publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie o Aleksandrze Bukowieckiej z okresu powstania wielkopolskiego

Anna Kaźmierczakowa wspomina powstańczą działalność Aleksandry Bukowieckiej. Przed wybuchem powstania w 1918 r. Bukowiecka współorganizowała w Cichowie tajne narady, w których brali udział m.in. księża, lekarze i przedstawiciele ziemiaństwa. Podczas tych spotkań omawiano plany przejęcia niemieckich placówek pocztowych, kolejowych i urzędów. W listopadzie 1918 r. w majątku Cichów zgromadzono i ukryto sporo broni oraz amunicji, które później przekazano na front. Bukowiecka brała czynny udział w organizacji walk powstańczych i zginęła podczas drugiej wojny światowej w Forcie VII w Poznaniu.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Agnieszki Mikus z powstania wielkopolskiego

Relacja Agnieszki Mikus z powstania wielkopolskiego, wysłana do Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, będąca odpowiedzią na ogłoszenie zamieszczone na łamach „Gazety Poznańskiej”, w którym pojawił się apel skierowany do sanitariuszek i pielęgniarek. Wspomnienie Mikusowej dotyczy spraw związanych z organizowaniem szpitala (w budynku szkoły) podczas powstania wielkopolskiego. Autorka wraz z dwiema przyjaciółkami pracowała tam przez rok, do chwili wyzwolenia Rawicza. Mikus podaje również informacje, dotyczące jej życia osobistego – w 1903 r.

publikacje

Wróć do listy

Jak należałam do tajnego harcerstwa

Waleria Solińska zdaje relację z działalności tajnego harcerstwa prowadzonego przez Hoppe-Przybyszewską w Inowrocławiu. Autorka została harcerką przed wybuchem powstania wielkopolskiego (1918-1919). Przeszła przeszkolenie w zakresie udzielania pierwszej pomocy, uczyła się języka polskiego i historii, a także, jak podkreśla, przyswoiła wiedzę na temat patriotyzmu. Według niej Polacy i Polki stawiali w tym czasie sprawy kraju nad interesy osobiste.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia o boju w Inowrocławiu na ziemi kujawskiej

Waleria Solińska opisuje przebieg walk rozgrywających się w Inowrocławiu podczas powstania wielkopolskiego (1918-1919). Autorka zdaje szczegółową relację ze zwycięskich potyczek i przegranych bitew. Wspomina, że niemiecka ludność cywilna strzelała z okien swoich domów. „Fakt ten był prawdziwy, gdyż Niemiec Wajnert z ul. Poznańskiej wyszedł z kokardką biało-czerwoną i oznajmił naszym, że w jego domu są jajowate granaty ręczne” – zanotowała Solińska.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie Hanny Wróblewskiej z powstania wielkopolskiego

Helena Wróblewska wspomina kilka wydarzeń z okresu powstania wielkopolskiego (1918–1919), m.in. opisuje przemarsz wojsk niemieckich przez ulicę, przy której mieszkała. Odnotowuje odgłosy wystrzałów rozlegające się w okolicy. Podczas opisywanych wydarzeń autorka miał dziesięć lat, mieszkała w Inowrocławiu z wujkiem, dziadkiem i babcią. Napisała, że 19 listopada 1918 r. zmarł jej dziadek. Przypomina, że wuj jeszcze przed wybuchem powstania kupił strzelbę. W listopadzie 1918 r. wyszedł z domu ze sztandarem, na którym namalował orła białego, i recytował polskie wiersze na rynku w Inowrocławiu.

publikacje

Wróć do listy

Fragmenty wspomnień z terenu Inowrocław Złotniki Kujawskie Powstania Wielkopolskiego 1918/19

Wspomnienia Kazimiery Ostrowskiej dotyczą walk prowadzonych w Inowrocławiu i Złotnikach Kujawskich podczas powstania wielkopolskiego (1918-1919), w których brała udział ona oraz jej rodzina. Na początku I wojny światowej (1914) ojciec Kazimiery wynajął mieszkanie w Złotnikach, „osadzie kolonistów niemieckich", ponieważ sądził, że rodzina będzie tam bezpieczna. Kazimiera nie czuła się dobrze w nowym miejscu, ponieważ była szykanowana przez niemieckich rówieśników.

publikacje

Wróć do listy

Za moich czasów

Wspomnienia Zofii Guzowskiej obejmują lata 1877–1948. Autorka przybliża historię Puław, którą urozmaiciła anegdotami dotyczącymi życia miejscowych elit, zaczerpniętymi z opowieści jej rodziców. Jednym z ważnych wątków tekstu jest polityka władz zaboru rosyjskiego wobec ludności polskiej. Guzowska wiele miejsca poświęca Instytutowi Politechnicznemu, gdzie studiował jej ojciec. Przedstawia codzienną rzeczywistość studentów – ich warunki bytowe, aktywności społeczne i kulturalne.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Antoniny Górskiej (zeszyt 11)

Antonina Górska rozpoczyna swoje wspomnienia od opisu chaosu, który zapanował w Polsce po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Pisze o rozczarowaniu rodaków, którzy spodziewali się jeszcze czegoś więcej poza niezależnością od innych państw. Ona, mimo wszystko, jest dobrej myśli, a Warszawa bez Rosjan wydaje się jej rajem.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Antoniny Górskiej (zeszyt 8)

W kolejnej części pamiętnika Antonina Górska opisuje wydarzenia z życia rodziny i znajomych, wspomina o ślubach i pogrzebach, a także o swojej teściowej, z którą miała dobrą relację. Nie zgadzały w jednej kwestii, Maria Górska z Łubieńskich, jak pisze autorka, „bardzo nie lubiła, gdy ludzie prości wychodzili ze swego środowiska, pchali się wyżej”. Natomiast autorka uważała, że ambitne zamiary są rzeczą słuszną i naturalną. Przywołuje proces formowania się „stanu średniego” we Francji, przekonana, że jest on siłą kraju.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Marii Jasiukowicz z powstania warszawskiego

Relacja rozpoczyna się od informacji o powstaniu Wojskowej Służby Kobiet w 1941 roku, która współdziałała z Szarymi Szeregami. W październiku 1942 roku WSK została wcielona do Armii Krajowej. Autorka wspomnienia skupia się na działalności kobiet w szeregach AK; sama na jesieni 1942 roku objęła sanitariat Szarych Szeregów, liczący 600 dziewcząt. Dokładnie streszcza schemat organizacji oddziałów sanitarnych WSK: „Warszawa podzielona była na 8 obwodów. Przy każdym dowódcy obwodu był szef sanitarny obwodu, a przy nim referentka sanitarna obowdu.

Strony