Maj 44 r.
Dwustroficzny wiersz o majowej nocy, w której piękno tętniącej życiem przyrody przeplata się z grozą wojny i ze świadomością straconej młodości.
Dwustroficzny wiersz o majowej nocy, w której piękno tętniącej życiem przyrody przeplata się z grozą wojny i ze świadomością straconej młodości.
Wiersz List Urszuli Jankowskiej opowiada o wieloletnich i bezowocnych poszukiwaniach sanitariuszki o pseudonimie bądź imieniu Baśka.
Lipcowa noc to wiersz biały, stroficzny, podzielony na sześć strof, naprzemiennie dwu- i sześciowersowych. Podmiot liryczny nawiązuje do jednego z opowiadań Jankowskiej (Miłość 44 r.). Poza treścią samego utworu wskazuje na to adnotacja autorki, zamieszczona przed tytułem. Wiersz przywołuje piękno lipcowej nocy, podczas której szczęśliwa siostra Marysia wspomina swego ukochanego.
Opowiadanie Przygoda jest rozwinięciem niektórych zdarzeń opisanych w Kronice dwudziestolatki, rok 1944 – zapiskach autorki z okresu walk podczas akcji „Burza”. Fabuła została osnuta wokół zajść utrwalonych pod datami 13 i 15 czerwca 1944 r., jest jednak tylko pretekstem do szerszego ukazania głównej bohaterki – Hanki, której pierwowzorem jest sama Jankowska.
Głównym wątkiem opowiadania Lech jest literacka wersja walki o przetrwanie por. „Lecha”, Jerzego Fiedorowa, zastępcy dowódcy kompanii „Motyla”, jednostki należącej do jednego z batalionów 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK. Akcja rozpoczyna się wydarzeniami z maja 1944 r., kiedy podczas ciężkiego ostrzału sił niemieckich podjęta została próba przetransportowania ciężko rannego „Lecha” w bezpieczniejsze miejsce.
Opowiadanie Krzyk ciszy inspirowane jest wydarzeniami z maja 1944 r., związanymi z akcją „Burza” na Wołyniu. W pierwszej części Jankowska rozwinęła opis jednego ze zdarzeń wspomnianych wcześniej w Kronice dwudziestolatki, rok 1944 – śmierć młodego partyzanta „Koguta”. Druga część, dopisana później, dotyczy akcji zrzutu lotniczego dla 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK. Język utworu momentami patetyczny i egzaltowany.
Opowiadanie Bój o życie jest literacką wersją opisu operacji przeprowadzonej w ramach akcji „Burza” na Wołyniu. Autorka rozwija wątek związany z uderzeniem niemieckich sił na Sztuń i obroną miejscowości przez kompanię por. Zbigniewa Ścibora-Rylskiego „Motyla” – dowódcy „Błękitnych”. W sposób faktograficzny wydarzenia ze Sztunia zostały opisane przez autorkę w innym jej utworze – Kronice dwudziestolatki, rok 1944.
Zapis przeżyć wojennych autorki z 1944 r. Urszula Jankowska, „Zula”, służyła jako sanitariuszka w kompanii „Motyl” – oddziale dowodzonym przez por. Zbigniewa Ścibor-Rylskiego „Motyla”. Kronika jest świadectwem walk w tym okresie, m.in. obrony Sztunia, oraz relacją z kolejnych miejsc potyczek, w których autorka przebywała wraz ze swoim oddziałem (Ossa, Świniarzyn, Czmykos, Dominopol, Zamłynie, Sztuń, Lasy Kruszynieckie, Dubica, Krasne, Uścinów, Maśluchy, Lasy Parczewskie, Kozłówka).
Wspomnienia z lat 1945–1955 autorka podzieliła na cztery części i każdą z nich opisała w osobnych rozdziałach. Pierwsza część – Więzienie – rozpoczyna się od momentu zajęcia Lwowa przez wojska radzieckie i aresztowania autorki, obejmuje też czas jej internowania. Kolejny rozdział Haydenberg poświęciła ponaddwuletniemu okresowi spędzonemu na zesłaniu. Relacjonuje m.in. warunki egzystencji i pracy w obozach, do których trafiła. Zapiski dotyczą także współwięźniów i współwięźniarek – Polaków i Niemców – oraz funkcjonariuszy obozu.
Anna Mierzwińska opisuje swój pobyt w Domu Wychowawczo-Naukowym Sacré Coeur we Lwowie, gdzie ukończyła trzy klasy gimnazjum i potem ósmą klasę sowieckiej dziesięciolatki (1939/1940). Mieszkała we Lwowie w latach 1933–1944, do 1939 r. w domu oficerskim na ul. Gródeckiej, później na ul. Mączyńskiego. Jej ojciec do 1939 r. był dowódcą Żandarmerii Wojskowej we Lwowie, potem w Londynie. Do wybuchu II wojny światowej były to lata beztroskie. Szkoła prowadzona przez siostry zakonne cieszyła się dobrą opinią. Anna chodziła do klasy tzw. „Bananów”, która była bardzo zgrana.