publikacje

Wróć do listy

Stowarzyszenie Dom Ludowy w Warszawie. Do wspomnień o Rajmundzie Jaworowskim.

Konstancja Jaworowska pisała, że powstanie Stowarzyszenia „Dom Ludowy” im. Stefana Okrzei związane było ściśle z działalnością Polskiej Partii Socjalistycznej, a później z PPS dawną Frakcją Rewolucyjną. Budowanie domów ludowych było jednym z wielu dążeń partii w celu stworzenia ognisk życia kulturalnego i politycznego klasy robotniczej. Głównym inicjatorem powstania Stowarzyszenia „Dom Ludowy” w Warszawie był Rajmund Jaworowski, działacz PPS z czasów carskich. W 1918 r. stał na czele organizacji warszawskiej PPS.

publikacje

Wróć do listy

Pokonany

Praca nadesłana na konkurs tygodnika „Stolica” pt. „Warszawa moich wspomnień”. Autorka przedstawia historię mężczyzny wracającego po zakończeniu II wojny światowej do Warszawy. Jego priorytetem jest znalezienie miejsca, w którym kiedyś mieszkał („Skręcił machinalnie w lewo. Właściwie ulice niczym nie różniły się między sobą. Wszystkie świeciły oczodołami wypalonych okien, straszyły sterczącymi kikutami kominów, spazmatycznie powykręcanymi żelaznymi belkami. To chyba tutaj właśnie… A więc jednak różnią się między sobą. Ciężarem gatunkowym wspomnień”).

publikacje

Wróć do listy

Warszawa moich wspomnień

Praca nadesłana na konkurs tygodnika „Stolica” pt. „Warszawa moich wspomnień”. Jest to wiersz poświęcony oczyszczaniu z gruzów i odbudowie powojennej Warszawy. Autorka przemierza kolejne ulice opisując zniszczenia, ale zwraca też uwagę na to, co już zostało odbudowane.

„I spod samotnych łez moich zasłony

Warszawa inna jak zjawa wypływa

Warszawa silna, tętniąca i żywa

I w ruch wpleciona wartki i skłębiony...”.

 

 

publikacje

Wróć do listy

Spalony świat

Autorka rozpoczyna swoje wspomnienia od informacji na temat miejsc, w których mieszkała w Warszawie. Opisuje sklepy znajdujące się w okolicach ulic Marszałkowskiej i Złotej, wymienia ich asortyment. Autorka wspomina: „Mieliśmy także dwóch kupców kolonialnych, prowadzących swoje sklepy na szerszą skalę i konkurujących ze sobą, no i, rzecz prosta, całą gamę większych i mniejszych sklepów spożywczych. Dwie duże wędliniarnie Gottera i Janowicza i trzecia żydowska koszerna, trzy sklepy z pieczywem, piekarnię i sklep miejski [...]”.

publikacje

Wróć do listy

Warszawa moich wspomnień

„Warszawę pamiętam od najwcześniejszych lat mojego życia, to jest od ostatniej ćwierci wieku XIX. Urodziłam się wprawdzie i wychowałam w Krakowie, ale moi rodzice pochodzili, jak to się mówiło wówczas »z za kordonu« , a matka całą rodzinę (chociaż pochodzenia kresowego) miała w Warszawie i odwiedzała ją co roku wraz ze mną”. Autorka opisuje dziewiętnastowieczną Warszawę, lecz co chwila zestawia ją z Krakowem. Warszawa była idealna, była wzorem patriotyzmu, a Kraków nastawiony austriacko. Autorka swoją miłość do Warszawy zawdzięcza rodzicom – głównie matce.

publikacje

Wróć do listy

Wiersze i opowiadanie

Praca składa się z dwóch wierszy i jednego opowiadania. Pierwszy z wierszy nosi tytuł O Warszawie. Autorka zachwyca się w nim pięknem miasta, porównuje je do „kapryśnej pani”. Wiersz powstał 5 maja 1945 r. - pierwszego dnia po powrocie autorki do Warszawy. Drugi z wierszy, Wrzesień powstaniowy jest wspomnieniem Warszawy z czasu powstania, stolicy zniszczonej  i bombardowanej. Na dole strony widnieje informacja, że powstał on 12 września 1944 r. w Śródmieściu. Wiersz kończy bunt autorki przeciwko kapitulacji:

„Rozkaz: Kapitulacja. Boże! Wielki Boże!

publikacje

Wróć do listy

Banditen

Praca nadesłana na konkurs literacki zorganizowany z okazji obchodów 700-lecia Warszawy, ogłoszony przez Wydział Kultury Prezydium Rady Narodowej. Wspomnienia rozpoczynają się opisem spotkania dwóch znajomych kobiet w pobliżu ulicy Puławskiej. Widzą się one przypadkowo po raz pierwszy od czasu zakończenia II wojny światowej. Obie bardzo się z tego cieszą. Jedna z nich zaczyna wspominać stojący w tym miejscu niegdyś dom. Między nimi wywiązuje się rozmowa, która skutkuje odwiedzinami autorki w mieszkaniu spotkanej kobiety, znajdującego się przy ulicy Stołecznej.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia o Warszawie Jadwigi Krakowiakowej

Pracę otwiera opis żalu i tęsknoty za rodzinną Warszawą: „Z daleka, z odległej ziemi mazurskiej piszę do Ciebie – miasto najmilsze, kochane”. Wojna i zniszczenia zmusiły autorkę do opuszczenia stolicy niejako wbrew swojej woli. Autorka wraca do czasów dzieciństwa, opisuje barwne i pełne życia ulice swojego miasta, gwar i zgiełk. Zachwyca się piękną architekturą, wspomina zapachy, liczne sklepy i kawiarnie. Wspomnienia są fabularyzowane, pojawiają się dialogi. Autorka opisuje wybuch II wojny światowej. Wspomnienia są przepełnione bólem i strachem. Pracę kończy egzekucja na jej rodzicach.

publikacje

Wróć do listy

Nasza kamienica

Praca nadesłana na konkurs tygodnika „Stolica” pt. „Warszawa moich wspomnień”. Swoją relację autorka rozpoczyna od słów: „Nasza kamienica nie jest zwykłą warszawską kamienicą – to małe miasteczko, obejmujące kompleks murowanych budynków Pałacu Błękitnego rodziny Zamoyskich z biblioteką i licznymi oficynami, mieszczące się przy placu Bankowym, z licznymi wejściami od ulicy Żabiej 4 i Senatorskiej 35”. W tekście pisząca przedstawia niskie standardy życia w kamienicach, m.in. brak łazienek i „marmurowych schodów oraz wszelkich luksusów”.

publikacje

Wróć do listy

Spojrzenie wstecz

Wspomnienia otwiera opis Warszawy widzianej oczami małej dziewczynki o imieniu Ewunia. Autorka opowiada o tym, gdy jako dziecko była uczona ostrożnego zachowania się na ulicach Warszawy. W dalszej części wspomnień pojawia się opis ulicy Marszałkowskiej z jej mieszkańcami i podwórkami: „Na dole różne pracownie: tapicer, pralnia chemiczna, A na górze mieszkania. - Czy dobrze tam mieszkać? Chyba nie, bo ściany są trochę krzywe i po wodę należy schodzić na podwórze.

Strony