

Konstancja Jaworowska urodziła się 11. Marca 1881 r. w Domanicach ziemi siedleckiej. Od 18. Roku życia związana była z tajną robotą oświatową w Warszawie, gdzie poznała Marię Burczyńską, ps. „Natalia”, od której otrzymała pierwszą literaturę socjalistyczną. Do PPS wstąpiła w 1901 r. W 1902 wyjeżdża do Siedlec, gdzie podejmuje współpracę z Adamem Bujno, ps. „Jerzy” i Bolesławem Bergerem, ps. „Jakub” vel „Wacław”. Prowadziła skład bibuły i części do ręcznej drukarenki oraz wykłady dla robotników. Po zdekonspirowaniu wróciła do Warszawy.

publikacje

Wróć do listy

Na placówce nauczycielskiej

Dziennik Zbigniewy Zembatówny rozpoczyna się od zapisku opatrzonego datą 19 kwietnia 1921 r., kiedy autorka przyjechała do wsi Chobie na Dolnym Śląsku i rozpoczęła pracę nauczycielki. Okładkę jej zeszytu ozdabia widok Łazienek Królewskich, a na pierwszych stronach znalazły się inwokacja z Pana Tadeusza (bez słowa: „Litwo”) oraz wiersz Wyznanie wiary dziecięcia polskiego Władysława Bełzy.

publikacje

Wróć do listy

Nasza Ulica

Praca nadesłana na konkurs tygodnika „Stolica” pt. "Warszawa moich wspomnień”. Autorka rozpoczyna swoją relację od opisu wiaduktu przy ulicy Towarowej. Porównuje go do mostu łączącego dwa światy: bogatych domków, willi i pięknych kamienic z ulic Filtrowej i Koszykowej oraz biednych budynków przy ulicy Towarowej („aż po Wolę i Powązki”). Pisząca twierdzi, że charakter okolicy zmienił się na korzyść dzięki migracji ludności z tych dzielnic stolicy, w których okupant w roku 1940 r. utworzył getto. Wśród nowych mieszkańców znalazła się także ona.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia rodzinne 1920–1945

Wspomnienia Anny Więckowskiej, która pochodziła ze szlacheckiej rodziny represjonowanej z powodu działań antycarskich: udział w spisku braci Dalewskich, powstaniu styczniowym i rewolucji bolszewickiej. W wyniku tych wydarzeń pokolenie dziadków i rodziców wyemigrowało w głąb Rosji w poszukiwaniu pracy. Teczka zawiera wiersz dziadka Franciszka Cywińskiego (1828–1890), biogramy członków rodziny (w linii żeńskiej i męskiej) oraz dzieje rodu mniej więcej od połowy XIX w. do czasów po II wojnie światowej.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Marii Świackiej z Donimirskich

Autorka opisuje swoją działalność oświatową. Tekst ma charakter sprawozdawczy – Świacka przedstawia fakty, nie dzieli się jednak żadnymi osobistymi wspomnieniami. Była córką Edwarda Donimirskiego (powstańca 1863 r., ziemianina z zaboru pruskiego) i Heleny z Wolańskich. W domu autorki od dzieciństwa panował duch patriotyczny, a ona sama już w młodości brała udział w tajnej pracy oświatowej (prowadziła tajne komplety nauki religii, języka polskiego i historii, brała udział w organizacji polskich przedstawień). Wyszła za mąż i przeniosła się do majątku Bielica (pow.

Strony