publikacje

Wróć do listy

Relacja NN o losach Żydów warszawskich w czasie wojny

Autorka opisuje Warszawę w czasie kampanii wrześniowej i przygotowania do nadejścia armii niemieckiej (w tym sypanie wałów). Później przechodzi do opisu sytuacji Żydów warszawskich. Pisze o przesiedleniu do getta w 1940 roku, postawie mieszkańców Warszawy i przychylnym Żydom nastawieniu Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej. Opisuje także działalność Żydowskiej Samopomocy Społecznej.

 

publikacje

Wróć do listy

Relacja o powstaniu w getcie warszawskim

Urywek pamiętnika z dni od 19 do 27 kwietnia 1943 roku. Tekst dotyczy powstania w warszawskim getcie. Ponieważ Autorka ukrywała się w podziemiach szopu, pisała dużo o nastrojach panujących w tym miejscu. Wiele informacji o towarzyszach, relacje między ukrywającymi się Żydami, niewiele o samym powstaniu z powodu braku informacji.

publikacje

Wróć do listy

Z moich wspomnień o „Kaziku”

Wspomnienia Zofii Zawiszanki o jej przyjaciółce, Wandzie Gertz „Kaziku”. Autorka opisuje okoliczności nawiązania przyjaźni z Gertz, która zaproponowała jej, by wzięła bezpośredni udział w walkach 1920 r. w szeregach Ochotniczej Legii Kobiet. Zawiszanka przyznaje, że choć walka bezpośrednia była jej niespełnionym marzeniem, to jednak propozycję musiała odrzucić ze względu na swoją czteroletnią córkę. Autorka dużo miejsca poświęca też swoim i Gertz spotkaniom z Józefem Piłsudskim, którego osobistą sekretarką Gertz została w 1926 r.

publikacje

Wróć do listy

Szpital na Czystem i ja.

Autorka opisuje działalność Szpitala Żydowskiego na Czystem od początku wojny prawie do chwili jego likwidacji. Obszernie pisze o pracy w trakcie kampanii wrześniowej i okupacji. Opisuje proces przeniesienia szpitala do getta i jego zadania na nowym miejscu (braki leków, opatrunków, problemy lekarzy i pielęgniarek).

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z okupacji niemieckiej. Sierpień 1939 r. – 25 listopada 1940 r.

Autorka spisała swoje wspomnienia z okresu początku okupacji, utworzenia getta, przesiedlenia i początkowego okresu mieszkania za jego murami. Dużo miejsca poświęca stosunkom pomiędzy Żydami a Polakami (np. w odniesieniu do zamiany mieszkań). Pisze o przepisach antyżydowskich, zamieszaniu towarzyszącemu ich wprowadzaniu i szykanowaniu ludności żydowskiej. Zamieszcza także informacje dotyczące działalności organizacji samopomocowych, w szczególności żydowskiej opiece społecznej, z którą była związana.

publikacje

Wróć do listy

Materiały dotyczące działalności oświatowej Celestyny Gryzeldy Działyńskiej, w tym korespondencja z lat 1832–1884

Zbiór korespondencji dotyczy działalności oświatowej Celestyny Gryzeldy Działyńskiej. Zawiera listy do niej zarówno od organizacji (np. redakcji „Sztandaru Polskiego” i „Strażnicy Polskiej”), jak i od osób fizycznych (np. Karola Forstera, Tomasza Rymarkiewicza, Marii Wilczyńskiej czy Witolda Zamoyskiego). Obok korespondencji w zbiorze znajdują się także druki, w tym oferty książek przeznaczonych dla ludu.

publikacje

Wróć do listy

Relacja o powstaniu warszawskim

Relacja dotyczy losów Kazimiery Olszewskiej w czasie powstania warszawskiego. Powstanie spędziła na Ochocie, czekając na rozkaz dowódcy i próbując odnaleźć go na własną rękę. Przez chwilę pracowała jako minerka, a następnie pełniła służbę sanitarną aż do pacyfikacji Ochoty i ewakuacji ludności przez Niemców. Po krótkim pobycie na Zieleniaku dotarła na Dworzec Zachodni, skąd odchodził transport do obozu przejściowego w Pruszkowie. W Pruszkowie udało jej się jednak uniknąć obozu – ukrywała się w rowie i następnego dnia wyruszyła piechotą z powrotem do Warszawy.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Róży Giergielewicz, ps. „Staszka”

Relacja przygotowana dla Komisji Historii Kobiet w Walce o Niepodległość, datowana na 30 maja 1974 r. Dotyczy przede wszystkim działalności konspiracyjnej Róży Giergielewicz w czasie II wojny światowej, między 1940 a 1944 r. Pojawiają się w niej jednak krótkie odwołania do lat przed- i powojennych. Giergielewicz opisuje wybuch wojny we wrześniu 1939 r., swoją pracę jako łączniczki Komendy Głównej AK od 1940 r., działalność w Kobiecych Patrolach Minerskich w 1941 r., a następnie służbę w Wydziale Legalizacji SZP-ZWZ-AK „Park” od 1942 r.

publikacje

Wróć do listy

Relacja własna z pracy konspiracyjnej w latach 1941–1944

Relacja opracowana na użytek Komisji Historii Kobiet w Walce o Niepodległość Polski przez Helenę Kwiatkowską w 1987 r. z wcześniejszych zapisków. Obejmuje okres jej pracy konspiracyjnej w Kobiecych Patrolach Minerskich od 1941 do 1944 r. Autorka omawia skład plutonu, przebieg szkoleń, udział w akcjach dywersyjno-sabotażowych w okresie okupacji, a także w powstaniu warszawskim. Wspomina też o okolicznościach aresztowania Jadwigi Kuberskiej „Mei”.

publikacje

Wróć do listy

List Wandy Maciejowskiej do Zofii Franio

List Wandy Maciejowskiej „Izy” do dowódczyni Zofii Franio „Doktór” w odpowiedzi na jej dwa wcześniejsze listy z prośbą o nadesłanie wspomnień o Irenie Bredel „Alinie”. Maciejowska tłumaczy się ze zwłoki w korespondencji, opisuje pokrótce powojenne losy środowiska, informuje dowódczynię o wstąpieniu do Związku Bojowników o Wolność i Demokrację i narzeka, że sprawy ich oddziału nie liczą się, jej zdaniem, w tej organizacji, o czym świadczyć ma m.in. brak obchodów dwudziestej piątej rocznicy istnienia Kobiecych Patroli Minerskich.

Strony