publikacje

Wróć do listy

Poezja obozowa: wiersze Wiesławy Grzegorzewskiej-Nowosławskiej

Zbiór wierszy o charakterze autobiograficznym, odnoszących się do wojennych losów autorki, która po pobycie na Pawiaku została przetransportowana na Majdanek. „Dla Krysi od Wiesi” to wspomnienie wieczornych rytuałów w baraku Pawiaczek. Autorka opisuje modlitwę odmawianą przez jedną z więźniarek, pieśń śpiewaną przez inną, wspólne przygotowywanie kolacji.

publikacje

Wróć do listy

Majdanek w styczniu 1943 roku

Wiersz podzielony na czterowersowe strofy. Jest to opis drogi autorki do obozu na Majdanku, a także trudnych warunków obozowych: głodu, zimna. Pojawiają się również wątki tęsknoty za wolnością.

publikacje

Wróć do listy

Poezja obozowa: wiersze Elżbiety Popowskiej

Zbiór wierszy Elżbiety Popowskiej podzielony jest na poetyckie wspomnienia z miejsc, w których była więziona (Pawiak, Majdanek, Ravensbrück, Bergen-Belsen), oraz te napisane po wyzwoleniu. Wiersze zawierają wiele odwołań do Boga. Przepełnione są bólem i cierpieniem, mocno zaakcentowane przez autorkę (i w ten sposób nazwane) jest męczeństwo Polaków. Zbiór zawiera przypisy z objaśnieniami znaczeń słów z żargonu więziennego.

publikacje

Wróć do listy

Poezja wojenna: wiersze Stanisławy Pilowskiej

Zbiór pięciu wierszy o układzie stroficznym, z rymami parzystymi. Utwory są poświęcone wojnie, przesuwającemu się frontowi, a także byciu więźniarką obozów na Majdanku i Ravensbrück.

publikacje

Wróć do listy

Poezja wojenna i powojenna: wiersze Bogumiły Nadstazik

Wiersze nieprofesjonalnej autorki, stroficzne, z nieregularnymi rymami. Jednym z wątków poruszanych przez Bogumiłę Nadstazik jest liryczny powrót do krainy dzieciństwa i młodości – na Lubelszczyznę („Lublinianka”, „Gubernia”, „Moja ziemio”). Nie jest to rzut na miejskie tło przedwojennego regionu, lecz nostalgiczny wyobrażony powrót na wieś. W wierszach poetyckie opisy przyrody współgrają z obrazkami przedstawiającymi pracę na roli. Podmiot mówiący nie jest obserwatorem, tylko uczestnikiem, zdradza swoje chłopskie pochodzenie.

publikacje

Wróć do listy

Poezja powojenna: wiersz K. Melsztyńskiej

Wiersz stroficzny. Autorka skupia się na „polskim męczeństwie” w obozach koncentracyjnych, walce z okupantami i śmierci w komorach gazowych. W ostatniej strofie Melsztyńska – nadal w duchu dolorystycznym – podsumowuje, że Polaków uchroniło naród od zguby i „[n]a gruzach faszyzmu – [pozwoliło] wznieść Socjalizm”.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia związane z 40-leciem PRL

Autorka opisuje swoją działalność kulturalną w ZWM (Związek Walki Młodych), przekształconym później w ZMP (Związek Młodzieży Polskiej). Opowiadanie zaczyna się od momentu, gdy w październiku 1946 r., mając 23 lata, wraz mężem przybyła do Dzierżoniowa w ramach przesiedleń. Zgłosili się od razu do Powiatowego Komitetu PPR, skąd zostali skierowani do Zarządu Powiatowego ZWM. I tak rozpoczęli pracę z młodzieżą w ramach przygotowań do pierwszych wyborów do Sejmu PRL, które miały odbyć się niebawem (styczeń 1947 r.).

publikacje

Wróć do listy

Poezja obozowa: wiersz Mieczysławy Lucik

Wiersz bez tytułu, podzielony na czterowersowe strofy, poświęcony realiom obozowym. Autorka wspomina rozkład dnia w obozie, przypomina współwięźniarki, ich zachowania i wygląd, a także – może ironicznie – pisze, w jaki sposób można było, uśmiechając się do kapo, zdobyć dodatkowe jedzenie. Utwór kończy wiara w rychłe odzyskanie wolności.

publikacje

Wróć do listy

Wrześniową nocą

Wiersz Wrześniową nocą odnosi się do ukrywania w czasie wojny dwóch młodych Żydówek, którym udało się uciec z transportu, oraz do starań związanych z uzyskaniem dla nich fałszywych dokumentów. Mężczyzna – podmiot liryczny – wysyła ukrywane kobiety na roboty do Niemiec. Uważa, że tam będą bezpieczne, a po zakończeniu wojny dostaje od nich list, że przeżyły. Ostatnie dwie strofy zmieniają ton. Podmiot liryczny twierdzi, że jego przykład powinien wszystkim rzucającym oskarżenia o współudział Polaków w Zagładzie zamknąć usta.

publikacje

Wróć do listy

Poezja obozowa: wiersze Elżbiety Kościelniak

Na zbiór składa się jedenaście utworów Elżbiety Kościelniak. Wszystkie poświęcone są tematyce obozowej. Styl cechuje się brutalnością i dosadnością. Kościelniak dokonuje jednoznacznej oceny nieludzkich warunków i nieludzkiego traktowania ofiar wojny, przy czym posługuje się toposami natury i męczeństwa jako metaforami losów więźniów i więźniarek Majdanka. Wątek dolorystyczny pojawia się w wierszu bez tytułu, Chrystus wygląda jak więzień Majdanka, modli się do Boga, prosząc o powtórne ukrzyżowanie, bo nie może patrzeć na zło. Pierwsze dwa wiersze z cyklu odnoszą się m.in.

Strony