publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie

Boczałowa rozpoczyna swoje „Wspomnienia” od tego, że w październiku 1905 r. otrzymała od Julii Czernyszewej zadanie, by przeprowadzić się z Sormowa (od 1924 r. dzielnica Niżnego Nowogrodu, obw. niżnonowogrodzki, Rosja) do Kostromy (obw. kostromski, Rosja). W nowym miejscu miała podjąć pracę w konspiracyjnej drukarni bolszewickiej. Po przeprowadzce zamieszkała u Czernyszewej, w drukarni pracowała jako maszynistka. Warunki mieszkaniowe były skromnie. Autorka szczegółowo opisuje drukarnię, w której spędzała całe noce; wspomina też o kolejności wykonywanych obowiązków.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie T. Blusiewicz

 

publikacje

Wróć do listy

Październikowy strajk w Jekaterynosławiu

Wspomnienia Akkerman dotyczą pierwszych strajków w Jekaterynosławiu (obecnie Dniepropietrowsk, Ukraina). Autorka miała wówczas około piętnastu lat, była robotnicą w pracowni szewskiej. Tam po raz pierwszy usłyszała słowo „strajk” – od nowego szewca, który przyjechał z Rostowa nad Donem. Pracownia szewska Akkerman była pierwszym strajkującym zakładem w Jekaterynosławiu. Wkrótce dołączyła do nich szwalnia Drezena, piekarnia Kozłowskiego i fabryka Briańska. Autorka zanotowała, że strajkujący osiągnęli częściowy sukces: niektóre z ich postulatów zostały uwzględnione przez właścicieli fabryki.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie Akimowej ze strajku 1905 r.

Akimowa relacjonuje przebieg strajku w XXI fabryce – opowiada o tych, którzy wzięli udział w demonstracjach ulicznych przeciwko aresztowaniom robotników i działaczy partyjnych i społecznych. Relacjonuje egzekucje, przeprowadzane przez oddziały kozaków. Konni zapędzali demonstrantów do rzeki, tratowali ich i topili. Akimowa wspomina również o kobietach wyłapywanych z tłumu, nad którymi później znęcano się publicznie. Wspomnienia dotyczą wydarzeń w mieście Iwanowo (do 1932 r, Iwanowo-Wozniesieńsk, obw. iwanowski, Rosja), mają zwięzły, sprawozdawczy charakter.

publikacje

Wróć do listy

Zapiski lewicowej eserówki, skazanej na śmierć przez sąd niemiecki na Ukrainie. 1918–1919

 

Zapiski Kachowskiej mają charakter dziennika –  zostały ułożone w porządku chronologicznym, a kolejne wpisy opatrzono datą dzienną. Pomiędzy nimi znajdują się również brudnopisy jej listów do bliskich. Pierwszy wpis pochodzi z 22 sierpnia (1918 r.), wkrótce po osadzeniu autorki w więzieniu i skazaniu jej na karę śmierci (za współorganizację zamachu na Hermana von Eichhorna, niemieckiego feldmarszałka dowodzącego siłami okupacyjnymi na Ukrainie). 

publikacje

Wróć do listy

TWZW od 18.04.1944 do 1.08.1944 r.

Maria Rutkowska-Mierzejewska, pseud. „Janka” opisała ostatnie miesiące działalności Tajnych Wojskowych Zakładów Wydawniczych przed wybuchem powstania warszawskiego, a konkretnie wydarzenia związane z aresztowaniem jej brata, Jerzego Rutkowskiego, pseud. „Michał Kmita”, szefa TWZW, oraz wpadkę drukarni W-4, podczas której zginął „Kazio” Bieniewicz. Autorka napisała, że aresztowanie jej brata (18 kwietnia 1944 r.) było wynikiem zdrady Jana Sawki, pseud. „Zdzisław”, kierownika drukarni W-4.

publikacje

Wróć do listy

Życiorys Zofii Wisłockiej

Zofia Wisłocka urodziła się 25 września 1922 r. w Warszawie. Do końca 1929 r. przebywała we wsi Gościeńczyce k/Grójca. W latach 1930-1935 mieszkała z rodzicami w Milanówku. W 1935 r. zamieszkała w Zalesiu Górnym. W 1939 r. otrzymała tzw. „małą maturę” w Gimnazjum Popielewskiej i Roszkowskiej w Warszawie (ul. Klonowa 15). W 1941 r. zdała egzamin dojrzałości na tajnych kompletach. Naukę kontynuowała na tajnych kompletach SGGW, przerwała ją w 1942 r., by oddać się pracy w konspiracji. W 1945 r. wróciła na studia na SGGW uzyskując dyplom magisterski w 1949 r.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia o 1905 roku w Łodzi

W 1905 r. autorka przebywała w Łodzi, gdzie prowadziła darmową praktykę lekarską dla robotników fabrycznych. Ówczesna Łódź została pokrótce opisana jako ruchliwe i wielokulturowe miasto (dominowały w niej kultura polska, rosyjska i żydowska). W mieście przebywali też przedstawiciele różnych partii i ruchów politycznych. Organizowano liczne wiece i spotkania nadzorowane przez żandarmerię. Autorka wspomina, że na takie zebrania przyjeżdżali liczni mówcy z Warszawy. Śpiewano rewolucyjne pieśni (najczęściej Czerwony sztandar) i zbierano pieniądze na strajk kolejowy.

publikacje

Wróć do listy

Ze wspomnień – 1905 r.

A. G. Skołkowa w 1905 r.  była nauczycielką w osadzie Niewgołowsk pod Borisoglebskiem (obw. woroneski). Pierwszy akapit maszynopisu, poświęcony opisowi warunków pracy nauczycielek w carskiej Rosji, został przekreślony (autorka pisze w nim m.in., że pracowano wówczas bezpłatnie, że o zjazdach i związkach zawodowych nie było mowy, a podejmowanie się prac społecznych i charytatywnych było traktowane jako podejrzane zachowanie). 

publikacje

Wróć do listy

Feliksa Zelcer do Żanny Kormanowej, 1.08.1967

Autorka pisze do Kormanowej w sprawie wspomnień o tow. Próchniku. Niestety nie może podjąć się napisania tego tekstu w tak krótkim czasie, ponieważ musiałaby poszperać w materiałach, a to ze względu na jej problemy z sercem, jest niemożliwe przy tych upałach. Z tow. Próchnikiem miała jedynie kontakt jako z ojcem Szarusia, ucznia szkoły RTPD oraz sporadycznie na spotkaniach organizacyjnych, gdy w okresie okupacji uczył historii na tajnych kompletach. Przypomina sobie także, że bywał on w mieszkaniu szwagra, Duracza, na ul. Kozietulskiego.

Strony