publikacje

Wróć do listy

Relacja Eugenii Gutstadt

Eugenia Gutstadt opisuje początek wojny i okupacji: wkroczenie wojsk niemieckich do Radomia, prześladowania ludności żydowskiej, nakładane kontrybucje, utworzenie getta i powołanie Judenratu, a także akcje likwidacyjne w getcie. W 1943 r. ucieka z mężem i synem do Warszawy, ukrywają się po tzw. aryjskiej stronie.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Dwojry Szczucińskiej

Dwojra Szczucińska opisuje prowokację gestapo (sprawa Hotelu Polskiego) i rolę, jaką odegrał żydowski agent gestapo Lolek Skokowski. Na przełomie 1941 i 1942 r. z inspiracji szwajcarskich organizacji żydowskich na terenie Generalnej Guberni Żydzi mogli ubiegać się o paszporty państw, z którymi III Rzesza nie była w stanie wojny (głównie dokumenty wystawione przez kraje Ameryki Południowej) i uzyskać pozwolenie na wyjazd z Europy.

publikacje

Wróć do listy

The Birds Are Singing Again

Tekst obejmuje lata 1939-1945

Autorka skupiła się na opisaniu swoich wojennych przeżyć – pobytu w warszawskim getcie oraz ucieczce na „aryjską stronę”. Opisała ukrywanie się w Zielonce, na terenie Warszawy i w Bobrownikach.

Sporo miejsca poświęciła warunkom panującym w getcie – niedostatkom, głodowi, przeludnieniu, strachowi. Wspomniała o szmalcownikach i groźbie wydania. Opisała docierające do niej informacje dotyczące powstania warszawskiego, łapanek, egzekucji. We wspomnieniach pojawiają się informacje dotyczące rodziny i życia przedwojennego.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z getta i z „strony aryjskiej”

Autorka poświęciła tekst swojemu bratu, Ariemu „Jurkowi” Wilnerowi, który był syjonistą związanym z Haszomer Hacair.

Bohater tekstu w czasie wojny przebywał w Wilnie i we Lwowie, używał nazwiska Jerzy Borowski. W roku 1942 przyjechał do Warszawy, odpowiadał za zakup i szmugiel broni do getta. Zginął w czasie powstania w getcie warszawskim.

publikacje

Wróć do listy

Sprawa „specjalnych” domów w dzielnicy żydowskiej

Apel (memoriał) o pomoc dotyczący sytuacji ludzi zamieszkujących w „domach specjalnych” w getcie warszawskim w 1942 roku. Mieszkańcy, pozostawieni sami sobie, wegetowali w warunkach określonych przez Autorkę mianem „beznadziejnych”- umierali w skutek chorób, epidemii, niedożywienia i głodu.

publikacje

Wróć do listy

Zagłada getta żydowskiego w Warszawie

Autorka poświęciła tekst kronikarskiemu zapisowi eksterminacji ludności żydowskiej oraz likwidacji getta warszawskiego.

Zapiski otwierają informacje dotyczące sytuacji w getcie warszawskim w 1942 roku (w tym selekcje i wywózki). Autorka odnotowała zabójstwa dokonane w nocy z 17 na 18 maja 1942 roku na działaczach społecznych działających w getcie. Opisała także zasłyszane wieści dotyczące zagłady na Kresach Wschodnich oraz w Kraju Warty, jak i historie dotyczące wywózek do obozów zagłady. Oddała generalną atmosferę strachu w getcie w trakcie akcji likwidacyjnej.

 

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z okresu okupacji część I

Wspomnienia z okresu okupacji, część I.

 

Tekst powstał pomiędzy rokiem 1961 a 1967, opisuje wydarzenia z okresu 1941-1945.

 

Autorka opisała grupę dywersyjną, powiązaną z działającą przed wojną Komunistyczną Partią Zachodniej Ukrainy, oraz akcje dywersyjne, w których brała udział lub o których słyszała. Zadania te wypełniała w okresie od 1941 roku, do swojego wyjazdu do Warszawy, który nastąpił na początku 1942 roku.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Romy Elster

Test składa się z dwóch części, obejmuje lata 1939-1945, powstał w okresie od 1960 o 1961 w Thonon-les-Bains, we Francji.

 

Część I

publikacje

Wróć do listy

The Stolen Years

Autorka spisała swoje wspomnienia w 1985 roku w języku angielskim. Tekst otwierają informacje dotyczące oblężenia Warszawy, w tym reakcje ludzi, przewidywania i nastroje panujące wśród warszawiaków. Irena sporo miejsca poświęciła opisowi śmierci jej pierwszego męża, który zmarł w szpitalu jesienią 1939 roku, w wyniku ran odniesionych w kampanii wrześniowej. W dalszej części wspomnień pojawiają się opisy dotyczące wprowadzana antyżydowskich praw i organizacji warszawskiego getta.

publikacje

Wróć do listy

Tygodnik Bunkrowy

Tygodnik pisany przez młodą Żydówkę ukrywającą się w warszawskich bunkrach i gruzach. Formuła gazety miała być z założenia satyryczna, tworzona dla „mieszkańców małego państewka”, jak autorka nazywa ludzi ukrywających się wraz z nią. Gazeta podaje zmyślone wiadomości, zawiera nieco wspomnień (np. z wycieczek po Polsce czy chodzeniu po górach), oraz informacji dotyczących życia w bunkrze. Do tych ostatnich zaliczyć można tekst  o „niesamowitym wynalazku” jednego z ukrywających się (schodku zbudowanym po to, by łatwiej dosięgnąć szpary, przez którą dawało się wyjrzeć na ulicę).

Strony