publikacje

Wróć do listy

List Ireny Grosz do Franciszki Themerson, 16.09.1954

16 września 1954 r., czyli w czasie, kiedy obie korespondentki są już blisko w piątej dekadzie życia, Irena Grosz pisze list do Franciszki Themerson po blisko dwudziestu latach od wyjazdu malarki z Polski. Przyjaciółki utrzymują ze sobą bliski kontakt prawdopodobnie od dawna, czego dokument zdaje się wyraźnym potwierdzeniem. Pierwszy z serii zachowanych listów sprawia wrażenie wyrwanego kontekstu w tym sensie, że jest on kontynuacją rozmowy osób doskonale poinformowanych o swojej codzienności, nie zawiera więc prób rekapitulacji zdarzeń wcześniejszych niż te najbardziej bieżące. Grosz nawiązuje do planowanego przez Themersonów wyjazdu do Polski („Jeśli będziecie nad Morskim Okiem – dajcie znaczki Łapińskim dla Jędrka, mojego przyjaciela”), a także wspomina o swoich staraniach, jak można przypuszczać, o wydanie jednej z książek dla dzieci autorstwa małżeństwa („Co z Naszą Księgarnią – nie wiem jeszcze, przyznam ze skruchą, że nie dzwoniłam, ale jutro na pewno”). Planowana podróż Themersonów do Polski była możliwa głównie z tego względu, że oboje artyści mieli już w tym czasie obywatelstwo brytyjskie, a przekraczanie granic było dla nich bezpieczne w sensie politycznym. Trudno jednoznacznie stwierdzić, ale prawdopodobnie z tej przyczyny ich pierwsza wizyta w kraju odbyła się dopiero blisko piętnaście lat po jego opuszczeniu. Zarówno pierwsza podróż, jak i kolejne były zresztą niewolne od krytycznych komentarzy wyrażanych przez artystów, co momentami przybierało formę głębokiego poruszenia w wymiarze etycznym. Themersonowie odwiedzali więc Polskę ze sporą dozą dystansu, której korzeni warto szukać nie tyle w stosunku do władzy, ile w ich obserwacjach na temat zachowań ludzi, których widywali podczas kilku dni spędzonych w Zakopanem czy w Warszawie.

Autor/Autorka: 
Współautorzy: 
Miejsce powstania: 
Warszawa
Opis fizyczny: 
karta biała A4, niebieski tusz, długopis
Postać: 
luźne kartki
Technika zapisu: 
rękopis
Język: 
Polski
Dostępność: 
dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
1954
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
brak sygnatury
Tytuł kolekcji: 
Archiwum Themersonów
Uwagi: 
charakter pisma stosunkowo czytelny, duże znaki, pisane prosto i w sposób zamaszysty, brak skreśleń, wysoka świadomość poprawności językowej
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Data dzienna: 
16 wrz 1954
Osoba, której dotyczy treść: 
Główne tematy: 
kobiety artystki, kobiety malarki, kobiety graficzki, przyjaźń między kobietami, przyjaźń intelektualna, epistolografia, emigracja powojenna
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
1954
Nośnik informacji: 
papier
Gatunek: 
list
Tytuł ujednolicony korespondencji: