publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (t. 19)

Diarystka na początku opisała pobyt w Opolu w pierwszych miesiącach 1921 r. – spotkania w kręgu dyplomatów zaangażowanych w prace Komisji Międzysojuszniczej. Janina Żółtowska podróżowała z kilkoma francuskimi dyplomatami do Krakowa, gdzie zwiedzali muzea i prowadzili życie towarzyskie. W marcu wróciła do Poznania, podczas gdy jej mąż, Adam, został w Opolu, gdzie wkrótce miał odbyć się plebiscyt. W Poznaniu autorka spotkała się z rodzicami. Dowiedziała się, że majątek w Rajcy mimo wojny przyniósł stosunkowo duży dochód. Wszyscy byli zaniepokojeni postępującą inflacją.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (t. 18)

W lecie 1920 r., gdy Janina Żółtowska przebywała w Bolcienikach, trwała wojna polsko-bolszewicka. W związku z zagrożeniem rodzina opuściła majątek i wyjechała do Warszawy, gdzie spotkali się z ciotką Adelą Kieniewiczową, która zaczynała wracać do zdrowia. W stolicy wkrótce wybuchła panika w związku z sytuacją na froncie, co skłoniło Żołtowskich do wyjazdu do Poznania. Adam zaczął się starać o pracę dyplomatyczną na Śląsku w związku z odbywającym się tam plebiscytem.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (t. 17)

Wpisy w kolejnym tomie dziennika zaczynają się jesienią 1919 r. Diarystka opisała sytuację swojej rodziny na Litwie. Ciocia Klosia (Klotylda Potworowska), przebywająca cały czas w Mińsku, znalazła się w tamtejszym szpitalu z powodu dyzenterii. Od wuja Hieronima Kieniewicza Janina Żółtowska dowiedziała się, że choroba uratowała ciotkę od wywiezienia przez bolszewików: „Znajdowała się najprzód z wszystkimi naraz zakładnikami (paręset osób) w wielkiej ciasnocie w więzieniu, a pielęgnowała ją Żydówka.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (t. 16)

Diarystka wiosną 1919 r. cały miesiąc spędziła w Wierzenicy u Augusta Cieszkowskiego („pana Gugi”). Potem wróciła do Poznania, gdzie spotkała się z powracającym z Warszawy mężem. Święta wielkanocne spędzili w Dobrojewie. Potem w Oporowie spotkali się z Kwileckimi. Doszła do nich wiadomość o odbiciu Wilna z rąk bolszewików przez wojsko polskie. Janina Żółtowska wyrzucała sobie, że nie starała się skontaktować z matką. Autorka była zaangażowana w kwestie polityczne.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (t. 15)

Żółtowscy pod koniec sierpnia 1918 r. wrócili do Bolcienik, a następnie do Rajcy. Autorka dużo zapisków poświęciła sprawom politycznym; śledząc bieżące wydarzenia, dotyczące zwłaszcza sprawy polskiej. W listopadzie zanotowała zaczerpnięte z gazet informacje o uformowaniu się polskiego gabinetu: „Gabinet jednak uformowany. Świeżyński prezesem ministrów, Głąbiński spraw zagranicznych, Chrzanowski spraw wewnętrznych. Na głównych stanowiskach sami ludzie, którym ufać można. Piłsudski ministrem wojny. Jeśli jest dobrym Polakiem – to z tamtymi pójdzie zgodnie” (k. 20).

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (t. 12)

Jesienią 1914 r. Żółtowscy zmuszeni zostali do pozostania na Litwie w rodzinnym domu Janiny w Bolcienikach. Czas upływał spokojnie na rozmowach i zwykłych zajęciach. Żółtowska spotkała się m.in. z ciotką Lelą (Adelą Kieniewicz), ciocią Klosią (Klotyldą Potworowską), Dziunią (Jadwigą Łopacińską) i dawno niewidzianym kuzynem, Lukiem, Ludwikiem Chomińskim zafascynowanym polityką i gospodarką.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (t. 7)

Dziennik obejmuje zapiski z lat 1910–1911. Najważniejszym tematem jest związek diarystki z Adamem Żółtowskim. Puttkamerówna coraz więcej czasu spędzała z narzeczonym, ich stosunki stały się bardziej zażyłe. Rozmawiali na tematy związane z historią, filozofią, religią. Jej matka była nieco zasmucona tym, że córka niedługo opuści dom rodzinny. Na początku czerwca Adam Żółtowski wyjechał z Bolcienik, a kolejne jego listy nie były już tak uczuciowe jak wcześniej, co smuciło Janinę, która chciała otrzymywać ciągłe zapewnienia o miłości. Tłumaczyła sobie zmianę zmęczeniem Adama pracą.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (t. 2)

Dziennik obejmuje okres od 1906 do początku 1907 r. Mimo obaw dotyczących rewolucji, w życiu rodziny autorki nic się nie zmieniło. W tym czasie pracowała nad powieścią i czytała Oskara Wilde’a. Spisała też alternatywną historię swojego życia, którą zaczęła wymyślać już we wczesnym dzieciństwie. W tej opowieści należała do rodu Wazów i po poślubieniu księcia Radziwiłła zamieszkała w ogromnym pałacu. Diarystka nakreśliła całą genealogię wymyślonej rodziny, w której pojawiały się też postaci rzeczywiste.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik, t. 21

Podobnie jak w poprzednich zeszytach, tak i w tym dominują wątki związane z wydarzeniami międzynarodowymi. Autorka pilnie czyta gazety, śledzi informacje radiowe i telewizyjne. Pomimo radości z upadku władzy komunistycznej, autorka postrzega rzeczywistość w czarnych barwach ze względu na pogłębiający się chaos w byłych demoludach – jest oburzona brutalnością Rosjan wobec rumuńskich inteligentów próbujących pieszo emigrować do Finlandii, szczególnie negatywnie postrzega pogłębiający się konflikt w Jugosławii: „[...] wiadomości są złe. Dubrownik i Vukovar nadal atakowane.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik, t. 19

Dziennik rozpoczyna się od wynotowywania przez autorkę listy polskich pisarzy, którzy zmarli lub zostali zamordowani w czasie II wojny światowej. Pretekstem do sporządzenia tego zestawienia jest artykuł przeczytany w jednej z polskich gazet, które Nadzinowa otrzymuje w czasie swojego pobytu w Szwecji. Lista jest długa, szczegółowa i bardzo dla autorki bolesna – wiele z wymienionych osób to jej przedwojenni lub wojenni przyjaciele, znajomi lub ludzie, których kojarzyła ze względu na kontakty swojej matki.

Strony