publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z lat 1940–1945

Janina Gała opisała doświadczenia swojej mieszkającej w Truskawcu (obecnie Ukraina) rodziny – siostry, ojca i matki – oraz ciężkie dzieciństwo podczas II wojny światowej, m.in.: warunki egzystencji, prześladowania ze strony ludności ukraińskiej, aresztowanie ojca, ukrywanie się, wywózkę siostry do Niemiec. We wspomnieniach znalazły się wzmianki m.in. na temat UPA i mordów dokonywanych na ludności żydowskiej.

publikacje

Wróć do listy

Repatrianci – relacja Władysławy Gilewskiej

Władysława Gilewska jako młoda dziewczyna została w 1945 r. przesiedlona z Wołynia, z terenów dzisiejszej Ukrainy. Autorka podkreśla w swoich wspomnieniach ogromne poczucie zagrożenia (grasujące bandy mordujące ludność polską), które sprawiło, że nie żałowała wyjazdu. W krótkiej, rzeczowej relacji Gilewska przybliża m.in.: warunki, w jakich osadnicy przybywali na tzw. Ziemie Odzyskane, sytuację po dotarciu na miejsce (poszukiwanie miejsca do osiedlenia, niebezpieczeństwa) i życie w nowym domu – dzielone przez jakiś czas z jego niemieckimi mieszkańcami.

publikacje

Wróć do listy

Nie wybiera się sobie ani daty

Wspomnienia Barbary Jokiel są faktograficznym, zwięzłym i jednocześnie pełnym interesujących szczegółów zapisem dotyczącym wczesnego dzieciństwa autorki, które przypadło na II wojnę światową i lata powojenne. Pamięć tych lat, ukazana z perspektywy małego dziecka, jest jednocześnie spisaną historią losów rodziny autorki, w której Jokiel po latach opisuje m.in. okupację Wilna, wrażenia i warunki podróży przesiedleńczej na zachód w 1946 r. oraz nowe życie w Szczecinie.

publikacje

Wróć do listy

W pamięci dziecka

Wspomnienia Hanny Jarodzkiej obejmujące okres sprzed okupacji aż do czasów powojennych. Jako dziecko mieszkała z rodzicami w Koninie; szczęśliwe dzieciństwo przerwał wybuch II wojny światowej. Okupację spędziła na wsi. Po wojnie rodzina osiadła we Wrocławiu. Autorka wspomina losy rodziny na tle wydarzeń historycznych: wojny, zjednoczenia Niemiec, stanu wojennego. Autorka zachowała dystans wobec przedstawianych wydarzeń, starając się oddać przeszłość dokładnie tak, jak ją zapamiętała.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Wandy Kindy

Wanda Kinda, urodzona i mieszkająca na Podolu (obecnie Ukraina) opisała realia II wojny światowej na Kresach i akcję przesiedleń Polaków po II wojnie światowej. Wojna przerwała jej młodość. Aby uniknąć wywózki na roboty do Niemiec, pospiesznie wyszła za mąż. W obawie przed UPA, napadami i prześladowaniami kilkakrotnie zmieniała miejsce pobytu (Ludwikówka, Stanisławów).

publikacje

Wróć do listy

Długa droga na zachód

Kazimiera Książek opisuje swoje przeżycia z lat II wojny światowej, którą przeżyła we Lwowie i skąd wyjechała w 1945 r. na Ziemie Odzyskane. Wspomina m.in. wydarzenia z okupacji sowieckiej i niemieckiej: aresztowania, wywózki na Syberię, ukrywanie się, eksterminację Żydów oraz swoją wojenną egzystencję – najpierw wspólną z mężem, a pod koniec wojny samotną. Z zapisków autorki wyłania się portret sprawczej i zaradnej kobiety, która potrafiła w trudnym okresie samodzielnie wyżywić rodzinę, opiekując się trójką dzieci.

publikacje

Wróć do listy

Repatrianci – relacja Olgi Lickindorf

Wspomnienia Olgi Lickindorf z sześcioletniego zesłania na Syberię są przejmującym zapisem przeżyć małych dzieci, które jedynie dzięki zaradności i heroizmowi swej matki przetrwały warunki zsyłki. Zapiski zawierają opis realiów podróży, przybycia i egzystencji w Barnaule po wcieleniu ojca autorki do wojska. Lickindorf opisuje nieprzerwane starania matki, która imała się różnych sposobów, żeby wykarmić czwórkę małych dzieci – nauczyła się m.in. wróżyć z kart i w ten sposób zarabiała. Autorka wspomina ogromny, ciągły głód, choroby i klimat, który dodatkowo utrudniał życie zesłańcom.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Cecylii Łuciów z zesłania na Sybir

Wspomnienia Cecylii Łuciów z lat wojny, kiedy jako dziewczynka została wywieziona z rodziną na Syberię. Zachowując perspektywę dziecka, autorka opisała swoje i rodziny życie przed wojną, w jej trakcie i na zesłaniu. Miała troje starczego rodzeństwa. Matka prowadziła gospodarstwo rolne, ojciec był kierownikiem w spółdzielni mleczarskiej. Wojna rozłączyła rodzinę – ojciec został zmobilizowany, matkę autorki aresztowano i wywieziono wraz z dziećmi.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Ireny Magier

Wspomnienia obejmują życie Ireny Magier do 1945 r., kiedy w ramach akcji przesiedleńczej opuściła rodzinne miasto Stryj (obecnie Ukraina). Autorka opisała sielankowe dzieciństwo i młodość, m.in. lata szkolne i swoje koleżanki – Żydówki, Ukrainki, które wg niej żyły ze sobą „w idealnej zgodzie”. W prywatnym gimnazjum wszystkie Żydówki, Ukrainki i Polki musiały jednakowo odmawiać katolicką modlitwę, a lekcje religii były obowiązkowe bez względu na wyznanie. Autorka ukazała także lata wojny i tragiczne losy swojej rodziny: aresztowania, wywózkę na Syberię i śmierć bliskich (m.in.

publikacje

Wróć do listy

Osadnictwo polskie po roku 1945 na Ziemiach Zachodnich i Północnych – wspomnienia Marii Piszczek

Maria Piszczek we wspomnieniach szczegółowo opisuje wojenne losy swej rodziny i długą drogę, którą przebyła ze Lwowa do Krosnowic na tzw. Ziemiach Zachodnich, gdzie trafiła w ramach akcji przesiedleńczej w 1945 r. Autorka przedstawia m.in.: wydarzenia z życia rodzinnego, warunki egzystencji podczas okupacji we Lwowie – najpierw sowieckiej, następnie niemieckiej (aresztowania i wywózki, atmosferę panującą wśród Polaków mieszkających we Lwowie) oraz swoją wędrówkę po opuszczeniu Lwowa w 1942 r.

Strony