publikacje

Wróć do listy

Niektóre daty i fakta z życia Andrzeja Towiańskiego

Pierwsza znana biografia Andrzeja Towiańskiego została napisana jeszcze za jego życia. Opisuje wydarzenia do 1866 roku włącznie; kończy się zapowiedzią „artykułu, który prześle się z czasem” (k. 68v.). Narrację utrzymano w konwencji hagiografii. Nadzwyczajne okoliczności towarzyszą mistykowi od narodzin, którym błogosławią trzej zbłąkani w śnieżycy kapłani. Przez życie prowadzi go Opatrzność – jej narzędziem jest to „natchnięty Boską myślą” (k. 9) bezwzględny Generał-Gubernator, to poznana w podróży „staruszka prostaczka” (k.

publikacje

Wróć do listy

Listy Ksawery Mainard do Władysława Mickiewicza, 1873–1874

Dwa listy Ksawery z Deyblów Mainard do Władysława Mickiewicza stanowią większość zachowanej spuścizny wieloletniej kochanki Adama Mickiewicza i opiekunki jego dzieci. 30 grudnia 1873 roku informuje ona dawnego wychowanka, że chciałaby „w duchu chrześcijańskim z Nim się rozmówić” (k. 1). Zdecydowała się na to „po tylu z obu stron boleśnych zajściach” (k. 1) – możemy się domyślać, że chodzi tu m.in. o odmowę wsparcia finansowego w wychowaniu nieślubnej córki poety – ponieważ słyszała wiele dobrych rzeczy o adresacie od towiańczyka Edmunda Różyckiego.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik (t. 2)

Drugi tom dziennika Alicji Wahl powstawał w okresie  czerwiec 1965 – przełom lutego i marca 1969.  Otwiera go cytat z pism filozoficznych Stanisława Brzozowskiego, poświęcony irracjonalności życia zbiorowego, które nieświadomie współtworzy każdy człowiek, korespondujący z refleksją zapisaną na kolejnej stronie, z okazji wernisażu 17 czerwca 1965 roku: "Cały ten lepki gnój z którego powstałam i w którym obracam się to mój obornik, a że dbają o niego to może kiedyś, coś tam z niego wyrośnie" (sk. 3).

publikacje

Wróć do listy

List Izabeli Działyńskiej z Czartoryskich do Gucia Czartoryskiego

Osobisty list Izabeli z Czartoryskich Działyńskiej do Gucia Czartoryskiego, syna jej brata Władysława, został napisany w maju 1872 r. Utrzymany w tonie swobodnym, przyjacielskim, bez konwenansów, świadczy o bardzo bliskich relacjach ciotki z bratankiem. Został napisany w języku polskim, co w przypadku Izabeli jest rzadkością. Zdecydowana większość zachowanej korespondencji córki Adama J. Czartoryskiego została napisana w języku francuskim.

publikacje

Wróć do listy

Listy rodzinne do Jana Działyńskiego

Ostatni list Anny Sapieżyny do Jana Działyńskiego, męża jej ukochanej wnuczki, Izabeli Czartoryskiej, napisany kilka miesięcy przed śmiercią autorki. List został napisany przez inną osobę, ale podyktowany i podpisany osobiście przez księżną. Podpis ujawnia słabą kondycję fizyczną Anny (niepewne pismo, niekształtne litery). Główną intencją autorki listu jest uregulowanie spraw spadkowych i majątkowych żony Jana. Wyjaśnia, że przed śmiercią pragnie uporządkować majątek Izabeli, aby po jej zgonie nie było żadnych sporów między jej dziećmi i wnukami.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Marii Leokadii Sternickiej-Deymerowej z lat ok. 1895–1972

Wspomnienia Marii Leokadii Sternickiej-Deymerowej z lat ok. 1895–1972 można określić jako autobiografię autorki. Opisuje ona po kolei swoje dzieciństwo, a zwłaszcza pobyt na pensji Urszulanek w Krakowie; swoją edukację i aspiracje literackie, w tym okres studiów literackich na Sorbonie w Paryżu, oraz niezwykłe koleje losu spowodowane małżeństwem z Şefikiem Hüsnü (1887–1959), tureckim lekarzem i działaczem politycznym, założycielem tureckiej partii socjalistycznej (wchłoniętej potem przez komunistyczną), członkiem Kominternu, którego poznała w Paryżu. 

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (zesz. 8-11)

W zeszycie (nr 8) znajdują się zapiski z pobytów Matyldy Wełny w Trzcińcu w 1977 i 1978 r. Autorka pomaga rodzinie w pracach na polu. Zapisuje przy okazji obserwacje dotyczące lokalnej przyrody i relacjonuje codzienne życie na wsi. Wspomina o problemach małżeńskich swojej krewnej, H. Notuje też różne zasłyszane od miejscowych opowieści. Jedna z nich dotyczy żyjącej niegdyś w Trzcińcu ekscentrycznej kobiety, Marianny Gierejki: „25 lat pościła, nawet z mlekiem nie jadła – suchary, woda, kartofle. Przed śmiercią podali jej jedzenie zakropione mlekiem – odsunęła.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (t. 41)

Zapiski zaczynają się pod koniec maja 1934 roku. Autorka relacjonuje dalszy ciąg pobytu w Paryżu, gdzie jest ze swoim mężem. Poza zwiedzaniem Paryża i okolic (Wersal, Saint-Germain), spędzają również czas na spotkaniach towarzyskich, podczas których nawiązują nowe znajomości.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (t. 40)

Dziennik zaczyna się w marcu 1934 r., gdy autorka przebywa w swoim rodzinnym domu, w Bolcienikach. Mieszkają tam wspólnie z mężem od czasu wyprowadzki z Poznania, spowodowanej zwolnieniem go z Uniwersytetu Poznańskiego.

W domu przyjmują znajomych, jak zwykle odbywają się rozmowy i dyskusje na temat bieżących wydarzeń politycznych.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (t. 11)

W kolejnym tomie dziennika Janina Żółtowska opisała liczne wyjazdy z mężem, podczas których odwiedzali rodzinę i znajomych w Księstwie Poznańskim i na Litwie, przebywali w swoim domu w Krakowie, a także podróżowali po Francji. W grudniu 1913 r. byli w Wierzenicy u Augusta Cieszkowskiego (nazywanego przez autorkę panem Gugą), syna słynnego ekonomisty, potem odwiedzili z mężem Dobrojewo i Czacz (Jadwigę z Lubomirskich Zamoyską). Na początku 1914 r. znów znaleźli się w Krakowie, gdzie Janina zajmowała się głównie malowaniem i spotkaniami towarzyskimi.

Strony