publikacje

Wróć do listy

Relacja Bogumiły Karczewskiej z d. Wawrzyniak

Autorka opisuje swoje losy podczas okupacji, a także działalność konspiracyjną w latach powojennych, w ramach tajnego harcerstwa. Urodziła się w maju 1931 r. w Żabikowie k. Poznania. Pochodzi z rodziny ks. Piotra Wawrzyniaka. Jej ojciec pomimo wykształcenia był bezrobotny. Autorka wspomina, że w jej domu panowała bieda. Dzieciństwo spędziła w Świerczenie pod Poznaniem. W czasie wojny przebywała przez jakiś czas, wraz ze swoim rodzeństwem, w domu ks. Wawrzyniaka w Wyrzece koło Śremu. W 1941 r. musieli się przenieść do Poznania, przebywając 50 km na sankach.

publikacje

Wróć do listy

Wywiad z druhną Krystyną Durką, uczestniczką II harcerskiej konspiracji w Buku.

Jest to relacja Krystyny Durki, dotycząca powojennego harcerstwa, które po 1949 r. przeszło do podziemia. Autorka przez cały czas aż do 1988 r. mieszkała w Buku (z 2-letnią przerwą, kiedy wyjechała do pracy w Warszawie.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Anny E. Kwiatkowskiej, córki Mieczysława S. Kwiatkowskiego

Autorka opisuje prześladowanie jej ojca przez NKWD, a potem UB.

Ojciec, Mieczysław Sylwester Kwiatkowski, urodził się 21.12.1894 r. w Starym Sączu. Od 1925 r. mieszkał z rodziną w Horodence na Podolu, we własnej willi. Był doktorem nauk medycznych, pracował w szpitalu, Ubezpieczalni Społecznej i prowadził praktykę prywatną. Były legionista, był kapitanem rezerwy Wojska Polskiego. W 1939 r. brał udział w obronie Lwowa. W czasie okupacji współpracował z partyzantką na terenie Podola.

publikacje

Wróć do listy

Relacja [Mój mąż Marian Stankiewicz…]

Krystyna Stankiewicz opisała działalność konspiracyjną swego męża, Mariana Stankiewicza, pseud. „Kmicic”. W wieku szesnastu lat, w październiku 1941 r., wstąpił do Związku Walki Zbrojnej (ZWZ), potem Armii Krajowej. Do połowy 1944 r. działał w zespole sabotażowo-dywersyjnym placówki kolejowej w Piotrkowie Trybunalskim. Na rozkaz bezpośredniego dowódcy, Tadeusza Kanapa, pseud. „Orzeł”, wykonywał zadania typu: przecinanie linii telefonicznych, podpalanie transportów kolejowych i magazynów okupanta, uszkadzanie parowozów.

publikacje

Wróć do listy

Relacja z mojej działalności w Armii Krajowej

Krystyna Stankiewicz napisała o swojej działalności w Armii Krajowej (1943–1945). Do pracy w Ruchu Oporu wstąpiła w lipcu 1943 r. przy grupie sabotażowo-dywersyjnej PKP w Piotrkowie Trybunalskim. Placówka ta miała za zadanie uszkadzanie linii kolejowych, przecinanie linii telefonicznych, uszkadzanie wagonów, podpalanie transportów kolejowych, magazynów okupanta. Po zaprzysiężeniu Krystyna przyjęła pseud. „Kasia”. Jej głównym zadaniem był kolportaż prasy. W mieszkaniu autorki przy ul. Krakowskiej, a później ul. Garncarskiej, był punkt dla skoczków.

publikacje

Wróć do listy

Potworny sekret

Halina Martin opisała, jak Polacy informowali zachodnich polityków i opinię publiczną o prześladowaniu i masowym mordowaniu Żydów przez Niemców w Polsce. Na maszynopisie znalazła się odręczna adnotacja, że to opracowanie zostało wysłane do Jerzego Giedroycia. Autorka wspomniała o misji kuriera Jana Karskiego, który w drodze do Londynu we wrześniu 1942 r. dostał od Delegata Rządu Polski Podziemnej zadanie, by zabrać również polecenia dwóch organizacji żydowskich, socjalistycznego Bundu i Syjonistów.

publikacje

Wróć do listy

Trzy po trzy

List nieznanej autorki do przyjaciół. Był to cykliczny tekst, nazywany „Trzy po trzy”, w którym kobieta opisywała swoje odczucia związane z aktualną sytuacją w kraju. Autorka była emerytką o niewielkich dochodach. W tekście skarżyła się na pięćdziesięcioprocentową podwyżkę opłat pocztowych, dlatego starała się zmieścić jak najwięcej treści na jednej stronie. Władze określiła: „nasze CZERWONE”. Odniosła się do sejmowej dyskusji na temat nowego podziału administracyjnego Warszawy (uważa się, że ten z 1990 r. jest zły i trzeba go zmienić, choć warszawiacy już się do niego przyzwyczaili).

publikacje

Wróć do listy

Niektóre szczegóły z Powstania Narodu Polskiego w roku 1830. Zebrane z różnych źródeł przez Cecylię z Kościelca hr. Działyńską

Cecylia Działyńska relacjonuje wydarzenia, które rozegrały się tuż przed wybuchem powstania listopadowego i w pierwszych dniach jego trwania. Wpisy nie są regularne. Narracja rozpoczyna się przywołaniem wydarzeń z 17 listopada 1830 r., a kończy przyjęciem funkcji dyktatora powstania przez generała Józefa Chłopickiego 5 grudnia. Zamieszczane relacje dzienne różnią się długością, w zależności od wagi wydarzeń rozgrywających się w danym dniu.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia O. N. Mickiewicz dotyczące protestu robotników 5 grudnia 1905 r. w Moskwie

Wspomnienie dotyczy zgromadzenia robotników z 5 grudnia 1905 r. w Moskwie. Tego dnia odbywała się miejska konferencja pracowników fabryk i zakładów z całej Moskwy, w której brała udział autorka. Zgodnie z postanowieniami, które zapadły podczas konferencji, wkrótce rozpoczął się strajk generalny. Mickiewicz otrzymała polecenie przekazania nielegalnych druków strajkującym w dzielnicy Sokolniki. Relacja autorki jest zdawkowa – wspomina, na przykład, tylko, że w trakcie wykonywania misji napotkała trudności. Nie wdaje się jednak w szczegóły. 

publikacje

Wróć do listy

1905 rok w Rydze

Wspomnienia zaczynają się od opisu sytuacji Łotewskiego Związku Socjaldemokratycznego w Rydze na początku 1905 r. Autorka miała wówczas czternaście lat, pracowała w fabryce pudeł i była uznawana za aktywistkę Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji. Dimanstein opisuje strajk, który miał miejsce w dniach 11–13 sierpnia 1905 r., wzięło w nim udział ponad pięćdziesiąt tysięcy. robotników. Manifestacja została krwawo stłumiona przez policję i oddziały kozaków – zamordowano wówczas około dwustu osób, w tym kobiety i dzieci, a zraniono ponad pięćset.

Strony