Dokument przedstawia wspomnienia autorki z konfliktu polsko-ukraińskiego z czasu II wojny światowej. Autorka, pochodząca z Jagielnicy (pow. Czortków, woj. tarnopolskie) w 1939 r. miała osiemnaście lat. Mieszkając przy szosie zaleszczyckiej przez dwa tygodnie obserwowała wycofywanie się wojsk polskich z terenów czortkowskich. Zapisuje, że 17 września w godzinach porannych do Jagielnicy weszły wojska radzieckie. Według relacji autorki zabito wówczas trzech pracowników leśniczówki.

Historia kobiety pochodzącej z Polesia, która po wojnie trafiła do sowieckiego łagru. Urodziła się w 1923 r. w Wielkiej Głuszy, w rodzinie byłego legionisty. Ojciec pracował w samorządzie, a matka prowadziła dom. Oboje byli narodowości polskiej. Do 1944 r. Warchocka mieszkała na Polesiu. Polacy stanowili tam niewielką grupę, przeważała ludność ukraińska i białoruska. W latach 1942–43 nasiliły się napaści na ludność polską. Bandy zabijały Polaków, paliły ich domy; płonęły całe wsie. Nie było znikąd pomocy, polska partyzantka tam nie docierała. Powstał polski oddział partyzancki im. T.

Autorka opowiada o wybuchu II wojny światowej, wkroczeniu wojsk sowieckich, potem niemieckich, a potem znów sowieckich oraz o ucieczce do Polski przed zemstą NKWD za brak współpracy. W momencie wybuchu II wojny światowej miała 7 lat. Mieszkała z rodzicami i rodzeństwem w Drohobyczu. Pamięta, jak wkroczyli do ich miasta Sowieci. Niewiele jeszcze rozumiała, ale czuła panujący wokół strach, słyszała o gwałceniu dziewcząt. Gdy przyszli Niemcy, jako nieświadome dziecko cieszyła się, bo mówiło się, że są czyści i nie gwałcą kobiet.

Autorka opisuje swoje przeżycia na Wileńszczyźnie w czasie II wojny światowej. Opisuje postawę Litwinów, którzy służyli i Niemcom, i Rosjanom. Gdy wybuchła wojna, miała 21 lat i mieszkała z mamą i bratem w miasteczku Nowe Święciany nad rzeką Żejmianą. Brat był nauczycielem, a ona pracowała w spółdzielni wojskowej. Z wielkim przerażeniem obserwowała wkroczenie Armii Radzieckiej, witanej radośnie przez władze litewskie i Żydów. Tereny Wileńszczyzny zostały przydzielone przez władze radzieckie do Litwy, a władza była nieprzychylna Polakom. Trudno było o pracę, nawet fizyczną.

Dokument przedstawia obraz zniszczeń Warszawy wywołanych walkami powstania warszawskiego. Autorka wraca wspomnieniami do czasu, kiedy mieszkała z mężem i córką w stolicy przy ul. Noakowskiego. Zgodnie z jej relacją lato 1944 r. spędzali w Józefowie k. Otwocka. Tam zastał ich wybuch powstania warszawskiego. Z niepokojem obserwowali płonące miasto, nie mając znikąd żadnych wieści ani nadziei na powrót do domu. Jak wspomina kobieta, w podobnej sytuacji znalazło się wielu mieszkańców Józefowa; wszystkich wówczas ogarnęło przygnębienie i rozpacz.

Leokadia Warszawska opisuje w formie rymowanej losy Polaków na Wołyniu. Jest tam mowa o brutalnych mordach dokonywanych przez ukraińskich nacjonalistów na Polakach. Są podane drastyczne szczegóły: palenie całych wiosek, wrzucanie ludzi żywcem do ognia, rozbijanie małych dzieci o ścianę, odżynanie głów piłą, odcinanie piersi kobietom. Polacy żyli w ciągłym strachu, musieli się ukrywać w lasach, w zbożu. Autorka pisze, że Ukraińcy po dokonaniu rzezi ucztowali.

List Danuty Trąbczyńskiej wysłany na konkurs Wschodnie losy Polaków. W liście autorka opisuje losy Polaków we Lwowie po wkroczeniu Armii Czerwonej. Pisze z myślą o swoich znajomych deportowanych do ZSRS oraz w celu upamiętnienia ich losów. Zgodnie z informacjami zawartymi w liście w pierwszej kolejności wywożono uciekinierów z Pomorza i Wielkopolski. Autorka wspomina, że ludzie w obawie przed deportacją ukrywali się w lasach czy w zbożu. Jako dziecko przeżywała represje, które dotknęły jej sąsiadów. Wymienia nazwiska deportowanych, m.in.

Autorka opisuje czasy okupacji sowieckiej we Lwowie. Po wkroczeniu do miasta Armii Czerwonej (17.09.1939 r.) rozpoczęto prześladowania i aresztowania Polaków. Władze sowieckie utworzyły milicję, złożoną z mniejszości narodowych, przeważnie Żydów – komunistów. NKWD rozpoczęło aresztowywanie określonych grup Polaków: wojskowych, urzędników państwowych, osadników, itp. Od lutego 1940 r. zaczęły się masowe transporty więźniów w głąb ZSRS. Polacy byli wywożeni w nieludzkich warunkach: w brudnych wagonach towarowych, bez żadnego wyposażenia, przy mrozie -20°C do -30°C.

Autorka w dokumencie opisuje swoją działalność opozycyjną w latach 80. XX w. w środowisku inteligencji, a także swój udział w reaktywacji przedwojennego ugrupowania Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS). We wspomnieniu przedstawia ewolucję poglądów swojego środowiska politycznego i jego wybranych przedstawicieli, naświetlając niektóre spory ideowe i personalne. Pierwszym doświadczeniem autorki związanym z polityką był udział w demonstracji odbywającej się na Placu Narutowicza w ramach protestu przeciwko likwidacji czasopisma „Po prostu” (1957).

Wspomnienia z czasów okupacji. Inaczej niż w przypadku opowieści o dzieciństwie, Podczarska relacjonuje tutaj osobiste przeżycia w pierwszej osobie. Wspomnienia są niezwykłym świadectwem wojennych przeżyć nastoletniej dziewczyny, skazanej na samodzielność i samotność, która próbuje przede wszystkim przetrwać i odnaleźć rodzinę. Dokument jest także bardzo interesującym źródłem ukazującym realia polskiej wsi podczas okupacji. Tuż przed wybuchem II wojny światowej 16-letnia autorka została odesłana przez matkę do pracy na wieś.