publikacje

Wróć do listy

Dziennik (t. 2)

Drugi tom dziennika Alicji Wahl powstawał w okresie od czerwca 1965 do przełomu lutego i marca 1969. Otwiera go cytat z pism filozoficznych Stanisława Brzozowskiego, poświęcony irracjonalności życia zbiorowego, które nieświadomie współtworzy każdy człowiek. Cytat koresponduje z refleksją zapisaną na kolejnej stronie z okazji wernisażu 17 czerwca 1965 roku: „Cały ten lepki gnój z którego powstałam i w którym obracam się to mój obornik, a że dbają o niego to może kiedyś, coś tam z niego wyrośnie” (sk. 3).

publikacje

Wróć do listy

Dziennik (t. 1)

Pierwszy tom dziennika Alicji Wahl zawiera wpisy od września 1959 roku do wiosny 1965 roku. Zapiski w brulionie formatu A4 prowadzone są w charakterystyczny sposób: jedno lub kilka zdań, rzadziej kilka akapitów, zapisanych jest na górze strony, kolejna notatka dzienna dopiero na następnej. Krótkie wpisy często ciążą ku metaforom oddającym nastrój chwili lub aforyzmom ujmującym refleksje o życiu, np.: „Jestem jak opuszczony dom. Z zupełnym spokojem patrzę jak pustoszeje i coraz bardziej rozpadam się.” (sk. 12). 

publikacje

Wróć do listy

List Izabeli Działyńskiej z Czartoryskich do Gucia Czartoryskiego

Osobisty list Izabeli z Czartoryskich Działyńskiej do Gucia Czartoryskiego, syna jej brata Władysława, został napisany w maju 1872 r. Utrzymany w tonie swobodnym, przyjacielskim, bez konwenansów, świadczy o bardzo bliskich relacjach ciotki z bratankiem. Został napisany w języku polskim, co w przypadku Izabeli jest rzadkością. Zdecydowana większość zachowanej korespondencji córki Adama J. Czartoryskiego została napisana w języku francuskim.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik stanu wojennego 1981-1983

Maria Chmielewska-Jakubowicz zaczęła pisanie swojego dziennika 13 grudnia 1981 r., na wieść o wprowadzeniu stanu wojennego. Prowadziła go dość nieregularnie, z kilkumiesięcznymi odstępami pomiędzy kolejnymi wpisami. Z wyjątkiem pierwszego wpisu, wszystkie są opatrzone pełną datą. Autorka koncentruje się na przedstawianiu wydarzeń politycznych oraz nastrojów i emocji zbiorowych, wydarzenia i sprawy dotyczące własnego życia opisuje skrótowo i lakonicznie. Swoim odczuciom i emocjom poświęca więcej uwagi wówczas, gdy dotyczą one aktualnych wydarzeń politycznych.

publikacje

Wróć do listy

W cieniu wielkiego drzewa

Podzielony na dwie części pamiętnik Hali (Haliny) jest zapisem jej dwóch podróży do Polski, za każdym razem w ważnych sprawach rodzinnych. Autorka opisuje Polskę z podwójnej perspektywy: tęskniącej do ojczyzny emigrantki i obywatelki Stanów Zjednoczonych, pewnej swojej wartości i przekonanej o wyższości cywilizacyjnej nowego kraju. Hala jest powojenną emigrantką. Przeżyła wysiedlenie z Warszawy po powstaniu warszawskim, wywózkę do pracy przymusowej, pobyt w obozie dla dipisów (displaced persons).

publikacje

Wróć do listy

Moje życie w PRL

Nadesłane na konkurs na pamiętnik z ostatnich siedmiu lat w Polsce, ogłoszony wspólnie przez Rozgłośnię Polską Radia Wolna Europa i redakcję paryskiej „Kultury” we wrześniu 1982 r. wspomnienia opisują życie autorki w Polsce od późnych lat 60. do roku 1980. Napisane zostały z perspektywy wiedzy o wydarzeniach lat 1980–1981, zawierają ocenę okresu kryzysu gospodarczego narastającego od połowy lat 70. Autorka koncentruje się na opisie własnego życia, ukazując je na tle sytuacji ekonomicznej, społecznej i politycznej Polski.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Marii Leokadii Sternickiej-Deymerowej z lat ok. 1895–1972

Wspomnienia Marii Leokadii Sternickiej-Deymerowej z lat ok. 1895–1972 można określić jako autobiografię autorki. Opisuje ona po kolei swoje dzieciństwo, a zwłaszcza pobyt na pensji Urszulanek w Krakowie; swoją edukację i aspiracje literackie, w tym okres studiów literackich na Sorbonie w Paryżu, oraz niezwykłe koleje losu spowodowane małżeństwem z Şefikiem Hüsnü (1887–1959), tureckim lekarzem i działaczem politycznym, założycielem tureckiej partii socjalistycznej (wchłoniętej potem przez komunistyczną), członkiem Kominternu, którego poznała w Paryżu. 

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia i relacje dotyczące rodziny Skrzypków

W pierwszych słowach dokumentu Izabela Kozłowska pisze, że wywodzi się z rodziny Skrzypków, jest siostrą partyzanta o pseudonimie „Grzybowski”, czyli Władysława Skrzypka (1914/1916–1944). Autorka informuje, że rodzice zmarli wcześnie, w związku z czym jej jako najstarszej siostrze przypadł obowiązek opieki nad bratem. Relacjonuje, że Władysław odbył służbę wojskową i walczył w 1939 r.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik, czyli wszystkie myśli oraz wszelkie inne rzeczy

Wpis z 1 stycznia 1920 r. rozpoczyna informacja autorki, że powzięła postanowienie, by od Nowego Roku pisać codziennie. Żali się jednak na złe samopoczucie i niechęć do sporządzenia rzeczonej notatki. Jest to podyktowane faktem, że poprzedniego dnia umarła jej koleżanka z uniwersytetu, dziewiętnastoletnia „Myszka” Pyzikowska (tożsamość nieznana). Kolejnego dnia miał odbyć się jej pogrzeb. Pierwsze zapisy ubogie są w elementy faktograficzne. Opis w dużej mierze opiera się na sercowych rozterkach twórczyni zeszytu związanych z „Wikiem” i „Funiem”.

publikacje

Wróć do listy

List Marii Sikorskiej do Juliana Ochorowicza

Autorka daje w liście ujście kumulującym się przykrym emocjom. Zwraca się do Ochorowicza „Najdroższy i najukochańszy mój Wujku!”. Wyraża współczucie z powodu traktowania, z którym mierzy się adresat; we wstępie pisze o powszechnej zazdrości wobec jego rozumu i o ludzkim wścibstwie. Kobietę martwi, że mogła się do tego przyczynić, i choć sama również cierpi, jest z tym pogodzona. Zawiodła się na ludzkiej naturze, co ubiera w słowa o podłym świecie. Wzmiankuje, że – jak jej powtórzono – Ochorowicz (jeden z pionierów psychologii doświadczalnej i klinicznej) ją „usypiał”.

Strony