publikacje

Wróć do listy

Moje wspomnienia z Dusznik od zarania XX wieku

Wspomnienia Moniki Żytkowiakowej zostały podzielone na chronologicznie uporządkowane części. Każda z nich zawiera krótki, często jednozdaniowy opis wydarzeń. Pierwsza część dotyczy dzieciństwa. Okres nauki Żytkowiakowej przypadł na czasy zaborów, obowiązkowego języka niemieckiego w szkole, w której liczebność klas wynosiła ok. 50 uczniów i uczennic. Autorka wspomina, że życzliwość niemieckich mieszkańców Dusznik wobec Polaków  była pozorna. Pisze, że niemieckie dzieci chodziły do innej szkoły, położonej na drugim końcu wsi.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętniki (1902–1918) Ireny Stankiewiczowej [T. 1]

Pierwszy tom pamiętnika Ireny Stankiewiczowej składa się z dwóch rozdziałów zatytułowanych: W świetle lampy i Pierwsza wojna światowa (1914–1918). W rozdziale pierwszym autorka przypomina historię rodziny, m.in. początek znajomości swoich rodziców. Dowiadujemy się, że ziemiańska rodzina jej matki uważała związek z lekarzem (szlacheckiego pochodzenia) za mezalians.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik z okresu drugiej wojny światowej [T. 3]

Trzeci tom pamiętników Ireny Stankiewiczowej rozpoczyna się od opisu pierwszych dni po wybuchu II wojny światowej. W tym czasie autorka jest m.in. zajęta poszukiwaniem mieszkania, które byłoby położone bliżej szkoły syna. Wspomina, że mieszkańcy Warszawy kopali schrony przeciwlotnicze w mieście. Przypomina o powszechnej radości na wieść o przystąpieniu Anglii i Francji do wojny. Notuje, że Armia Czerwona wkroczyła do Wilna 19 września 1939 r.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki i listy 1944–1947

Krystyna Rodziewicz opisuje przede wszystkim życie codzienne najpierw w Altenburgu, później w Oberlangen, gdzie uwięzione kobiety starają się prowadzić w trudnych warunkach normalne życie: obchodzą imieniny, andrzejki, na święta Bożego Narodzenia przygotowują przedstawienie, organizują lekcje, wykłady dotyczące historii Polski oraz koncerty – w świetlicy mają dostęp do fortepianu. Mogą pisać listy lub pamiętniki, grać w karty, dużo rozmawiają ze sobą. Tworzą zażyłe relacje, czemu sprzyja dzielenie trudnego losu i małej powierzchni mieszkalnej. Czekają na paczki i listy z domu.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik 1940

Dziennik 1940 opisuje transport grupy lwowiaków w głąb Rosji w kwietniu 1940 r. oraz kilka miesięcy spędzonych przez autorkę wraz z rodzicami w Kazachstanie. Autorka wyraża niepewność co do dalszego losu: „Tydzień już nas wiozą. Dokąd – nie wiadomo”(wpis z 20 kwietnia 1940 r.), opisuje złe warunki w wagonie. Autorka zapisuje swoje wrażenia o Rosji: „Przytłaczają człowieka te przestrzenie bezgranicznie szerokie i bezgranicznie smutne.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik Marii Stangel

Maria Stangel wspomina lata dzieciństwa w zamożnej rodzinie. Mieszkała w dużym domu z ogrodem. W 1924 r. wyjechała z Lwowa, co oznaczało dla niej traumatyczne rozstanie z ukochaną nianią. Zapiski dotyczące czasów szkolnych są obszerne. Mówią o gimnazjum najpierw w Katowicach, później Chorzowie, konflikcie z nauczycielką niemieckiego, o wakacyjnych wyjazdach w góry i nad morze. Diarystka opowiada o swojej fascynacji teatrem: „Gdy miałam jedenaście czy dwanaście lat  teatr był już częścią mego życia. Chodziłam po dwadzieścia razy na sztuki, na które pozwalała mi mama.

publikacje

Wróć do listy

Działalność Anny Szarzyńskiej-Rewskiej w ZWZ i AK w l. 1941–1944

Większość wspomnień i relacji dotyczących pracy konspiracyjnej Anny Szarzyńskiej-Rewskiej do wybuchu powstania  to szkice i notatki, których niewielka część została opracowana przez autorkę, a część przez jej siostrę Krystynę Szarzyńską (podpisującą teksty przez siebie zredagowane). Brak dokładnej informacji, kiedy powstały notatki, a kiedy – maszynopis (z pewnością później).

publikacje

Wróć do listy

Coś niecoś z mojego filmu. Wspomnienia

Maria Skrochowska przed wojną autorka prowadziła dzienniki i zapiski, które uległy zupełnemu zniszczeniu w powstaniu warszawskim. Została zachęcona przez znajomego, którego nazwiska nie wymienia, do spisania wspomnień. Zajęła się tym po zakończeniu II wojny światowej. Wspomnienia rozpoczynają się podaniem okoliczności podjęcia pracy sekretarki u ociemniałej Elisabeth Paris: znajoma matki szukała kogoś odpowiedniego dla francuskiej pisarki i tłumaczki i zaproponowała zajęcie Marii Skrochowskiej.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Zofii Sadowskiej z lat 1939–1955

Na początku wspomnienia Zofii Sadowskiej ukazują atmosferę lata 1939 r., przygotowania do wojny i wkroczenie do Łucka wojsk radzieckich. Obszernie przedstawione są deportacje ludności polskiej na wschód i próba udzielenia pomocy rodzinie Wdziękońskich. Odnotowane zostają działania NKWD, które przed opuszczeniem Łucka w czerwcu 1941 r. rozstrzelało około siedmiu tysięcy więźniów oraz narastające zagrożenie ze strony Ukraińców – Armia Krajowa tworzy w okolicy miasta punkty obrony przed nimi. Zapiski pokazują pracę autorki jako łączniczki w 27 dywizji AK – m.in.

publikacje

Wróć do listy

Drobne wspomnienia konspiratora

Olga Stande ujawnia, co skłoniło ją do napisania wspomnień – przeczytawszy wiele relacji z wydarzeń, w których brała udział, uznała, że inaczej pamięta niektóre zdarzenia. „Może warto zanotować tę inną wersję danego wydarzenia” – stwierdziła. W swoich wspomnieniach przedstawia przede wszystkim pracę w Polskiej Partii Socjalistycznej – Wolność Równość Niepodległość (PPS-WRN) w Krakowie, którą rozpoczęła w 1943 r. Polegała ona na prowadzeniu nasłuchu radiowego oraz redagowaniu pisma PPS-WRN „Naprzód”.

Strony