publikacje

Wróć do listy

Relacja z mojej działalności w Armii Krajowej

Krystyna Stankiewicz napisała o swojej działalności w Armii Krajowej (1943–1945). Do pracy w Ruchu Oporu wstąpiła w lipcu 1943 r. przy grupie sabotażowo-dywersyjnej PKP w Piotrkowie Trybunalskim. Placówka ta miała za zadanie uszkadzanie linii kolejowych, przecinanie linii telefonicznych, uszkadzanie wagonów, podpalanie transportów kolejowych, magazynów okupanta. Po zaprzysiężeniu Krystyna przyjęła pseud. „Kasia”. Jej głównym zadaniem był kolportaż prasy. W mieszkaniu autorki przy ul. Krakowskiej, a później ul. Garncarskiej, był punkt dla skoczków.

publikacje

Wróć do listy

Potworny sekret

Halina Martin opisała, jak Polacy informowali zachodnich polityków i opinię publiczną o prześladowaniu i masowym mordowaniu Żydów przez Niemców w Polsce. Na maszynopisie znalazła się odręczna adnotacja, że to opracowanie zostało wysłane do Jerzego Giedroycia. Autorka wspomniała o misji kuriera Jana Karskiego, który w drodze do Londynu we wrześniu 1942 r. dostał od Delegata Rządu Polski Podziemnej zadanie, by zabrać również polecenia dwóch organizacji żydowskich, socjalistycznego Bundu i Syjonistów.

publikacje

Wróć do listy

Trzy po trzy

List nieznanej autorki do przyjaciół. Był to cykliczny tekst, nazywany „Trzy po trzy”, w którym kobieta opisywała swoje odczucia związane z aktualną sytuacją w kraju. Autorka była emerytką o niewielkich dochodach. W tekście skarżyła się na pięćdziesięcioprocentową podwyżkę opłat pocztowych, dlatego starała się zmieścić jak najwięcej treści na jednej stronie. Władze określiła: „nasze CZERWONE”. Odniosła się do sejmowej dyskusji na temat nowego podziału administracyjnego Warszawy (uważa się, że ten z 1990 r. jest zły i trzeba go zmienić, choć warszawiacy już się do niego przyzwyczaili).

publikacje

Wróć do listy

Niektóre szczegóły z Powstania Narodu Polskiego w roku 1830. Zebrane z różnych źródeł przez Cecylię z Kościelca hr. Działyńską

Cecylia Działyńska relacjonuje wydarzenia, które rozegrały się tuż przed wybuchem powstania listopadowego i w pierwszych dniach jego trwania. Wpisy nie są regularne. Narracja rozpoczyna się przywołaniem wydarzeń z 17 listopada 1830 r., a kończy przyjęciem funkcji dyktatora powstania przez generała Józefa Chłopickiego 5 grudnia. Zamieszczane relacje dzienne różnią się długością, w zależności od wagi wydarzeń rozgrywających się w danym dniu.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia O. N. Mickiewicz dotyczące protestu robotników 5 grudnia 1905 r. w Moskwie

Wspomnienie dotyczy zgromadzenia robotników z 5 grudnia 1905 r. w Moskwie. Tego dnia odbywała się miejska konferencja pracowników fabryk i zakładów z całej Moskwy, w której brała udział autorka. Zgodnie z postanowieniami, które zapadły podczas konferencji, wkrótce rozpoczął się strajk generalny. Mickiewicz otrzymała polecenie przekazania nielegalnych druków strajkującym w dzielnicy Sokolniki. Relacja autorki jest zdawkowa – wspomina, na przykład, tylko, że w trakcie wykonywania misji napotkała trudności. Nie wdaje się jednak w szczegóły. 

publikacje

Wróć do listy

1905 rok w Rydze

Wspomnienia zaczynają się od opisu sytuacji Łotewskiego Związku Socjaldemokratycznego w Rydze na początku 1905 r. Autorka miała wówczas czternaście lat, pracowała w fabryce pudeł i była uznawana za aktywistkę Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji. Dimanstein opisuje strajk, który miał miejsce w dniach 11–13 sierpnia 1905 r., wzięło w nim udział ponad pięćdziesiąt tysięcy. robotników. Manifestacja została krwawo stłumiona przez policję i oddziały kozaków – zamordowano wówczas około dwustu osób, w tym kobiety i dzieci, a zraniono ponad pięćset.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie

Boczałowa rozpoczyna swoje „Wspomnienia” od tego, że w październiku 1905 r. otrzymała od Julii Czernyszewej zadanie, by przeprowadzić się z Sormowa (od 1924 r. dzielnica Niżnego Nowogrodu, obw. niżnonowogrodzki, Rosja) do Kostromy (obw. kostromski, Rosja). W nowym miejscu miała podjąć pracę w konspiracyjnej drukarni bolszewickiej. Po przeprowadzce zamieszkała u Czernyszewej, w drukarni pracowała jako maszynistka. Warunki mieszkaniowe były skromnie. Autorka szczegółowo opisuje drukarnię, w której spędzała całe noce; wspomina też o kolejności wykonywanych obowiązków.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie T. Blusiewicz

 

publikacje

Wróć do listy

Październikowy strajk w Jekaterynosławiu

Wspomnienia Akkerman dotyczą pierwszych strajków w Jekaterynosławiu (obecnie Dniepropietrowsk, Ukraina). Autorka miała wówczas około piętnastu lat, była robotnicą w pracowni szewskiej. Tam po raz pierwszy usłyszała słowo „strajk” – od nowego szewca, który przyjechał z Rostowa nad Donem. Pracownia szewska Akkerman była pierwszym strajkującym zakładem w Jekaterynosławiu. Wkrótce dołączyła do nich szwalnia Drezena, piekarnia Kozłowskiego i fabryka Briańska. Autorka zanotowała, że strajkujący osiągnęli częściowy sukces: niektóre z ich postulatów zostały uwzględnione przez właścicieli fabryki.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie Akimowej ze strajku 1905 r.

Akimowa relacjonuje przebieg strajku w XXI fabryce – opowiada o tych, którzy wzięli udział w demonstracjach ulicznych przeciwko aresztowaniom robotników i działaczy partyjnych i społecznych. Relacjonuje egzekucje, przeprowadzane przez oddziały kozaków. Konni zapędzali demonstrantów do rzeki, tratowali ich i topili. Akimowa wspomina również o kobietach wyłapywanych z tłumu, nad którymi później znęcano się publicznie. Wspomnienia dotyczą wydarzeń w mieście Iwanowo (do 1932 r, Iwanowo-Wozniesieńsk, obw. iwanowski, Rosja), mają zwięzły, sprawozdawczy charakter.

Strony