publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Marii Łoskowicz-Paszkowicz

Spisane po II wojnie światowej wspomnienia Marii Łoskowicz-Paszkowicz zostały podzielone na trzy rozdziały, które obejmują okres dzieciństwa, lat szkolnych oraz II wojny światowej, a dokładniej – ich fragmenty. Pierwszy rozdział to pełen nostalgii powrót pamięcią do rodzinnego domu i dzieciństwa spędzonego na wsi nad morzem Bałtyckim, koło Lipawy na Łotwie. Autorka wspomina beztroskie i szczęśliwe czasy życia rodzinnego w idyllicznej scenerii nadmorskiej wsi, które kończy opuszczenie domu rodzinnego i przeprowadzka do Lipawy w celu rozpoczęcia nauki w miejscowym gimnazjum.

publikacje

Wróć do listy

Przez ciernie do słońca. Wspomnienia Stanisławy Smoter

Dokument rozpoczyna się od wspomnień autorki z dzieciństwa, w których opisuje m.in. swój dom rodzinny w Brzeżanach, rodziców i przede wszystkim czas spędzany ze starszym o dwa lata bratem Marianem (zwanego Manusiem). Po śmierci ojca (zmarł na białaczkę) i kolejnych przeprowadzkach (Przemyśl, Kunice, Bielsk) autorka zamieszkała z bratem u dziadków w Krakowie i tam uczyła się w prywatnym seminarium. Wspomnienia ukazują beztroskie młodzieńcze lata w Krakowie, życie szkolne, towarzyskie i uczuciowe autorki. Smoter opisała nastroje wśród Polaków w 1918 r.

publikacje

Wróć do listy

Harcerstwo

Osobne wspomnienie, będące uzupełnieniem opowiadań Hanny Znatowicz obejmujących lata 1945–1946 i dotyczących pobytu autorki w obozie dla dipisów, w całości poświęcone działalności polskiego harcerstwa w strefie amerykańskiej Niemiec. Znatowicz krótko opisuje aktywność i prace harcerstwa, które zaczęło odradzać się wśród polskiej społeczności zaraz po przybyciu do obozu, rozwijając się równolegle z powstawaniem i organizowaniem nauczania. Wśród jego aktywności autorka wymienia m.in.: organizowanie obozów harcerskich, regularne zbiórki, ogniska, wycieczki, rekrutację itp.

publikacje

Wróć do listy

Z dziejów szkoły powszechnej w Zakopanem

Praca ma charakter naukowo-wspomnieniowy. Pierwsze dwa rozdziały, w całości historyczne, przedstawiają rys dziejów szkolnictwa w Galicji i na Podhalu w XVIII–XX wieku. Powraca w monografii refleksja na temat złej sytuacji zawodowej nauczycieli kiedyś i dobrej – dzięki Polsce Ludowej – w okresie, kiedy wspomnienia powstawały.

publikacje

Wróć do listy

Dwa rozdziały wspomnień

„Zakopane 1914–15” („Mój domek, wrzesień 1967” – moment pisania). Fragment wspomnień dotyczący pobytu Andrzeja i Olgi Małkowskich w Zakopanem na początku pierwszej wojny światowej. Wybuch wojny zastał Małkowskich w obozie na Hurkotnem. Po otrzymaniu wiadomości o rozpoczęciu działań wojennych oboje wrócili do Zakopanego, gdzie ściągnęły tłumy uciekinierów, chcących wydostać się przez Tatry z Galicji.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik Zofii Kosterkiewicz z czasów szkolnych w Krakowie od 20 X 1859 do 7 II 1860 r.

Dziennik panieński uczennicy pensji przyklasztornej w Krakowie. Z treści wynika, że Kosterkiewiczówna przebywała na naukach w klasztorze od dwóch lat. W dzienniku opisuje codzienne zajęcia (spacery, lekcje), spotkania z opiekunami i koleżankami. Zresztą najpewniej dziennik ten był czytany przez inne bliskie autorce uczennice  (m.in. Helena Bobrowska, Aniela Wolańska) – w notatce z 26 października wspomina o gniewie koleżanki o imieniu Zosia (prawdopodobnie Trembecka) za to, wspomniała o niej w swoich zapiskach.

publikacje

Wróć do listy

Szkolne czasy w Krzemieńcu 1939–1940

Autorka opisuje początek II wojny światowej i pierwsze miesiące okupacji sowieckiej. Miała wtedy 14 lat. Mieszkała z rodzicami w Krzemieńcu. W pierwszych dniach wojny przez Krzemieniec przewinęła się masa uciekinierów, w tym personel prawie wszystkich ambasad w drodze do Rumunii. Potem nastąpiły bombardowania, a na podwórzu należącym do rodziny autorki zbudowano schron przeciwlotniczy. Ojciec autorki zdecydował, żeby wywieźć rodzinę do Podhajec, do zaprzyjaźnionej rodziny pp. Kurzejów.

publikacje

Wróć do listy

Głód, zimno i strach

Autorka opisuje swój pobyt na Uralu, dokąd została deportowana razem z rodzicami i czterema braćmi z Turzyska (powiat Kowel) w dniu 10 lutego 1940 r. Relację rozpoczynają i kończą krótkie informacje o rodzinie przed i po powrocie z zesłania.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik 1839–1841

Nostalgiczny powrót Kai Chaborskiej do przeszłości, dedykowany jej braciom – Zenonowi i Florianowi – przebywającym na polistopadowej emigracji we Francji. Pamiętnik podzielony jest na dziesięć rozdziałów, poprzedzonych wprowadzeniem (datacja umieszczona w nagłówku jest błędna; treść w części końcowej dotyczy powrotu Chaborskiej z zesłania w Saratowie, co – jak odnotowuje Wiktoria Śliwowska w książce Zesłańcy polscy w Imperium Rosyjskim – nastąpiło w 1842 r.). Sześć pierwszych rozdziałów (Biały dworek nad Tykiczem, Wielkanoc, Szkoły bazylianów.

publikacje

Wróć do listy

Papiery osobiste. Wspomnienia młodości

Wspomnienia z dzieciństwa i młodości Marii Ostrożyńskiej, podzielone na dwadzieścia jeden krótkich rozdziałów, posiadających osobną tytulaturę. Ostatnie rozdziały, tj. Mój brat Władzio i Pan Solicki, zostały opatrzone datacją (1925–1926), ale w początkowych fragmentach znajdują się dopiski ołówkiem (prawdopodobnie nieautorskie) z wcześniejszym datowaniem, wskazującym najpewniej na okres, którego dotyczą najwcześniejsze wspomnienia z dzieciństwa, przypadający na lata 1870–1871 (przy fragmencie o małżeństwie siostry Zosi widnieje data ołówkiem: 1872).

Strony