publikacje

Wróć do listy

Kazik w mundurze O.L.K. (1920 r.)

Wiersz autorstwa Zofii Zawiszanki ku czci Wandy Gertz „Kazika”, jej przyjaciółki z czasów służby w Ochotniczej Legii Kobiet. Podmiot liryczny utworu z zachwytem opowiada o przyjęciu przez Gertz męskiej tożsamości na czas walk, mówi o „Rycerce-dziewczynie”, w której osobie stapiają się „męski honor żołnierza i godność dziewicy”. Wiersz składa się z trzech strof czterowersowych i posiada rymy krzyżowe.

publikacje

Wróć do listy

Relacja o powstaniu w getcie warszawskim

Urywek pamiętnika z dni od 19 do 27 kwietnia 1943 roku. Tekst dotyczy powstania w warszawskim getcie. Ponieważ Autorka ukrywała się w podziemiach szopu, pisała dużo o nastrojach panujących w tym miejscu. Wiele informacji o towarzyszach, relacje między ukrywającymi się Żydami, niewiele o samym powstaniu z powodu braku informacji.

publikacje

Wróć do listy

[brak]

Tekst obejmuje okres od 1 lipca do 15 sierpnia 1944 roku i stanowi opis deportacji z łódzkiego getta oraz jego wysiedlenia.

publikacje

Wróć do listy

Urywek z pamiętnika

Dokument obejmuje lata 1942-1943, brak adnotacji umożliwiającej stwierdzenie daty sporządzenia.

Autorka, Polka, radna w Wieliczce, opisywała obserwowaną przez siebie rzeczywistość. Tekst otwiera opis likwidacji getta utworzonego w maju 1941 roku. W getcie przebywało około 7.000 osób, jego likwidacja odbyła się latem 1942.

publikacje

Wróć do listy

List Wandy Gertz do Marii Wittek z 1.02.1949

Odpis datowanego na 1 lutego 1949 r. listu Wandy Gertz do Marii Wittek na temat, mającego wejść w życie 15 marca 1949 r., projektu etatu i obsady personalnej w Auxiliary Territorial Service. Gertz referuje dowódczyni, że została zaproszona przez gen. Łakińskiego do objęcia jednego z dwóch planowanych etatów oficerskich w Auxiliary Territorial Service.

publikacje

Wróć do listy

Szpital na Czystem i ja.

Autorka opisuje działalność Szpitala Żydowskiego na Czystem od początku wojny prawie do chwili jego likwidacji. Obszernie pisze o pracy w trakcie kampanii wrześniowej i okupacji. Opisuje proces przeniesienia szpitala do getta i jego zadania na nowym miejscu (braki leków, opatrunków, problemy lekarzy i pielęgniarek).

publikacje

Wróć do listy

Akta w sprawie karnej Edith Grünwald

Dokument stanowi część akt w postępowaniu sądowym przeciwko Edith Grünwald. Była ona osobistą sekretarką Oberscharführera Herberta Kirschnera, szefa registratury w Politische Abteilung KL Auschwitz. Edith została zauważona i zatrzymana przez Danutę Urbańską 26 maja 1945 r. na dworcu w Katowicach. Urbańska zobaczyła nazwisko sekretarki Kirschnera na liście osób, które zgłosiły się do Czerwonego Krzyża. Grünwald była Żydówką, więźniarką obozów Auschwitz-Birkenau, Ravensbrück, Malchow i zamierzała wyjechać do Holicza na Słowacji.

publikacje

Wróć do listy

Tak to wyglądało w Ostrożcu

Pamiętnik spisany po roku 1944, stanowiący zapis historii Sary Nejter i jej rodziny.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z okupacji niemieckiej. Sierpień 1939 r. – 25 listopada 1940 r.

Autorka spisała swoje wspomnienia z okresu początku okupacji, utworzenia getta, przesiedlenia i początkowego okresu mieszkania za jego murami. Dużo miejsca poświęca stosunkom pomiędzy Żydami a Polakami (np. w odniesieniu do zamiany mieszkań). Pisze o przepisach antyżydowskich, zamieszaniu towarzyszącemu ich wprowadzaniu i szykanowaniu ludności żydowskiej. Zamieszcza także informacje dotyczące działalności organizacji samopomocowych, w szczególności żydowskiej opiece społecznej, z którą była związana.

publikacje

Wróć do listy

Relacja o powstaniu warszawskim

Relacja dotyczy losów Kazimiery Olszewskiej w czasie powstania warszawskiego. Powstanie spędziła na Ochocie, czekając na rozkaz dowódcy i próbując odnaleźć go na własną rękę. Przez chwilę pracowała jako minerka, a następnie pełniła służbę sanitarną aż do pacyfikacji Ochoty i ewakuacji ludności przez Niemców. Po krótkim pobycie na Zieleniaku dotarła na Dworzec Zachodni, skąd odchodził transport do obozu przejściowego w Pruszkowie. W Pruszkowie udało jej się jednak uniknąć obozu – ukrywała się w rowie i następnego dnia wyruszyła piechotą z powrotem do Warszawy.

Strony