Janina Jaślikowska opisuje losy swojej rodziny w czasie II wojny światowej. Jej rodzice pochodzili z różnych stron. Matka urodziła się w ubogiej rodzinie w Sarzynie. Najmowała się do prac sezonowych, aż w końcu wyjechała do Stanów Zjednoczonych. Ojciec mieszkał k. Hrubieszowa, woj. lubelskie. By uniknąć wzięcia do wojska zaborców, również wyemigrował do Ameryki. Tam rodzice się poznali i założyli rodzinę. Urodzili im się dwaj synowie. Po odzyskaniu niepodległości powrócili do Polski. Kupili ziemię w rodzinnych stronach ojca i się pobudowali. Sporą sumę dali na rozbudowę kraju.

Autorka opowiada o sytuacji Polaków na Litwie w czasie II wojny światowej oraz o ich repatriacji. Ze swojego rodzinnego miasta, Wilna, wyjechała transportem uniwersyteckim 25.04.1945 r. Nie był to wyjazd dobrowolny, ani akceptowany. Polacy opuszczali swe domy, ponieważ Litwini stworzyli im jak najgorsze warunki do życia i nie dawali im żadnej nadziei, że to się zmieni.

Dokument stanowi oskarżenie autorki w stosunku do Litwinów, którzy w czasach II wojny światowej współpracowali z reżimem hitlerowskim przeciwko Polakom. Pisze, że „budując Litwę”, zmieniali Polakom nazwiska poprzez dodawanie do nich litewskich końcówek. W mieszanych małżeństwach wychowywali dzieci „po litewsku”. Gdy Stalin "oddał" im Litwę, rzucali w Polaków kamieniami i nie pozwalali im na śpiewy w kościołach. Kiedy sprzymierzyli się z Hitlerem, zaczęli mordować Polaków.

Relacja Marii Moniki Jankowskiej jest częścią listu jej siostrzeńca albo bratanka, Michała Rudnickiego, który skierował list do Ośrodka Karta na prośbę swej ciotki. W jej imieniu miał dać świadectwo martyrologii Polaków na Litwie w czasie II wojny światowej. Nadawca listu ma dosłownie cytować wspomnienia ciotki, która jest ostatnim żyjącym świadkiem bestialskiego mordu Litwinów na dwóch polskich księżach w miasteczku Nowe Święciany (ob. Švenčionėliai).

Historia rodziny autorki, pochodzącej z Wileńszczyzny. Babcia Michalina, biedna dziewczyna, pracowała jako pokojówka w majątku Rejentpol w woj. wileńskim. Zakochał się w niej syn dziedzica, Bronisław. Ponieważ rodzice chłopaka nie zgadzali się na małżeństwo, młodzi uciekli z domu. Wzięli ślub w Piotrogrodzie (obecnie Petersburg) i wyjechali do Suwałk. Dziadek pracował jako technik drogowy, a babcia zajmowała się domem i dziećmi (urodziła ich pięcioro). W 1916 r., gdy miało urodzić się piąte dziecko, Maria (matka autorki), rodzice dziadka przyjęli ich rodzinę do majątku Rejentpol.

Autorka opowiada o dzieciństwie spędzonym na Rzeszowszczyźnie, poświęcając szczególną uwagę epizodom związanym z działalnością ukraińskich nacjonalistów. Tuż po wojnie mieszkała z matką, babcią i wujkiem (bratem matki) we wsi Głogów. Byli tzw. „komornikami”.

Dokument przedstawia wspomnienie autorki z wydarzeń na Wołyniu w 1943 r. Historie, które przedstawia, miały miejsce w Kisielinie i pobliskich wsiach. W niedzielę 11 lipca miejscowa ludność zebrała się na mszy św. Była to druga eucharystia od czasu otwarcia kościoła; przedtem Niemcy nie pozwalali na organizację zgromadzeń. Pod koniec nabożeństwa do budynki weszli uzbrojeni Ukraińcy i odczytali (autorka nie podaje, z jakiego dokumentu), że Polacy są coś winni Niemcom i ponoszą za to karę. Zaraz potem napastnicy zaczęli strzelać do wiernych.

List Krystyny Huber do Archiwum Wschodniego pisany przede wszystkim jako objaśnienie załączonych do niego materiałów biograficznych. Do korespondencji autorka dodaje pamiętnik ojca oraz swoje własne wspomnienia. List zawiera wyjaśnienie, kim był ojciec autorki oraz w jakich okolicznościach powstał jego pamiętnik. Jan Wierny był przed wojną pracownikiem państwowym. W kwietniu 1940 r. został aresztowany i wywieziony do łagru wraz z resztą rodziny. On sam trafił do Kotłasu, krewni zaś do Aleksandrówki. Po amnestii wstąpił do II Korpusu Wojska Polskiego.

List kierowany jest do Janusza Opawki z Archiwum Wschodniego. Autorka pisze w sprawie wspomnień Hanny Hugon z d. Królikowskiej zatytułowanych Ostatni tydzień przed Powstaniem Warszawskim. Informuje, że Hugon była narzeczoną jej ciotecznego brata Piotra Schucha. Zaginął on w powstaniu i nie został odnaleziony. Autorka obecnie mieszka we Francji, gdzie wyszła za mąż. Do listu dołącza także swoje własne wspomnienia, które napisała w języku francuskim dla swoich bliskich. Przesyła do Archiwum Wschodniego polskie tłumaczenie tekstu.

Hanna Hugon spisała wspomnienie w formie dziennika, opowiadające o ostatnich dniach przed wybuchem powstania warszawskiego. Autorka była blisko spokrewniona z gen. Grotem Roweckim (poprzez matkę, Halinę Królikowską z d. Chrzanowską).