publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Janiny Grzywniak

Wspomnienia Janiny Grzywniak na temat losów autorki i jej rodziny po II wojnie światowej na podlwowskiej wsi. Autorka opisała m.in.: wysiedlenia polskiej ludności w 1946 r. i przymusową kolektywizację w 1948 r. Jej rodzina nie przesiedliła się wówczas na zachód, ponieważ czekała na powrót brata autorki. W 1957 r. Grzywniak wyjechała z bliskimi do Polski i zamieszkała w Gościęcicach Średnich nieopodal Strzelina (woj. dolnośląskie). Pracowała w Strzelinie, wyszła za mąż.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Anieli Jakubowskiej

Alina Jakubowska przedstawiła skrócone dzieje swoje i swojej rodziny: dzieciństwo spędzone na wsi, wywózkę na Syberię w 1940 r. i życie po powrocie z zesłania w 1946 r. aż do początku lat 90. XX w., kiedy spisała wspomnienia. Poruszyła w nich różne wątki dotyczące warunków życia i pracy w kolejnych miejscach zamieszkania, relacji pomiędzy przesiedleńcami pochodzącymi z różnych stron. Po powrocie do Polski rodzina osiedliła się na Dolnym Śląsku we wsi Jaszkowa Górna (okolice Kłodzka). Po ślubie Jakubowska zamieszkała z mężem w Marcinowie (później przeprowadzili się do Ołdrzychowic).

publikacje

Wróć do listy

W pamięci dziecka

Wspomnienia Hanny Jarodzkiej obejmujące okres sprzed okupacji aż do czasów powojennych. Jako dziecko mieszkała z rodzicami w Koninie; szczęśliwe dzieciństwo przerwał wybuch II wojny światowej. Okupację spędziła na wsi. Po wojnie rodzina osiadła we Wrocławiu. Autorka wspomina losy rodziny na tle wydarzeń historycznych: wojny, zjednoczenia Niemiec, stanu wojennego. Autorka zachowała dystans wobec przedstawianych wydarzeń, starając się oddać przeszłość dokładnie tak, jak ją zapamiętała.

publikacje

Wróć do listy

Relacja z rejonu Tarnopola Stanisławy Kowalewskiej

Wspomnienia Stanisławy Kowalewskiej są krótkim zapisem doświadczeń z 1945 r., kiedy została przymusowo przesiedlona z Horodnicy (obecnie Ukraina), gdzie wraz z mężem prowadziła gospodarstwo rolne, na Dolny Śląsk. Najwięcej miejsca autorka poświęciła okolicznościom poprzedzającym wysiedlenie: rabunkowi, poczuciu zagrożenia i zamordowaniu Polaka, o czym usłyszała.

publikacje

Wróć do listy

Urodziłam się na Polesiu

Wspomnienia Stefanii Karpińskiej dotyczą przymusowego wysiedlania ludności polskiej z Kresów Wschodnich po II wojnie światowej. Autorka opisała swoje przeżycia z tego okresu, m.in.: nastroje panujące wśród mieszkańców w związku z ogłoszoną akcją repatriacyjną, oczekiwanie na wyjazd, wydarzenia i warunki panujące podczas miesięcznej podróży na zachód, okoliczności dotarcia do Malborka. Wspomnienia ukazują także pierwsze dni egzystencji w nowym miejscu zamieszkania oraz ówczesnych mieszkańców Malborka – napływową i miejscową ludność.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Wandy Kindy

Wanda Kinda, urodzona i mieszkająca na Podolu (obecnie Ukraina) opisała realia II wojny światowej na Kresach i akcję przesiedleń Polaków po II wojnie światowej. Wojna przerwała jej młodość. Aby uniknąć wywózki na roboty do Niemiec, pospiesznie wyszła za mąż. W obawie przed UPA, napadami i prześladowaniami kilkakrotnie zmieniała miejsce pobytu (Ludwikówka, Stanisławów).

publikacje

Wróć do listy

Trzy etapy. Wspomnienia nauczycielki z lat 1949–1956

Praca Marii Krzyszkowskiej-Piwowarskiej została nadesłana na konkurs dotyczący wspomnień nauczycieli uczących w pierwszych powojennych latach. Autorka opisała swoją pracę zawodową w latach 1945–1956 oraz swoje losy i przeżycia w tym okresie. Piwowarska wspomniała także o swojej pracy zawodowej i życiu osobistym z czasów spoza narzuconego przedziału: w okresie przed II wojną światową i podczas okupacji; całość wspomnień obejmuje trzy etapy: okres przedwojenny, okupację i lata powojenne. Absolwentka Seminarium Nauczycielskiego w Piotrkowie Trybunalskim, zaczęła pracę w szkole wiejskiej.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Reginy Kozłowskiej

Regina Kozłowska po zakończeniu II wojny światowej w ramach akcji przesiedleńczej opuściła rodzinne Wilno i w grudniu 1945 r. wraz z matką znalazła się w Bydgoszczy. Autorka opisała losy rozdzielonej rodziny (ojciec pozostał w Wilnie, siostra i brat wyjechali dalej na Zachód) oraz pierwsze lata w nowej rzeczywistości: pracę (pracowała m.in. w Powiatowym Urzędzie Ziemskim w Bydgoszczy) i stosunek miejscowej ludności do przesiedleńców.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Bronisławy Ładygo

Krótki faktograficzny zapis historii rodziny Bronisławy Ładygo począwszy od 1944 r., kiedy ścieżki członków rodziny zaczęły się rozchodzić, a ich losy gmatwać. W ciągu kolejnych powojennych lat rodzina stopniowo zaczęła się rozdzielać i znikać z Wilna, na co złożyło się m.in. zesłanie na Syberię i wyjazdy w kolejnych akcjach przesiedleńczych. Ładygo wraz z matką opuściły Wilno podczas ostatnich transportów w ramach tzw. repatriacji i po kilku miesiącach podróży i oczekiwań na przydział mieszkania zamieszkały w Tychach.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Katarzyny Papskiej

Zapiski Katarzyny Papskiej dotyczą przede wszystkim zbrodni UPA w jej rodzinnej miejscowości Podkamień (pow. rohatyński) w 1944 r. – wymordowania grupy kilkudziesięciu Polaków – oraz późniejszego przymusowego przesiedlenia autorki z rodziną. Dokument zawiera nieskładne fragmenty odnoszące się do tragicznych wydarzeń z Podkamienia; autorka opisuje także okres poprzedzający swoje wysiedlenie (pozostawiony dorobek) i przybycie do Bydgoszczy. Zapiski są urywkowe, chaotyczne, przeplatane wypowiedziami autorki nt. stosunków polsko-ukraińskich, polskiej polityki.

Strony