publikacje

Wróć do listy

Przeżyłam w „Iskrze” trzy strajki

Wspomnienie Marii Haliny Wachnickiej dotyczy trzech strajków w Fabryce Łożysk Tocznych „Iskra” w Kielcach, gdzie autorka pracowała na stanowisku zakładowego socjologa. Pierwszy z nich rozpoczął się 29 sierpnia, kolejne już we wrześniu 1980 r.  Wachnicka szczegółowo relacjonuje przebieg pierwszego i drugiego strajku (wybuchł 11 września 1980 r.), przytacza fragmenty wypowiedzi I Sekretarz KZ PZPR w „Iskrze”  L. Oziminy, cytuje postulaty sformułowane przez strajkującą załogę.

publikacje

Wróć do listy

Mój sierpień 1980

Wspomnienie Marii Dombrowskiej dotyczy wydarzeń z sierpnia 1980 r. w Toruniu. Autorka pracowała wówczas jako farmaceutka w Szpitalu Wojewódzkim w Toruniu. Już w lipcu zaczęły do niej docierać pierwsze informacje o protestach w Lublinie. Traktowała je jako niesprawdzone pogłoski i zastanawiała się nad ich wiarygodnością. 22 sierpnia dowiedziała się o strajku w Zakładach Urządzeń Okrętowych „Towimor” w Toruniu, a potem o strajkach w kolejnych zakładach. Autorka szczegółowo opisała spotkanie pracowników swojej placówki z lektorem PZPR przysłanym w celu uspokojenia nastrojów.

publikacje

Wróć do listy

Dzieją się dzieje

Wspomnienie Marii Andrzejczak opisuje krótki okres z sierpnia 1980 r. w Reczu. Autorka przedstawia ówczesne wydarzenia z perspektywy mieszkanki małego miasta oddalonego od Wybrzeża, ale utrzymującego kontakt z tamtejszymi stoczniami poprzez Fabrykę Sprzętu Okrętowego „Remor” w Reczu. Autorka pracowała w „Remorze” prawdopodobnie na stanowisku robotniczym. 26 sierpniu 1980 r. wzięła udział w zebraniu załogi zakładu, na którym zdecydowano o nieprzystępowaniu do strajku i wysłaniu jedynie listu solidarnościowego do Stoczni im. Adolfa Warskiego w Szczecinie.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnij młody Polaku!

Zapiski Alicji Marciniak obejmują okres od 14 do sierpnia 1980 r., każdy wpis jest datowany. Autorka uczestniczyła w strajku w Stoczni Gdańskiej jako „współpomagająca” – po pracy dostarczała strajkującym żywność, a ze stoczni wynosiła ulotki i „dokumenty”. Brała udział w modlitwach pod bramą. 16 sierpnia weszła na teren stoczni na spotkanie z Lechem Wałęsą, któremu jako członkini ZNP (Związku Nauczycielstwa Polskiego) przekazała wyrazy solidarności od „nauczycieli Gdańska”.

publikacje

Wróć do listy

Lata 1980-1989

Rękopiśmienne zapiski dotyczą życia codziennego autorki i jej rodziny na przestrzeni lat 80. XX w. w Polsce. Informacje o wydarzeniach politycznych pojawiają się równolegle, jako tło dla życia osobistego. Początkowo autorka poświęcała im mało uwagi, z czasem, wraz z rozwojem sytuacji i wzrostem napięcia politycznego, zajmowały coraz więcej miejsca.

publikacje

Wróć do listy

Listy rodzinne do Jana Działyńskiego

Ostatni list Anny Sapieżyny do Jana Działyńskiego, męża jej ukochanej wnuczki, Izabeli Czartoryskiej, napisany kilka miesięcy przed śmiercią autorki. List został napisany przez inną osobę, ale podyktowany i podpisany osobiście przez księżną. Podpis ujawnia słabą kondycję fizyczną Anny (niepewne pismo, niekształtne litery). Główną intencją autorki listu jest uregulowanie spraw spadkowych i majątkowych żony Jana. Wyjaśnia, że przed śmiercią pragnie uporządkować majątek Izabeli, aby po jej zgonie nie było żadnych sporów między jej dziećmi i wnukami.

publikacje

Wróć do listy

Notatki matki

Przepisany na maszynie dziennik Janiny Bieleckiej obejmuje okres dwóch lat: od 13 grudnia 1981 do 13 grudnia 1983 r. Jest pisany z perspektywy świadkini i uczestniczki wydarzeń historycznych, osoby głęboko zaangażowanej w polityczną działalność opozycyjną, członkini „Solidarności” i matki jej działacza. Autorka relacjonuje wydarzenia, w których uczestniczyła, przy czym najwięcej uwagi poświęca działalności syna, Jana Krzysztofa Bieleckiego i jego żony Barbary.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia stanu wojennego w moich zapiskach

Wspomnienia Marii Teresy Czai spisane są bogatym językiem, z licznymi odniesieniami literackimi i kulturowymi. Składają się z dwóch zróżnicowanych gatunkowo części. Pierwsza, obejmująca okres od nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. do 3 stycznia 1982 r., ma charakter prowadzonego na bieżąco zapisu diarystycznego, poszczególne wpisy opatrzone są datami dziennymi. Część druga, powstała w 1992 r., jest wspomnieniem dotyczącym wydarzeń 1982 r. To narracja ciągła, pozbawiona datacji. Zapiski z części pierwszej zostały uzupełnione w 1992 r.

publikacje

Wróć do listy

Grudzień 1978 – grudzień 1981

Krótkie, 29-stronicowe rękopiśmienne wspomnienie Teresy Chudygi, podpisanej jako Ewa, zostało spisane z pewnej perspektywy czasowej, kiedy autorka jako emigrantka polityczna mieszkała już we Francji. Powstało jako praca na konkurs na pamiętnik z ostatnich siedmiu lat w Polsce, ogłoszony wspólnie przez Rozgłośnię Polską Radia Wolna Europa i redakcję paryskiej „Kultury” we wrześniu 1982 r. Wspomnienie dotyczy okresu, kiedy pochodząca z Lublina autorka studiowała w Trójmieście (zapewne na kierunku ekonomicznym Politechniki Gdańskiej) i mieszkała w akademiku.

publikacje

Wróć do listy

Životopisné rozpomienky

Wspomnienia Drahotíny Kardošovej-Križkovej dotyczą przede wszystkim rodziny, która zapewnia autorce poczucie odrębności, wyjątkowości. Obejmują długi okres – od dzieciństwa po dojrzałość (moment, kiedy została wdową).

Strony