Pamiętnik N.Z. Ligi Kobiet Galicji i Śląska. Od 1/8 1914 do 1/11 1918 r
Notatki i materiały do pamiętnika opracowane przez Zofię Moraczewską jesienią 1939 i zimą 1949 w Sulejówku pod Warszawą.
Notatki i materiały do pamiętnika opracowane przez Zofię Moraczewską jesienią 1939 i zimą 1949 w Sulejówku pod Warszawą.
Tekst Leokadii Śliwińskiej stanowi zwięzły zapis dziejów Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego w latach 1914-18. Początkowo na ziemiach zaboru rosyjskiego działało zaledwie 6 kół: w Warszawie, Ząbkowicach, Dąbrowie Górniczej, Będzinie, Kielcach i Końskich. Po ustąpieniu wojsk rosyjskich koła Ligi zawiązują się wszędzie. Na lata 1915-18 przypada okres największego rozwoju Ligi Kobiet PW na terenie b. Kongresówki.
Janina Kraszewska opisuje działalność Koła Ligi Kobiet w Zakopanem.
Z chwilą wybuchu I wojny światowej powstał w Zakopanem Komitet Kobiet Polek Opieki nad Żołnierzami Polskimi, zorganizowany przez męża autorki, Legionisty. Po utworzeniu się zakopiańskiego Koła Ligi Kobiet ww. komitet przyłączył się do niego. Autorka, powołując się na sprawozdanie będące w jej posiadaniu, podaje nazwiska kobiet należących do Zarządu i Komisji Rewizyjnej Koła w l. 1916-1917, łącznie liczba członkiń wynosiła wtedy 147. Dowiadujemy się także, że w skład Koła wchodziły następujące sekcje:
Autorka nakreśla ogólną atmosferę Zakopanego w czasie jej pobytu w l. 1917-18 i opisuje działalność tamtejszego Koła Ligi Kobiet, którego była przewodniczącą. Do Zakopanego przyjechała z Tarnopola jesienią 1917 r., gdzie z powodu okupacji rosyjskiej przez ostatnie 3 lata była odcięta od jakichkolwiek wiadomości o tym, co się dzieje w Galicji. Sporo czasu zajęło jej zatem rozeznanie się w sytuacji. Z Legionami zetknęła się wprawdzie już w Tarnopolu, odwiedzając w szpitalu rannych legionistów, ale o Lidze Kobiet nie słyszała.
Autorka opisuje genezę i przebieg tzw. „rozłamu” w Kole Warszawskim Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego (LKPW), który trwał od września 1915 r. do sierpnia 1916 r. Rozdźwięk, o którym mowa powstał w Zarządzie Głównym Ligi warszawskiej, na skutek działań dwóch spośród trzech członków Zarządu: Izabeli Moszczeńskiej i Heleny Ceysingerówny (3. członkiem była, opisująca te wydarzenia, Joanna Nieniewska), dążących do uzależnienia Ligi Kobiet, wbrew jej statutowi, od Naczelnego Komitetu Narodowego (NKN), prowadzącego politykę proaustriacką.
Autorka opisuje początek swojej działalności społeczno-politycznej i swoje spotkania z działaczem komunistycznym Szymonem Zachariaszem W 1922 r. Helena miała 17 lat, kończyła szkołę średnią i zdała maturę. Zapisała się na Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Warszawskiego i podjęła pracę jako nauczycielka języka polskiego i historii Polski w żydowskiej szkole ludowej. Wspólnie z koleżankami uczestniczyła w wykładach ze współczesnej literatury pięknej i politycznej, odbywających się w ramach Uniwersytetu Ludowego oraz spotkaniach Związku Zawodowego Pracowników Handlowych i Biurowych.
Helena Winogrodzka z d. Weigel urodziła się 7 X 1880 r. we Lwowie, jako córka Ignacego i Teresy Wieglów, mieszkających następnie w Oświęcimiu. Jej mężem był Alfred Winogrodzki, syn Piotra – powstańca styczniowego.
Zofia Wójcikowska z d. Sienkiewicz urodziła się w 1872 r. w Hrubieszowie, szkołę średnią kończyła w Lublinie na tajnych kompletach. Potem została nauczycielką. Pochodziła z rodziny o tradycjach niepodległościowych. Jej dziad - Michał Sienkiewicz walczył w Powstaniu Listopadowym, zaś ojciec - Ignacy Sienkiewicz w Powstaniu Styczniowym, po czym obaj byli zesłani na Sybir. Jej wuj, brat matki – Władysław Łatwiński zginął w walkach pod Krakowem w 1863 r.
Janina Wrzesińska należała do Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego (LKP PW) w Kielcach przez cały czas funkcjonowania tej organizacji, tj. w latach 1914–1921. Pracowała najpierw w sekcji intendentury, szyjąc i reperując bieliznę w schronisku dla Legionistów, a po zlikwidowaniu tej placówki w latach 1916–1917 – w sekcji szpitalnej, gdzie opiekowała się rannymi i chorymi. Pracowała także w sekcji opieki nad rodzinami Legionistów. W latach 1918–1919 wraz z innymi członkiniami LKP pełniła dyżury w utrzymywanej przez Ligę herbaciarni dla żołnierzy w koszarach przy ul.
Jadwiga Witczyńska z d. Turowska urodziła się we wsi Soczewka pod Płockiem. Jej ojciec zajmował się asekuracją budynków oraz prowadził gospodarstwo, dzierżawiąc ziemię. Jej wykształceniem zajmowała się przyjęta do domu rodziców nauczycielka. Rodzice starali się wpoić swoim siedmiorgu dzieciom patriotyzm, m.in. poprzez literaturę i opowiadania dziadka –powstańca styczniowego. Osierocona w młodym wieku, zmuszona była wraz z bratem i starszą siostrą pracować na utrzymanie rodziny.