publikacje

Wróć do listy

zapiski osobiste [dziennik]

Aniela Gruszecka zdaje w dzienniku relację ze swojego życia szesnastoletniej uczennicy żeńskiego gimnazjum w Krakowie. Opisuje przygotowania do egzaminu maturalnego, szkolne przyjaźnie, m.in. pierwsze zauroczenia koleżankami, ale także wspomina o sytuacjach konfliktowych. Od dzieciństwa towarzyszy jej poczucie inności (głównie ze względu na jej ambicje intelektualne), odrzucenia czy braku akceptacji. Autorka pisze wprost o swoich aspiracjach naukowych, literackich i twórczych poszukiwaniach.

publikacje

Wróć do listy

Skąd mój ród...

Praca poświęcona babci i dziadkowi autorki, Helenie i Józefowi Gliwkom, w której Laskowska skrótowo przedstawiła spędzone na Kresach (Pnikut, Nowosiułki, Lwów) dzieciństwo i młodość obojga, w tym m.in. kresowe zwyczaje i wiejskie obyczaje. Opisowy charakter dokumentu autorka wzbogaciła szeroko cytowanymi wypowiedziami dziadków.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Heleny Ciesielczuk z Sierpnia ‘80

Podczas wydarzeń sierpniowych Ciesielczuk, nauczycielka z Gorzowa Wielkopolskiego, była w Gdańsku z wizytą u córki. Autorka przywołała obraz wyciszonego, poważnego miasta i jego mieszkańców – zaniepokojonych i dziwnie spokojnych – oraz widok stoczni z okien pociągu, którym wracała do domu. Pobyt na Wybrzeżu stał się dla Ciesielczuk także pretekstem do wspomnień z okresu młodości spędzonej w Wolnym Mieście Gdańsku, gdzie uczęszczała do Polskiej Wyższej Szkoły Handlowej.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki lat młodości: 1897–1919

To przede wszystkim zapis uczuć i emocji towarzyszących Anieli Samotyhowej, dzienniki pokazują niepokoje i bunty okresu dojrzewania z czasów studiów w Genewie. Notatki ujawniają szerokie spektrum doznań: od miłości, szczęścia, zazdrości, spokoju, niepokoju, rozdrażnienia, wściekłości oraz egoizmu – poprzez smutek i samotność – do ciekawości. Autorka gruntownie je analizuje, chcąc zgłębić ich istotę („Nie rozumiem, co się ze mną dzieje. Jestem rozdrażniona prawie […] stale”).

publikacje

Wróć do listy

Dziennik Stanisławy Teisseyre

Ważnym wątkiem dziennika jest relacja Stanisławy Teisseyre ze Stefanem Wszelaczyńskim. Opisuje napięcie erotyczne, jakie panowało pomiędzy nią samą a Stefanem, podczas gdy składała odwiedziny jemu i jego żonie, Marii. Autorka ujawnia swoje stany emocjonalne związane z tym uczuciem. Sugeruje, że w 1894 r. Stefana i ją łączyło odwzajemnione uczucie. Po śmierci Marii, której pogrzeb został szczegółowo zrelacjonowany w dzienniku, autorka nie opisuje już więzi z nim jako erotycznej.

publikacje

Wróć do listy

Drobne wspomnienia konspiratora

Olga Stande ujawnia, co skłoniło ją do napisania wspomnień – przeczytawszy wiele relacji z wydarzeń, w których brała udział, uznała, że inaczej pamięta niektóre zdarzenia. „Może warto zanotować tę inną wersję danego wydarzenia” – stwierdziła. W swoich wspomnieniach przedstawia przede wszystkim pracę w Polskiej Partii Socjalistycznej – Wolność Równość Niepodległość (PPS-WRN) w Krakowie, którą rozpoczęła w 1943 r. Polegała ona na prowadzeniu nasłuchu radiowego oraz redagowaniu pisma PPS-WRN „Naprzód”.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Ireny Magier

Wspomnienia obejmują życie Ireny Magier do 1945 r., kiedy w ramach akcji przesiedleńczej opuściła rodzinne miasto Stryj (obecnie Ukraina). Autorka opisała sielankowe dzieciństwo i młodość, m.in. lata szkolne i swoje koleżanki – Żydówki, Ukrainki, które wg niej żyły ze sobą „w idealnej zgodzie”. W prywatnym gimnazjum wszystkie Żydówki, Ukrainki i Polki musiały jednakowo odmawiać katolicką modlitwę, a lekcje religii były obowiązkowe bez względu na wyznanie. Autorka ukazała także lata wojny i tragiczne losy swojej rodziny: aresztowania, wywózkę na Syberię i śmierć bliskich (m.in.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z 1939 r.

Maria Półtorak opisała swoje dzieciństwo, młodość oraz życie w Złoczowie (obecnie na Ukrainie) po wybuchu II wojny światowej i podczas sowieckiej oraz niemieckiej okupacji. Wspomniała m.in.: wywózki, aresztowania, masakrę przetrzymywanych w więzieniu NKWD na zamku Sobieskich ponad 600 osób w 1941 r., prześladowania ludności żydowskiej po zajęciu Złoczowa przez oddziały niemieckie, łapanki, wywózki do Niemiec oraz represje wobec ludności polskiej ze strony Ukraińców pod koniec wojny. Autorka opisała także proces przesiedlenia – procedurę „ewakuacyjną”, warunki i trasę przejazdu na tzw.

publikacje

Wróć do listy

Godło BUCZACZ

Wspomnienia Zofii Sawickiej z czasów II wojny światowej i po jej zakończeniu są zwięzłym opisem losów autorki, w których dokonuje po trosze bilansu swego życia. Autorka wraca pamięcią m.in. do pięknych lat młodości przerwanych wybuchem wojny: opisuje dom rodzinny w Buczaczu, następnie okupację sowiecką i niemiecką, lata spędzone we Lwowie (w sumie 6 lat) oraz życie po przesiedleniu na Ziemie Zachodnie – najpierw w Bytomiu, a od 1949 r. we Wrocławiu.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Antoniny Górskiej (zeszyt 3)

„Nad Marylką i nade mną zawisł ówczesny los panien z naszej sfery czekających na wydanie za mąż” – zanotowała Antonina Górska w trzeciej części pamiętnika. – „Dzisiejsze panny nie zdają sobie sprawy, jakie są szczęśliwe, że uzyskały wolność, że zanim zapragną męża i rodziny, mogą ułożyć sobie życie, jak chcą – mogą się kształcić i oddawać pracy zawodowej”. Siostra autorki chciała studiować malarstwo, Antonina planowała wyjechać do Anglii, aby uczyć się tam języka. Ich opiekunowie nie wyrazili na to zgody i dopilnowali, żeby młode kobiety nie wyemancypowały się.

Strony