publikacje

Wróć do listy

Guzik

Tekst opowiada o seansie znanego warszawskiego medium, pewnego rymarza o nazwisku Guzik. Zgodnie z opowieścią, o dokonaniach Guzika rodzina autorki dowiadywała się od pana Hippe, felczera. Gdy wieści o medium dotarły do ojca piszącej, ten postanowił go zaprosić na wieczór do domu. Planowany seans odbył się w 1921 r. w mieszkaniu rodziców autorki, znajdującego się w kamienicy na rogu placu Saskiego i ulicy Królewskiej. W tekście przedstawiono opisy gabinetu, w którym odbył się seans, oraz okolicy domu (w tym czasie na placu Saskim miała miejsce rozbiórka soboru).

publikacje

Wróć do listy

Muzykolog z ekierką

Zbeletryzowane wspomnienie autorki o sierpniu 1950 r., spędzonym w willi wczasowej w Rościszowie (k. Dzierżoniowa). W czasie wakacji do autorki i jej męża, kompozytora Alfreda Gradsteina, przyjechała w odwiedziny Zofia Lissa (wybitna profesorka muzykologii – nazwisko Lissy jest nadpisane ręcznie nad skreśloną „Łucją Formizzą”). We wspomnieniową narrację autorka wplata również opowieść o miejscu: Rościszów leży w dolinie między górami, które nie zaznały wojny.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Blumy Altmed

W nagłówku pierwszej części relacji Blumy Altmed pt. Moje przeżycia umieszczono adnotację: „ur. 1925 r., studentka”. Pod datą 24 kwietnia 1943 r. znalazły się informacje o powstaniu w getcie. Autorka przywołała opinie Polaków, którzy mówili: „oby nareszcie skończyli z Żydziskami”, a także narzekania, że z powodu walk nie można spokojnie świętować Wielkanocy („Co też te Żydziska sobie myślą. I tak zginąć muszą”). Altmed w tym czasie wydostała się z getta.

publikacje

Wróć do listy

Poezja obozowa: wiersze Wiesławy Grzegorzewskiej-Nowosławskiej

Zbiór wierszy o charakterze autobiograficznym, odnoszących się do wojennych losów autorki, która po pobycie na Pawiaku została przetransportowana na Majdanek. „Dla Krysi od Wiesi” to wspomnienie wieczornych rytuałów w baraku Pawiaczek. Autorka opisuje modlitwę odmawianą przez jedną z więźniarek, pieśń śpiewaną przez inną, wspólne przygotowywanie kolacji.

publikacje

Wróć do listy

Częstochowa

Autorka opisuje historię klasztoru na Jasnej Górze, podkreślając znaczenie cudownego obrazu dla narodu polskiego. Znajdujący się w Kaplicy Matki Boskiej obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, cel pielgrzymek milionów wierzących, został sprowadzony do Częstochowy przez księcia Władysława Opolskiego w 1382 r. i umieszczony w drewnianym kościółku na Jasnej Górze. Następnie na jego miejscu zbudowano murowaną świątynię, która z czasem została rozbudowana. Dobudowano klasztor i mury obronne oraz wieżę, która doszczętnie spłonęła w 1690 r.

publikacje

Wróć do listy

Listy Matki Urszuli Ledóchowskiej do Marii Leokadii Sternickiej-Deymer z lat 1921–1937

W zachowanym korpusie listów Urszuli Ledóchowskiej do Marii Leokadii Sternickiej-Deymer autorka zwraca się do adresatki formułami „kochana Lodziu”, „kochane dziecko”, „dziecino moja”. Podpisuje się pod listem jako „Matuchna”. Listy mają częściowo charakter informacyjny – Ledóchowska powiadamia adresatkę o miejscach, w których przebywała, wyraża nadzieję na spotkanie, zapraszała do Pniew (Poznańskie), jeśli Sternicka miała zamiar jechać do Berlina. W wielu miejscach listy mają również charakter religijny. Ledóchowska wspiera Leokadię w wierze, podejmując wątki religijne. Np.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki Anny Reiterowej z lat 1949–1968

Pierwszy zeszyt „Kontrola wewnętrzna” od 17 stycznia 1949 r. do 20 października 1950 r.. Zapiski bardzo osobiste, dotyczą głównie życia religijnego i doskonalenia charakteru w odniesieniu do wskazówek zawartych w Piśmie Świętym i książkach, które czyta (np. „Dobroć” Fabra). Reiterowa przeżywa niemożność skupienia podczas modlitwy, zauważa, że podczas wieczornego rachunku sumienia wspomina przede wszystkim o dobrych rzeczach, które uczyniła, a nie o złych.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik Marii Zamoyskiej

Pamiętnik Marii Zamoyskiej obejmuje lata 1860–1924. Rękopis rozpoczynają wspomnienia z dzieciństwa i młodości, które autorka spędziła z rodziną w Paryżu. Zamoyska poświęciła wiele miejsca osobom, które wpłynęły na ukształtowanie się jej osobowości i poglądów oraz na wykształcenie. Obok matki, Jadwigi Zamoyskiej, wymienia trzy kobiety, które odegrały istotną rolę w jej życiu: Annę Birt (zasłużoną nauczycielkę jej matki), Klarę Dembińską (osobistą nauczycielkę autorki) oraz Michalinę K. z Kórnika (służącą matki).

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z pierwszej młodości Ksawery Garbińskiej

Wspomnienia Ksawery Garbińskiej obejmują czas jej wczesnej młodości. Autorka, decydując się pisać pamiętnik, zamierzała „wprowadzić [matkę, ojca i rodzeństwo] w najgłębsze uczucia i tajniki myśli, zaspolić dusze i serca". W zapiskach pojawiają się osobiste wynurzenia, opisy doświadczeń religijnych, a także zostały przypomniane chwile, które spędzała z rodziną na łonie natury.

publikacje

Wróć do listy

Pamiątka z roku 1863 i 1864

Tekst Heleny Ziemiałkowskiej składa się z odpisów listów jej męża Floriana wysłanych z więzienia oraz kopii utworów różnych pisarzy i poetów. Dobór fragmentów obrazuje ideową i historiozoficzną koncepcję autorki, która w ten sposób przedstawia projekt sztuki zarówno uduchowionej, jak i zaangażowanej społecznie. 

Strony