Autorka opowiada o wybuchu II wojny światowej, wkroczeniu wojsk sowieckich, potem niemieckich, a potem znów sowieckich oraz o ucieczce do Polski przed zemstą NKWD za brak współpracy. W momencie wybuchu II wojny światowej miała 7 lat. Mieszkała z rodzicami i rodzeństwem w Drohobyczu. Pamięta, jak wkroczyli do ich miasta Sowieci. Niewiele jeszcze rozumiała, ale czuła panujący wokół strach, słyszała o gwałceniu dziewcząt. Gdy przyszli Niemcy, jako nieświadome dziecko cieszyła się, bo mówiło się, że są czyści i nie gwałcą kobiet.

Autorka opisuje swoje przeżycia na Wileńszczyźnie w czasie II wojny światowej. Opisuje postawę Litwinów, którzy służyli i Niemcom, i Rosjanom. Gdy wybuchła wojna, miała 21 lat i mieszkała z mamą i bratem w miasteczku Nowe Święciany nad rzeką Żejmianą. Brat był nauczycielem, a ona pracowała w spółdzielni wojskowej. Z wielkim przerażeniem obserwowała wkroczenie Armii Radzieckiej, witanej radośnie przez władze litewskie i Żydów. Tereny Wileńszczyzny zostały przydzielone przez władze radzieckie do Litwy, a władza była nieprzychylna Polakom. Trudno było o pracę, nawet fizyczną.

W dokumencie autorka przedstawia swój pobyt w obozach karnych na Syberii, do których została zesłana za swoją działalność w Armii Krajowej w czasie okupacji. Jak podaje, do konspiracji wstąpiła już we wrześniu 1939 r., po czym została zaprzysiężona jako łączniczka. W okresie okupacji niemieckiej przewoziła na rowerze rozkazy dowództwa AK Okręgu Garwolin lub broń krótką (na trasie Ryki – Kurów – Puławy – Garwolin). Utrzymywała łączność Armią Krajową pomiędzy poszczególnymi wsiami.

Autorka opisuje losy Polaków na Kresach Wschodnich. Pochodzi z powiatu złoczowskiego, woj. Tarnopol. W 1939 r. miała 14 lat. Wspomina o trzech okupacjach: sowieckiej, niemieckiej i ponownie sowieckiej, a także o mordach ukraińskich.

W tekście jest mało konkretów, jest pisany językiem raczej emocjonalnym, uderzając w patriotyczno-martyrologiczne nuty. Znajdują się w nim krótkie cytaty różnych pieśni: radzieckich, niemieckich, ukraińskich i polskich. Autorka umieściła tu także dłuższy cytat z piosenki, którą ułożyły polskie dzieci o banderowcach.

Relacja dotyczy Heleny Błażewicz, którą autorka poznała w więzieniu w Wilejce (siedziały w jednej celi). Wasilewska pisała, że Helena była jedną z piękniejszych kobiet, z jakimi zetknęła się w ZSRR.

Jest to list do Grzegorza Sołtysiaka z Archiwum Wschodniego Ośrodka Karta w odpowiedzi na ogłoszenie w Gazecie Wyborczej z dn. 28.03.1990 r. Autorka opisuje w nim swoje wspomnienia z pierwszych miesięcy okupacji sowieckiej we Lwowie 1939 r.

List Danuty Trąbczyńskiej wysłany na konkurs Wschodnie losy Polaków. W liście autorka opisuje losy Polaków we Lwowie po wkroczeniu Armii Czerwonej. Pisze z myślą o swoich znajomych deportowanych do ZSRS oraz w celu upamiętnienia ich losów. Zgodnie z informacjami zawartymi w liście w pierwszej kolejności wywożono uciekinierów z Pomorza i Wielkopolski. Autorka wspomina, że ludzie w obawie przed deportacją ukrywali się w lasach czy w zbożu. Jako dziecko przeżywała represje, które dotknęły jej sąsiadów. Wymienia nazwiska deportowanych, m.in.

Autorka opisuje czasy okupacji sowieckiej we Lwowie. Po wkroczeniu do miasta Armii Czerwonej (17.09.1939 r.) rozpoczęto prześladowania i aresztowania Polaków. Władze sowieckie utworzyły milicję, złożoną z mniejszości narodowych, przeważnie Żydów – komunistów. NKWD rozpoczęło aresztowywanie określonych grup Polaków: wojskowych, urzędników państwowych, osadników, itp. Od lutego 1940 r. zaczęły się masowe transporty więźniów w głąb ZSRS. Polacy byli wywożeni w nieludzkich warunkach: w brudnych wagonach towarowych, bez żadnego wyposażenia, przy mrozie -20°C do -30°C.

Wspomnienia są spisane w formie wywiadu. Autorka opisuje w nich działalność w podziemiu w czasie okupacji niemieckiej i tuż po wojnie oraz lata więzienia. Jak z nich wynika, należała do oddziałów „Łupaszki” (była w nich sanitariuszką), a po wojnie, do 1957 r., była więźniem politycznym. Janina Smoleńska urodziła się w 1926 r. na Wileńszczyźnie w rodzinie nauczycieli. W chwili wybuchu wojny najpierw na te tereny wkroczyła Armia Czerwona, a w 1941 r., gdy rozpoczęła się wojna niemiecko-radziecka, Niemcy i Litwini. Zaczęło się wtedy prześladowanie Polaków przez Litwinów.

Wspomnienia z czasów okupacji. Inaczej niż w przypadku opowieści o dzieciństwie, Podczarska relacjonuje tutaj osobiste przeżycia w pierwszej osobie. Wspomnienia są niezwykłym świadectwem wojennych przeżyć nastoletniej dziewczyny, skazanej na samodzielność i samotność, która próbuje przede wszystkim przetrwać i odnaleźć rodzinę. Dokument jest także bardzo interesującym źródłem ukazującym realia polskiej wsi podczas okupacji. Tuż przed wybuchem II wojny światowej 16-letnia autorka została odesłana przez matkę do pracy na wieś.