publikacje

Wróć do listy

Non omnis moriar

Opowieść Antoniny Próchniak wysłuchana i spisana przez uczennice: Beatę Jagodzińską i Justynę Wędrychowicz. Przyjęta przez autorki narracja pierwszoosobowa ukazuje losy bohaterki i jej najbliższych od wybuchu II wojny światowej, po pierwsze lata na Ziemiach Odzyskanych. Bohaterka przywołuje wydarzenia z kolejnych okupacji w rodzinnych Mikulińcach – na przemian radzieckiej i niemieckiej i związane z tym dramatyczne losy swojej rodziny i miejscowej ludności – m. in.

publikacje

Wróć do listy

Historia Pana Antoniego

Maria Prusakowska przybliża losy pana Antoniego (nazwisko nieznane), znajomego swoich rodziców, który dzieciństwo i młodość przeżył na Kresach w Winnikach - miasteczku nieopodal Lwowa. Dokument jest zbiorem różnych historii z życia bohatera, obejmujących przede wszystkim ciężkie i tragiczne lata II wojny światowej, kiedy Antoni był chłopcem. Autorka opisuje m. in. warunki egzystencji i sposoby przetrwania podczas wojny, głód i Niemca, który pomagał żywnościowo chłopcu. W tekście znalazła się też wzmianka odnośnie prześladowań Polaków przez nacjonalistów ukraińskich.

publikacje

Wróć do listy

Podróż moich pradziadków ze wschodu na zachód w 1945 r.

Fragment historii rodzinnej dotyczący przede wszystkim wydarzeń z lat 1944–1947. Zwięzłe, faktograficzne zapiski rozpoczyna wzmianka o ślubie Rozalii Bugiery z Franciszkiem Kozakiem (prababci i pradziadka autorki), następnie ukazane zostały losy rodziny po wcieleniu pradziadka do wojska i przymusowym wysiedleniu w 1945 r. Autorka lakonicznie opisała m.in. warunki podróży na zachód i emocje jej towarzyszące oraz początki nowego życia rodziny prababci na tzw. Ziemiach Odzyskanych.

publikacje

Wróć do listy

Historia Heleny Zdęby

Anna Sitkowska przedstawia losy swojej cioci, urodzonej na Kresach Heleny Zdęby obejmujące okres przed 1939 z do lat 70 XX w. Dość szczegółowo opisuje jej dzieciństwo i życie w rodzinnej wsi przed II wojną światową, ukazując przy okazji losy innych członków swojej rodziny, m. in. pradziadka (Albin Huk), babci (Zofia Huk), czy dziadka (Stanisław Grab). Ze wspomnień Sitkowska tworzy ciekawy przedwojenny portret Dawidowa – leżącej nieopodal Lwowa wielokulturowej wsi, w której zgodnie – wg wspomnień Zdęby – żyli Ukraińcy, Żydzi, Polacy, Niemcy.

publikacje

Wróć do listy

Na odpuście w Husiatynie

Maria Skomorowska spisała wspomnienia swoich bliskich – ze strony mamy i taty – dotyczące Kresów: lat młodości, dzieciństwa babć i dziadków. Autorka podzieliła dokument na cztery zatytułowane części, poświęcone wskazanej w tytule każdej postaci z osobna („Babcia Helena”, „Dziadek Józef”, „Babcia Czesława” i „dziadek Władysław”). Zwięzłe zapiski zawierają szczątkowe informacje biograficzne dotyczące rodziny autorki, dotykając powierzchownie bardzo różnych tematów, m. in. sposobów spędzania świąt, przeżyć wojennych, rodzinnych miejscowości (Wojnicz, Kopyczyńce, Mogielnica, Lwów, Lipiny).

publikacje

Wróć do listy

Losy moich bliskich

Wspomnienia Danuty Szot spisane przez jej wnuczkę Ewę Kruczek, dotyczące lat dzieciństwa spędzonych na zesłaniu. Urodzona w Lidzie Danuta Szot, w 1941 r. jako 6-letnia dziewczynka wraz z matką i siostrą została wywieziona do kołchozu Bolszaina na Syberii. Do Polski powróciła pięć lat później i zamieszkała w Myśliborzu. Praca zawiera opis okoliczności aresztowania i warunków egzystencji podczas zsyłki – m. in. podróż, śmierć młodszej siostry, pobyt w domu dziecka, walka o przetrwanie. Dokument kończy wzmianka o śmierci Danuty Szot w 2007 r.

publikacje

Wróć do listy

Przerwane marzenia

Historia Stanisławy Kuźmińskiej w opracowaniu jej wnuczki – Justyny Kuźmińskiej. Autorka przedstawia losy swojej babci, koncentrując się przede wszystkim na dzieciństwie i wczesnej młodości bohaterki, które przypadły na okres przedwojenny i II wojnę światową. Kuźmińska przybliża dzieje rodziny babci i warunki, w jakich dorastała mała Stanisława – pisze m.in. o nauce w miejscowej szkole, rodzinnej wiosce (Dobrowodach, tereny dzisiejszej Ukainy), codziennych obowiązkach w gospodarstwie ojca.

publikacje

Wróć do listy

Tuligłowskie opowieści. Wywiad z Panią Kazimierą Wychowaniec, repatriantką z Tuligłów

Zapis wywiadu przeprowadzonego przez Iwonę Maciejczyk z Kazimierą Wychowaniec na temat dzieciństwa bohaterki urodzonej na Kresach (obecnie tereny Ukrainy) tuż przed II wojną światową. Bohaterka wywiadu plastycznie opisała realia czasu wojny i pierwszych lat powojennych, wspominając dramatyczne przeżycia rodziny z czasów okupacji w Tuligłowach i po przesiedleniu na tzw. Ziemie Odzyskane, które nie przyniosło oczekiwanego spokoju. Wychowaniec opowiedziała m.in.

publikacje

Wróć do listy

Lekcja historii. Rozmowa z pania Teresą Jadwigą Nawolską

Dokument powstał jest  zapisem opowieści Teresy Nawolskiej, która podzieliła się z grupką uczniów swoją pamięcią i wiedzą na temat Lwowa i  Kresów, przedstawiając losy swojej rodziny mieszkającej we Lwowie. Nawolska rozpoczyna próbą historycznej prezentacji rodzinnych stron, stopniowo wplatając w narrację wątki osobiste i porzucając dystans na rzecz bezpośredniej perspektywy opowiadanych zdarzeń.  Dokument zawiera fragmenty dotyczące m. in. stosunków polsko-ukraińskich przed II wojną światową, czasu okupacji (np.

publikacje

Wróć do listy

Historia rodzinna Edwarda Hucaluka

Martyna Pacek opowiada o swojej pochodzącej z Kresów rodzinie, w szczególności zaś o dziadku Edwardzie Hucaluku. Autorka opisuje m.in. Mołczanówkę – rodzinną wieś dziadka, w której spędził przypadające na pierwsze powojenne lata dzieciństwo oraz organizację życia pradziadków. Więcej miejsca autorka poświęciła wydarzeniu z lat szkolnych dziadka: ogłoszeniu śmierci Stalina i reakcji mieszkańców Mołczanówki. Pacek kończy wzmianką o przymusowej repatriacji rodziny Hucaluków na tzw. Ziemie Odzyskane w 1957 r. i podsumowaniem dalszych losów dziadka po osiedleniu się w Polsce.

Strony