publikacje

Wróć do listy

List Anny Guttowej do Michała Kulwiecia, b.d. [1877]

List, utrzymany w poufałym, serdecznym tonie („Już pozna pora oczy do snu skłonione i lampa wyciekła [...] Ściskam Ciebie a może i synek jak przy Tobie to i jego ściskam”), jest niemal pozbawiony elementów nowomowy charakterystycznej dla korespondencji w Kole Sprawy Bożej. Autorka nie opatrzyła go podpisem ani datą (podaje jedynie godzinę – „10 wieczór” – k. 1).

publikacje

Wróć do listy

Życie zmiennym jest. Pamiętnik. Cz. 1

Pierwsza część pamiętnika Marii z Paygertów Bobrzyńskiej obejmuje okres od dzieciństwa autorki do powstania niepodległego państwa Polskiego w 1918 r. Przedstawieniu najważniejszych wydarzeń z życia towarzyszą liczne charakterystyki istotnych dla Bobrzyńskiej miejsc i osób. Narrację rozpoczyna barwny opis Podola, a szczególnie rodzinnych stron w Sidorowie nad Zbruczem (ówczesny zabór austriacki, tuż przy granicy z Rosją), gdzie dorastała w rodzinnym majątku Paygertów.

publikacje

Wróć do listy

List Komitetu Wiecu Kobiet do Marii Wysłouchowej

List ma charakter oficjalny. Członkinie komitetu zawiadamiają, że w drugi dzień Zielonych Świątek, 4 czerwca, ma odbyć się w Krakowie wiec kobiet-Polek. Jego celem ma być naradzenie się nad programem wspólnej pracy w obszarze społeczno-narodowym. Ujmują to następująco: „Wiemy dobrze, że oprócz sumiennego wypełniania osobistych obowiązków powinna każda z nas złożyć na ołtarzu dobra publicznego tyle, ile tylko skromne siły nasze złożyć nam pozwolą”. Przywołują przykład poprzedniego pokolenia kobiet, które – choć słabe – wiele dokonały.

publikacje

Wróć do listy

List z Czytelni dla Kobiet do Marii Wysłouchowej

List ma charakter oficjalny. Otwiera go zwięzła prezentacja istniejącego od dwóch lat w Krakowie stowarzyszenia Czytelnia dla Kobiet. Siedlecka, jako naczelna przedstawicielka, wskazuje na cel, którym jest „podniesienie życia umysłowego kobiet naszych, a nadto […] bycie ogniskiem pracy dla dobra kobiecego ogółu”. Deklaruje, że aby odnieść pożądane rezultaty, potrzebne są zasoby materialne, a następnie moralne.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (zesz. 5-7b)

Kolejny z dzienników autorka zaczyna prowadzić w czerwcu 1950 r. w czasie studiów w Krakowie. Opisuje trudności związane z nauką, przygotowuje się do zdawania egzaminów poprawkowych we wrześniu. Ma jednak ambitne plany – chce otrzymać stypendium, nauczyć się języków rosyjskiego i francuskiego. Marzy o karierze pisarskiej. W lecie jeździ do Borowa, gdzie pomaga rodzinie przy żniwach. Odczuwa rozgoryczenie, ponieważ matka oczekuje od niej nadal ciężkiej pracy, podczas gdy ona powinna skupić się na nauce.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (zesz.1-4)

Matylda Wełna zaczyna prowadzić zapiski w 1943 r. w czasie nauki w Lublinie (prawdopodobnie na tajnych kompletach). W dzienniku z lat wojennych opisuje wydarzenia ze swojej młodości. Głównymi tematami są: nauka, spotkania ze znajomymi, pierwsze zauroczenia i stany emocjonalne autorki. Zakochuje się w kolejnych chłopakach, są to jednak przelotne znajomości. Co pewien czas jeździ w rodzinne strony (Borów, Trzciniec), gdzie spotyka się z bliskimi. Codzienne życie toczy się w rzeczywistości wojennej, która znajduje również odzwierciedlenie w jej dzienniku.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik 1862

Dziennik Pauliny Kończyny z podróży do Krakowa rozpoczyna się 22 sierpnia 1862 r. W rodzinną podróż, oprócz Kończyny, wyruszyli jej mąż Medard, córka Anna oraz syn Paweł. Trasa prowadziła przez Królewiec i okolice, rodzina zatrzymywała się na długie postoje, w podróży na różnych odcinkach towarzyszyła im spora grupa Polaków podróżujących m.in. do Malborka i Ostendy. Kończowie zatrzymali się na noc w Malborku. Podczas postoju zwiedzali zamek („Śliczna to starożytność, pięknie odnowiona, przepatrywaliśmy wszystkie komnaty krzyżackie i sale wspaniałe z wielkim zajęciem […]”, k. 215v).

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (t. 24)

Relacja zaczyna się w sierpniu 1925 r., gdy autorka jak zwykle spędza lato w Bolcienikach, przebywając z rodziną. Na początku września jej mąż, Adam przyjeżdża do Bolcienik z Warszawy i relacjonuje sytuację polityczną – działania ziemian przeciwko reformie rolnej, a także wiadomość, że jego brat, Paweł Żółtowski został dyrektorem Izby Rolniczej w Poznaniu. We wrześniu Żółtowska uczestniczy w lokalnym zebraniu ziemian i dogląda połowu karpi w rodzinnym gospodarstwie w Koreliczach.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (t. 11)

W kolejnym tomie dziennika Janina Żółtowska opisała liczne wyjazdy z mężem, podczas których odwiedzali rodzinę i znajomych w Księstwie Poznańskim i na Litwie, przebywali w swoim domu w Krakowie, a także podróżowali po Francji. W grudniu 1913 r. byli w Wierzenicy u Augusta Cieszkowskiego (nazywanego przez autorkę panem Gugą), syna słynnego ekonomisty, potem odwiedzili z mężem Dobrojewo i Czacz (Jadwigę z Lubomirskich Zamoyską). Na początku 1914 r. znów znaleźli się w Krakowie, gdzie Janina zajmowała się głównie malowaniem i spotkaniami towarzyskimi.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniki (t. 10)

W październiku 1912 r. Żółtowscy przebywali w Krakowie. Zaczęła się pierwsza wojna bałkańska, co rodziło powszechne niepokoje. Autorka nie bała się wojny, uważając, że może dzięki niej wreszcie coś w Europie się zmieni, np. w kwestii polskiej. Małżeństwo przebywało na przemian w Galicji i w Księstwie Poznańskim. Nadal zdarzały się nieporozumienia z rodziną męża – jego matką i Hanką.

Strony