publikacje

Wróć do listy

Dziennik 1939–1946

W odróżnieniu od pierwszego zeszytu relacjonującego szczegółowo pobyty Róży Erzepki w uzdrowiskach na przełomie XIX i XX w., zeszyt drugi, obejmujący lata okupacji hitlerowskiej i pierwszy rok po zakończeniu wojny, jest bardzo skąpy w informacje. Zapiski składają się z krótkich notatek na temat zmian miejsca pobytu autorki i członków jej rodziny, a także losów najbliższych osób – nie sposób powiedzieć, czy lakoniczność wpisów wiąże się z wojenną traumą, czy też z innych powodów diarystka nie chciała wdawać się w szczegóły bieżących wydarzeń.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia o Francyi w podróży szczęśliwej

Zasadniczy temat wspomnień Justyny z Brześciańskich Skibickiej stanowi podróż. Autorka rozpoczyna ją w Krakowie i odbywa dalej przez miasta leżące na terenie dzisiejszych Niemiec (Berlin, Poczdam, Drezno, Lipsk, Frankfurt nad Menem, Moguncja, Kolonia, Koblencja, Trewir) i Francji (Metz, Thionville, Paryż, Wersal, Sèvres, Saint-Cloud, Grenoble, Fontainebleau, Montmorency, Lyon, Awinion, Aix-en-Provence, Dijon, Chalon-sur-Saône, Cannes, Nicea, Nancy), opisywane lub wzmiankowane na niespełna sześciu stronach.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 20/29.11.1889–29.08.1897

Głównym tematem dziennika jest rodzina, a najważniejszymi wydarzeniami – narodziny kolejnych potomków (Marii i Eweliny) i poszczególne etapy ich dorastania (pierwsze dni po porodzie, odstawienie od piersi, ząbkowanie, pierwsze słowo, kroki, choroby itd.). O świecie pozarodzinnym autorka pisze, o ile był bezpośrednio związany z jej dziećmi; można uznać, że ten tom dziennika reprezentuje typ dziennika dla dzieci, popularnego w dziewiętnastowiecznej kobiecej diarystyce.

publikacje

Wróć do listy

zapiski osobiste [dziennik]

Aniela Gruszecka zapisuje w dzienniku uwagi dotyczące gniewu i żalu, jaki odczuwa do świata i samej siebie. Wspomina, że jest nierówno traktowana w związku małżeńskim (również przez rodzinę męża) oraz narzeka na niezrozumienie przez bliskich jej potrzeb samorealizacji na gruncie zawodowym. Autorkę prześladuje poczucie porażki zawodowej - dręczą ją niespełnione ambicje. Nie jest usatysfakcjonowana jako twórczyni, naukowczyni i kobieta. Brak prawdziwej miłości wydaje jej się równie dotkliwy, jak brak wiary innych w jej możliwości intelektualne.

publikacje

Wróć do listy

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Józefy Lach Szyrmy, 30.08.1836

Klementyna Hoffmanowa zawiadamia, że odebrała listy od Józefy Lach Szyrmy z wielką przyjemnością i codziennie o niej myśli. Komentuje wiadomość od adresatki, która donosi, że wybiera się do Krakowa. Życzy jej szczęśliwej podróży i porodu (Szyrma była wówczas w ciąży). Dodaje, że mąż Szyrmy, Krystyn, z pewnością będzie szukał dla dziecka imienia słowiańskiego. Pociesza adresatkę, że na pewno, mimo narodzin kolejnego dziecka, poradzą sobie finansowo.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik Magdaleny z Jordanów Ludomirowej Cieńskiej w Oknie 1893–1896

Pamiętniki nie mają jednorodnego charakteru. Część zapisków to lakoniczne informacje o bieżących wydarzeniach czy pogodzie, inne są obszernymi relacjami, np. opis podróży Cieńskiej do Krakowa, gdzie mieszkała do zamążpójścia. Na ogół autorka sporządzała notatki każdego dnia, ale w zapiskach występują też kilkudniowe przerwy spowodowane chorobą lub wyjazdem. Zwykle język wspomnień jest zwięzły, ale niektóre wpisy są pełne emocji, egzaltacji, patosu, zwłaszcza gdy dotyczą wątków patriotycznych czy refleksji natury religijnej. Treść notatek dotyczy przede wszystkim rodziny.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętniki z okresu pierwszej wojny światowej

Maria Walewska spisała swoje wspomnienia w 1915 i 1916 r. „trochę z nudów, a trochę z poczucia społecznego obowiązku” – zachęcona artykułami w prasie wzywającymi do pisania pamiętników (z okazji pierwszej rocznicy wybuchu wojny). Od sierpnia 1962 do 1963 r., porządkując swoje notatki, starała się zachować ich autentyczność; dodała trochę wyjaśnień, jej zdaniem niezbędnych, wykreśliła zbyt rozwlekłe fragmenty.

publikacje

Wróć do listy

Drobne wspomnienia konspiratora

Olga Stande ujawnia, co skłoniło ją do napisania wspomnień – przeczytawszy wiele relacji z wydarzeń, w których brała udział, uznała, że inaczej pamięta niektóre zdarzenia. „Może warto zanotować tę inną wersję danego wydarzenia” – stwierdziła. W swoich wspomnieniach przedstawia przede wszystkim pracę w Polskiej Partii Socjalistycznej – Wolność Równość Niepodległość (PPS-WRN) w Krakowie, którą rozpoczęła w 1943 r. Polegała ona na prowadzeniu nasłuchu radiowego oraz redagowaniu pisma PPS-WRN „Naprzód”.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia nauczycielskie z lat 1945–1956

Janina Paszkowska opisała pracę nauczycielki w podkrakowskim liceum (pracowała m.in. w Prywatnym Liceum Ogólnokształcącym pp. Benedyktynek w Staniątkach pod Krakowem) w okresie stalinizmu. Na przykładzie własnego doświadczenia ukazała ówczesny system edukacji: przesiąknięty ideologią program nauczania, szeroki system kontroli nad nauczycielami (wizytacje, zebrania, egzaminy ideologiczne, obowiązek składania szczegółowych sprawozdań itp.).

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie o panu Józefie Tislowitzu

Janina Klawińszowa opisała swojego wieloletniego przyjaciela – prawnika i znanego filatelistę. Autorka poznała Józefa Toslowitza w 1954 r. na zesłaniu. We wspomnieniu opisała jego życie i działalność przed i po zsyłce. Nie pomijając jego zawodowych dokonań na polu filatelistyki, Klawińsz skoncentrowała się przede wszystkim na ukazaniu niezwykłego i godnego podziwu charakteru Tislowitza. Zaś pochodzenie przyjaciela – był Polakiem i Żydem – stanowiło dla niej punkt wyjścia do osobnego wątku, w którym podkreśliła znaczenie charakteru, a nie narodowości człowieka.

Strony