publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Marii Łoskowicz-Paszkowicz

Spisane po II wojnie światowej wspomnienia Marii Łoskowicz-Paszkowicz zostały podzielone na trzy rozdziały, które obejmują okres dzieciństwa, lat szkolnych oraz II wojny światowej, a dokładniej – ich fragmenty. Pierwszy rozdział to pełen nostalgii powrót pamięcią do rodzinnego domu i dzieciństwa spędzonego na wsi nad morzem Bałtyckim, koło Lipawy na Łotwie. Autorka wspomina beztroskie i szczęśliwe czasy życia rodzinnego w idyllicznej scenerii nadmorskiej wsi, które kończy opuszczenie domu rodzinnego i przeprowadzka do Lipawy w celu rozpoczęcia nauki w miejscowym gimnazjum.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z powstania warszawskiego sanitariuszki z kompanii dyspozycyjnej „Koszta”

Wspomnienia sanitariuszki Wandy Majer z powstania warszawskiego zostały podzielone na trzy części: Szpital, Nasza kwatera oraz Pożegnanie. Autorka opisała przede wszystkim swoją pracę w szpitalu: codzienne dowożenie rannych, drastyczne przypadki, jakie szczególnie zapadły jej w pamięć, oraz te, które z innych względów uznała za wyjątkowe. Kilkakrotnie zamieściła krótkie opowieści o pacjentach, z którymi się zetknęła – nie tylko o ich obrażeniach, ale również o przeżyciach osobistych. Zapiski dotyczą także pracowników szpitala – lekarek, lekarzy, sanitariuszek.

publikacje

Wróć do listy

Harcerstwo

Osobne wspomnienie, będące uzupełnieniem opowiadań Hanny Znatowicz obejmujących lata 1945–1946 i dotyczących pobytu autorki w obozie dla dipisów, w całości poświęcone działalności polskiego harcerstwa w strefie amerykańskiej Niemiec. Znatowicz krótko opisuje aktywność i prace harcerstwa, które zaczęło odradzać się wśród polskiej społeczności zaraz po przybyciu do obozu, rozwijając się równolegle z powstawaniem i organizowaniem nauczania. Wśród jego aktywności autorka wymienia m.in.: organizowanie obozów harcerskich, regularne zbiórki, ogniska, wycieczki, rekrutację itp.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Barbary Pawlik

Rodzice Barbary Pawlik prowadzili restaurację przy ul. Kamiennej w Krakowie, w lokalu dzierżawionym od rodziny Nagoschinerów, którzy zostali przesiedlena do getta w czasie okupacji niemieckiej. Obie rodziny nadal utrzymywały kontakt. Edmund Nagoschiner znał Stefanię Brandstaedter, Żydówkę, konfidentkę gestapo, która utrzymywała bliskie relacje z szefem i oficerami niemieckiej tajnej policji w Krakowie. Wiosną 1943 r. Pawlikowie starali się uwolnić znajomą i potrzebowali pomocy Brandstaedter, która w zamian za pieniądze obiecała pomoc. Po kilku dniach aresztowaną zwolniono.

publikacje

Wróć do listy

Skarżysko Werk A

Relacja bez daty, z informacji zawartych w dokumencie wynika jednak, że powstała na przełomie 1945 i 1946 roku.

Na dokumencie tytuł nieuwzględniony w inwentarzu archiwalnym: "Skarżysko Werk A".

Relacja dotyczy pobytu Autorki w obozie pracy w Skarżysku Kamiennej. Kobieta opisała pobieżnie panujące tam warunki, koncentrując się na relacjach więźniów ze strażnikami.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Gizy Petranker

Giza Petranker opisuje pobyt w getcie i pracę w tartaku w Żółkwi. W 1942 r. zdobyła tzw. aryjskie papiery i zamierzała wyjechać do pracy w Niemczech. Została rozpoznana jako Żydówka, po aresztowaniu przebywała dwa miesiące we lwowskim więzieniu (przy ul. Łąckiego). Uciekła z wagonu podczas transportu do obozu w Bełżcu. Wspomina, że miejscowa ludność ściągała ubrania z zastrzelonych Żydów, a zbiegów przekazywano Niemcom. Petranker wróciła do Żółkwi (towarzyszy jej dziewczynka), została złapana i czeka wraz z innymi uciekinierami na kolejny wywóz do Bełżca.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Sali Pacierkowskiej

Relacja dotyczy wydarzeń z lat 1939-1945.

Protokolantka Mirska zaznacza na wstępie, że relacja Pacierkowskiej ma formę zeznań obciążających dwie konkretne osoby.

Zeznanie dotyczy obciążenia dwóch Żydów zarzutem kolaboracji z Niemcami. Ich zadaniem miały być donosy na osoby przebywające, czy starające się ukryć w schronach.

W relacji pojawia się informacja o zabraniu dzieci na Rynek Bałucki.

 

publikacje

Wróć do listy

Relacja Ity Radzyner

Ita Radzyner przebywała w łódzkim getcie wraz z synem, jej mąż zmarł w 1941 r. Autorka została wywieziona do Auschwitz 28 sierpnia 1944 r. Po pięciu dniach trafiła do obozu w Stutthof, następnie do Drezna. Opisuje bombardowanie miasta. Podczas ewakuacji szła przez dwa tygodnie w tzw. marszu śmierci z Drezna do Theresienstadt.

 

publikacje

Wróć do listy

Relacja Sary Zofii Jaffe

Relacja dotyczy wydarzeń z lat 1941-1945.

publikacje

Wróć do listy

Zapiski Eugenii Hemplowej

Pierwszy zeszyt: 4 kwietnia 1938 r. – 22 kwietnia 1938 r. Wpisy z drugiego zeszytu z datami: 28 grudnia 1945 r. – 10 lutego 1946 r., potem 23 listopada 1950 r. Dziennik Eugenii Hemplowej rozpoczyna się od wyjazdu do rodziny (przyjaciół?) do Świercz, gdzie autorka miała odbyć praktykę ogrodową. Dziennik ma charakter osobisty, prywatny. Diarystka pisze o stosunkach rodzinnych, spotkaniach z najbliższymi, ale również o dojmującej tęsknocie za domem i strachu przed podjęciem pracy zawodowej w ogrodnictwie. Smutek jest potęgowany złym samopoczuciem.

Strony