publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z lat ok. 1863–1930

Wspomnienia rozpoczynają się od odpisu akty ślubu z 1852 r. rodziców Kotarbińskiej: Romana Kleczewskiego i Zuzanny Barbary Balińskiej. Dokument trafił w jej ręce po tym, jak siostrzenica, jako żona Niemca, musiała udowodnić swoje aryjskie pochodzenie w 1936 r. Kolejne części wspomnień mają swoje odrębne tytuły, co wskazuje, że prawdopodobnie powstawały z myślą o publikacji.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Zofii Michałowskiej poświęcone Adamowi Michałowskiemu i Edwardowi Wróblewskiemu

Wspomnienia skoncentrowane na działalności publicznej ojca autorki, Adama Michałowskiego, i jej dziadka, Edwarda Wróblewskiego. Jest to swego rodzaju hołd złożony dawno zmarłym bliski autorki, a także wszystkim patriotom polskim – emigrantom w Turcji. Adam Michałowski w 1863 roku (będąc wówczas studentem trzeciego roku medycyny) wziął udział w powstaniu. Na skutek represji więziono go w Wiedniu, ostatecznie został skazany na wygnanie. Udał się do Konstantynopola, gdzie mieszkał jego stryj, uczestnik wypadków listopadowych.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia (notatki) z powstania warszawskiego 1944

Dziennik prowadzony od 1 sierpnia do 30 września 1944 r. jest szczegółową kroniką powstania warszawskiego. Notatki są pozbawione odniesień osobistych, mają formę lakonicznych zdań, często równoważników. Diarystka przyjmuje pozycję obserwatorki: codziennie odnotowuje informacje o bombardowaniach i nalotach, ofiarach, swoich dyżurach w schronie, życiu codziennym powstańczej Warszawy (trudności ze zdobyciem pożywienia, spotkane osoby, wygląd ulic). Oprócz dziennika w zbiorze znajduje się pamiętnikarska relacja dotycząca wybuchu powstania warszawskiego (k. 66–69).

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik z Auschwitz

Wspomnienia Anny Heilman z okresu drugiej wojny światowej rozpoczynają się od wybuchu wojny i naszkicowania sytuacji w Warszawie w pierwszych miesiącach hitlerowskiej okupacji miasta. Autorka wspomina krótko o okolicznościach utworzenia warszawskiego getta. Szczegółowo natomiast opisuje warunki w getcie – głód, ciągłe poczucie zagrożenia, transporty z getta do obozów zagłady. Negatywnie wypowiada się na temat Judenratu, a jako przykład zachowań zgoła odmiennych, pozytywnych podaje młodzież żydowską, która spotykała się w konspiracji i śpiewała hebrajskie piosenki.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Zofii Gromek z powstania warszawskiego

Główna część wspomnień dotyczy powstania warszawskiego. Rodzina Zofii Gromek zdecydowała się, by pozostać w Warszawie. Pierwszego sierpnia autorka razem z córką chroniła się w piwnicach na warszawskiej Woli (m.in. w budynku przy ul. Płockiej) i obserwowała rzeź na Woli. Podczas ucieczki została ranna, ale ocalała dzięki temu, że upadła na ulicę pełną ciał zabitych cywilów i udawała martwą. W budynku znajdującym się niedaleko miejsca, w którym została ranna, znalazła schronienie dla siebie i córki – w piwnicy przebywała przez siedemnaście dni.

publikacje

Wróć do listy

Wspólne losy Polaków

Wspomnienie autorki o deportacji na Syberię. Jej rodzina była dość zamożna, składała się z siedmiorga osób, w tym pięciorga dzieci w wieku 11–18 lat. Mieszkali w Podsokołdzie, nadleśnictwo Supraśl. Ojciec, Rafał Sacharewicz, pracował jako gajowy.

publikacje

Wróć do listy

Trzy miesiące wygnania

Wspomnienia Stefanii Bądkowskiej dotyczą okresu po powstaniu warszawskim, kiedy ludność Warszawy po 6 października 1944 r. musiała opuścić Śródmieście lub została stamtąd usunięta przez Niemców.

publikacje

Wróć do listy

Wileńskie wspomnienia z lat wojny

Wspomnienia dotyczą okresu okupacji sowieckiej i niemieckiej w Wilnie. Dokument ukazuje zawiłości politycznej historii miasta, a także skomplikowany układ relacji etniczno-narodowych na Litwie. Autorka rozpoczyna swoją narrację od 1939 r., kiedy jeszcze była uczennicą Liceum Administracyjno-Handlowego przy ulicy Adama Mickiewicza. Krótko charakteryzuje swoich nauczycieli.

publikacje

Wróć do listy

Szkolne czasy w Krzemieńcu 1939–1940

Autorka opisuje początek II wojny światowej i pierwsze miesiące okupacji sowieckiej. Miała wtedy 14 lat. Mieszkała z rodzicami w Krzemieńcu. W pierwszych dniach wojny przez Krzemieniec przewinęła się masa uciekinierów, w tym personel prawie wszystkich ambasad w drodze do Rumunii. Potem nastąpiły bombardowania, a na podwórzu należącym do rodziny autorki zbudowano schron przeciwlotniczy. Ojciec autorki zdecydował, żeby wywieźć rodzinę do Podhajec, do zaprzyjaźnionej rodziny pp. Kurzejów.

publikacje

Wróć do listy

W Horożance

Konflikt polsko-ukraiński oczami Polki. Autorka opisała wydarzenia, jakie miały miejsce w województwie tarnopolskim w czasie okupacji. Przed wojną mieszkała z rodzicami w Horożance, małej miejscowości położonej kilkanaście kilometrów od Halicza, obok drogi do Podhajec. Po wybuchu wojny ojciec został zmobilizowany – otrzymał przydział do żandarmerii wojskowej z zadaniem eskortowania więźniów politycznych z powiatu podhajeckiego do Berezy Kartuskiej. Jako plutonowy był dowódcą konwoju. Więźniami byli głównie Ukraińcy.

Strony